Pył wulkaniczny składa się z minerałów, które występują na powierzchni Ziemi, dlatego z punktu widzenia środowiska jest w małym stężeniu w zasadzie obojętny - wyjaśnił PAP rzecznik Państwowego Instytutu Geologicznego Mirosław Rutkowski.
"Szkliwo w pyle wulkanicznym to głównie krzemionka - czyli dwutlenek kwarcu - który występuje powszechnie w skałach na powierzchni Ziemi" - powiedział rozmówca PAP. "Przy okazji np. budowy dróg czy w pobliżu kamieniołomów mnóstwo pyłu podobnego do popiołu wulkanicznego unosi się w powietrzu, a nie odnotowano z tego powodu żadnych specjalnych szkód dla środowiska" - zauważył Rutkowski.
Podkreślił, że materiał znajdujący się w pyle wulkanicznym z punktu widzenia środowiska nie jest szkodliwy. W przypadku wysokiego stężenia ma jednak pewne znaczenie dla osób mających problemy z oddychaniem, gdyż drażni drogi oddechowe.
Bardziej niebezpieczne od pyłu toksyczne są gazy wulkaniczne, emitowane do atmosfery razem z chmurą pyłu. "80 proc. tych efektownych kłębów, które widzimy po wybuchu wulkanu, to para wodna oraz właśnie różnego rodzaju gazy. W przypadku islandzkiego wulkanu jest ich szczególnie dużo" - mówił ekspert.
Jak tłumaczył, gazy wulkaniczne mają różną toksyczność. Niektóre składają się z dwutlenku węgla, tlenków siarki, ale również fluorowodoru, siarkowodoru, azotu i innych gazów. "Bliższy kontakt z nimi kończy się źle, zwłaszcza w przypadku bardzo bliskiej odległości od miejsca emisji" - powiedział.
Największe obawy badaczy budzi dwutlenek siarki. Cząsteczki dwutlenku siarki mają tendencję do zlepiania się w "agregaty", które tłumią nieco światło słoneczne, więc przy dużych stężeniach można obserwować obniżenie średnich temperatur.
"Niepokój budzi również fluorowodór, który w dużych stężeniach, niebezpiecznych dla organizmów żywych, obserwujemy tylko w bezpośrednim sąsiedztwie wulkanu. Z tego powodu jest on w zasadzie wyłącznie problemem Islandii. Fluor rozpuszczany w wodzie wpływa niekorzystnie na układ kostny, dlatego jest niebezpieczny dla zwierząt i ludzi" - zaznaczył rzecznik PIG.
Poza tym, przy dużych opadach pyłu pyłu wulkanicznego jego warstwa może pokryć roślinność. Może się zdarzyć, zwłaszcza w samej Islandii, że zwierzęta razem np. z trawą zjedzą trochę świeżego pyłu wzbogaconego we fluorowodór, który potem dostaje się do ich przewodów pokarmowych. Stąd pojawiła się tam obawa o zdrowie zwierząt gospodarskich. Właśnie dlatego na wyspie w czasie erupcji obowiązuje zalecenie, by zwierzęta trzymać w zamknięciu.
"W Polsce nie będzie takiej potrzeby, bo stężenie pyłu jest niewielkie. Niepokój może budzić jedynie dwutlenek siarki. Efekt jego działania można porównać do rezultatu pracy dawnych elektrowni opalanych węglem kamiennym. Emitowane przez nie związki siarki powodowały kwaśne deszcze m.in. w Sudetach" - zaznaczył Rutkowski.
Jak podkreślił, opadu kwaśnego deszczu możemy się spodziewać jedynie w skrajnie niekorzystnych wypadkach. "Trudno też powiedzieć, w którym miejscu takie kwaśne deszcze mogłyby wystąpić" - zaznaczył rzecznik PIG.
"Chmura pyłu i gazu jest rozczłonkowana, podzieliła się na szereg elementów. Prądy atmosferyczne ją rozwlekają i kawałkują po całym kontynencie. Dlatego opad pyłu i wpływ gazu mogą być odczuwalne gdzieś bardzo daleko od wulkanu, w zupełnie niespodziewanym miejscu" - powiedział rzecznik PIG.
Zapewnił, że nawet w skrajnym przypadku zagrożenie związane z gazami wulkanicznymi będzie dotyczyło przede wszystkim Islandii.
"Jeśli nawet spadnie deszcz, który zmyje pył wulkaniczny i gazy, to jego wpływ na środowiska będzie badany przez specjalistów. Jednak nie powinien mieć wpływu na wodę i całe środowisko w naszym kraju" - podsumował rzecznik PIG. (PAP)
ekr/ tot/ gma/
