Dzięki szczepieniom obowiązkowym jest wysoka w naszym kraju tzw. wyszczepialność dzieci. Gorzej jednak jest z dostępem do nowych szczepień - przypominają specjaliści z okazji przypadającego 29 kwietnia Światowego Dnia Immunologii.
W pierwszych dwóch latach życia szczepionych jest u nas 97-98 proc. dzieci, nieco więcej niż w wielu innych krajach, np. Francji czy Wielkiej Brytanii. W Niemczech i Holandii szczepi się 95 proc. populacji, mimo że zniesiono tam obowiązek szczepień, który nadal stosowany jest w Polsce.
Znacznie gorzej wypadamy jeśli chodzi o zakres szczepień refundowanych z budżetu państwa. Dr Paweł Grzesiowski, prezes Fundacji Instytut Profilaktyki Zakażeń w Warszawie twierdzi, że pod tym względem odbiegamy nawet od Czech, Słowacji, Węgier czy Turcji.
Mamy 12 bezpłatnych szczepień, tzw. obowiązkowych. W kolejności podawania są to: gruźlica, wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B)
, błonica, tężec, polio (choroba Heinego-Medina), Haemophilus influenzae typu B (Hib), różyczka, odra i świnka. Obowiązkowym kalendarzem nie zostały jednak objęte szczepienia przeciwko rotawirusom, ospie wietrznej, meningokokom i pneumokokom. Są to tzw. szczepienia zalecane, ale płatne.
Dwa z nich - przeciwko pneumokokom i ospie wietrznej - są bezpłatne tylko w grupach ryzyka. Chodzi o dzieci o obniżonej odporności, wcześniaków, dzieci ważące po urodzeniu do 2,5 kg oraz dzieci do 5. roku życia z wadami wrodzonymi i chorobami przewlekłymi. Tymczasem grupą szczególnie zagrożoną infekcjami pneumokokowymi są wszystkie maluchy do drugiego roku życia (a w dalszej kolejności dzieci w wieku 2-5 lat).
Według dr Grzesiowskiego ograniczenie tych szczepień wynika wyłącznie z racji finansowych, a nie merytorycznych, bo wszystkie te szczepienia są zalecane i warto w nie inwestować. Szczepienia przeciw pneumokokom dostępne są we wszystkich krajach Unii Europejskiej, poza Polska i Rumunią.
Polska jest ostatnim krajem, który używa szczepionki pełnokomórkowej przeciwko krztuścowi. Zawiera ona całe komórki krztuśca (DTPw) i przez to wywołuje silniejsze odczyny poszczepienne niż szczepionka bezkomórkowa (tzw. acelularna).
"Kolejną kwestią jest rozdzielenie szczepionek w pierwszym półroczu życia dziecka na wysoko skojarzone i pojedyncze" - dodaje Dr Grzesiowski. Obecnie około 60 proc. polskich rodzin kupuje pełnopłatne szczepionki wysoko skojarzone (zawierające 5 lub 6 preparatów uodporniających w jednej szczepionce). Rodzice co roku wydają na takie szczepionki wieloskładnikowe ponad 100 mln zł.
Niemal wszyscy Polacy akceptują szczepienia. Jedynie 4 proc. badanych uważa, że nie należy się szczepić, a drugie tyle nie ma zdania w tej sprawie. Aż 92 proc. ankietowanych opowiada się za szczepieniami - wykazał sondaż przeprowadzony metodą wywiadu telefonicznego (CATI) w grudniu 2011 r. na zlecenie Fundacji Instytut Profilaktyki Zakażeń. Objęto nimi reprezentatywną grupę 801 osób w wieku od 18- do 60 lat.
Tylko 2 proc. rodziców to zdeklarowani przeciwnicy szczepień. Dr Grzesiowski ostrzega jednak, że nie powinno nas to uspokajać. "W Polsce rodzi się rocznie około 400 tys. dzieci. Skoro nie szczepi się 2 proc., to po roku mamy 8 tys., po 3 latach - 24 tys., a po 10 latach - 80 tys. niezaszczepionych dzieci. A to już bardzo duża grupa, która może spowodować poważną epidemię i fatalne następstwa związane z powikłaniami chorób zakaźnych" - podkreśla specjalista.
Jego zdaniem, karanie rodziców grzywnami za nieszczepienie dzieci do niczego nie prowadzi, bo nie skłania do zmiany postawy, rodzi jedynie sprzeciw. Pomysł szczepień obowiązkowych wywodzi się u nas z poprzedniej epoki, z systemu nakazowego. Dziś rodzice chcą sami decydować w tej kwestii i mają do tego prawo. Powinni jednak ponosić konsekwencje swoich decyzji, jeśli w przyszłości dziecko zachoruje na chorobę, której można było zapobiec dzięki podanej w odpowiednim czasie szczepionce. (PAP)
zbw/ tot/
