Większość Polaków uważa, że zakażenie HIV ich nie dotyczy i tylko 9 proc. wykonało raz w życiu test na obecność wirusa. Tymczasem, Polska jest w czołówce krajów UE pod względem liczby zakażonych, którzy nie wiedzą o swojej infekcji - przypominają eksperci.
Według nich, wczesne wykrycie zakażenia w testach, które w Polsce można wykonywać anonimowo i za darmo, daje szansę na szybkie podjęcie leczenia, stwarzającego szansę na długie i dobrej jakości życie.
Lekarze, pacjenci i działacze społeczni mówili o tym podczas warsztatów dla dziennikarzy na temat HIV/AIDS w Wesołej pod Warszawą.
Specjaliści podkreślali, że HIV może się zakazić każdy, kto prowadzi życie seksualne i ma kontakt z zakażoną krwią. Nie decyduje o tym przynależność rasowa, orientacja seksualna, wyznawana religia, płeć, wiek czy wykonywany zawód.
"Nieprawdą jest, że zakażenie HIV dotyczy tylko osób homoseksualnych, trudniących się prostytucją czy osób podających sobie narkotyki drogą dożylną" - podkreślała dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS Anna Marzec-Bogusławska.
Z przedstawionych przez nią danych wynika, że w ostatnich latach zakażenia wirusem dotyczą głównie osób młodych i przynajmniej w 88 proc. są związane z kontaktami seksualnymi, z czego 29 proc. dotyczy osób heteroseksualnych bez narkomanii dożylnej. Pozostałe 12 proc. stanowią osoby stosujące dożylnie narkotyki (ok. 3 proc.) i osoby u których nakładają się różne ryzyka zakażenia.
Badania prowadzone w krajach Unii Europejskiej wskazują, że w Polsce żyje ok. 35 tys. osób zakażonych wirusem, z czego niewiele ponad 15 tys. jest jej świadoma. "Oznacza to, że od 50 do 70 proc. Polaków nie wie o swoim zakażeniu" - powiedziała Magdalena Ankiersztejn-Bartczak, prezes Fundacji Edukacji Społecznej.
Przypomniała, że osoby nieświadome infekcji HIV 3,5-krotnie częściej zakażają innych niż ci, którzy o niej wiedzą.
"W Polsce ciągle za mało osób odnosi ryzyko zakażenia HIV do własnej osoby. Uważamy, że to nas nie dotyczy, bo na przykład żyjemy w stałym związku" - tłumaczyła Ankiersztejn-Bartczak. Tymczasem, nigdy nie możemy mieć 100 procentowej pewności, że nasz partner się nie zakaził się wcześniej. Rzadko pary robią testy na początku swojego związku.
Jak przypomniała, z badań seksuologa prof. Zbigniewa Izdebskiego pt. "Seksualność Polaków 2011" wynika, że seks poza stałym związkiem uprawia 21 proc. panów i 12 proc. pań. 14 proc. mężczyzn przyznało się do korzystania z usług prostytutki.
Według niej, kobiety, które mają kontakty poza stałym związkiem zazwyczaj robią to z kimś kogo znają i komu ufają, dlatego nie przychodzi im często do głowy, by się przebadać. "Kobiety rzadziej zgłaszają się do punktów testowania w kierunku HIV niż mężczyźni. Jednocześnie, z badań wynika, że w Europie odsetek zakażonych wirusem pań rośnie. Podobny trend dotyczy prawdopodobnie również Polski, ale dane na ten temat są niedostateczne" - zaznaczyła. Szacuje się, że kobiety stanowią w naszym kraju 25-30 proc. wszystkich zakażonych HIV.
Jak powiedziała PAP dr Jolanta Popielska z Kliniki Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego WUM i z Oddziału Pediatrycznego Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie, o tym, że HIV może dotyczyć każdego świadczy fakt, że wśród rodziców dzieci, które zakaziły się tym wirusem od matki (najczęściej podczas porodu) są też osoby dobrze wykształcone i dobrze sytuowane. Czasem okazuje się, że wirusem zakażony był poprzedni partner męża czy żony. Problem w tym, że standardowo od infekcji HIV do rozwoju pełnoobjawowego AIDS (zespół nabytego niedoboru odporności) mija 7-10 lat. Dlatego, tak ważne jest, by kobiety w ciąży lub planujące ciążę, a także ich partnerzy wykonali test w kierunku HIV.
"Zakażenie HIV długo nie daje żadnych objawów, dlatego jedynym pewnym sposobem potwierdzenia infekcji jest wykonanie testu w kierunku HIV" - powiedziała Marzec-Bogusławska. Przypomniała, że w 2011 r. w Polsce zarejestrowano więcej niż w poprzednich latach nowo wykrytych zakażeń HIV u obywateli Polski - tj. ponad 1,3 tys., podczas gdy np. w 2009 r. było to 689 przypadków.
Zdaniem prof. Alicji Wiercińskiej-Drapało z Kliniki Hepatologii i Nabytych Niedoborów Immunologicznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, niepokojące jest również to, że w naszym kraju u 40 proc. osób z HIV zakażenie rozpoznaje się w późnym stadium. "Tymczasem, im wcześniej je wykryjemy, tym większa może być skuteczność podjętego leczenia antyretrowirusowego i tym mniejsze ryzyko, że zakazimy swoich partnerów" - podkreśliła specjalistka.
Informacje na temat punktów, gdzie można bezpłatnie i anonimowo wykonać testy na HIV znajdują się na stronie internetowej Krajowego Centrum ds. AIDS (http://www.aids.gov.pl/). (PAP)
Joanna Morga (PAP)
jjj/ tot/
Więcej w Serwisie Nauka i Zdrowie - http://nauka.pap.pl
