Brak napływu nowych inwestycji, wycofywanie się kapitału, wyższe koszty obsługi długu - to rachunek, jaki Rosja już płaci za konflikt krymski; Zachód ma wiele narzędzi presji gospodarczych na Moskwę - mówi ekonomistka dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek.
Rosja już traci gospodarczo w związku ze swoimi działaniami na Ukrainie. W poniedziałek tamtejsza giełda straciła ponad 10 proc., osłabił się też rubel, a koszty pożyczania pieniądza wzrosły.
"Rosja sama się karze, rośnie ryzyko, rynki finansowe to szacują i natychmiast rośnie cena pieniądza dla danej gospodarki i następuje osłabienie waluty. Osłabienie waluty oznacza zdecydowanie większe koszty obsługi zadłużenia, które w przypadku Rosji wynosi ok. 600 mld dolarów" - powiedziała PAP Starczewska-Krzysztoszek. Jej zdaniem presja na Rosję ze strony rynków będzie rosła.
Wskazała, że w ramach uderzenia w Moskwę Zachód może zdecydować o wykluczeniu tego kraju z G8. Klub ten skupia najsilniejsze państwa na świecie i usunięcie z niego Rosji będzie prestiżową porażką Kremla - zaznaczyła.
Bolesne mogą być też restrykcje w ramach Światowej Organizacji Handlu (WTO), do której Rosja po wielu latach zabiegów została przyjęta niedawno. Do tej pory Moskwa unikała odpowiedzialności za niestosowanie się do niektórych zasad organizacji, np. dotyczących ceł.
"Trzeba powiedzieć, że albo Rosja zaprzestanie takich praktyk związanych np. ze stosowaniem niedozwolonych ceł, albo zostanie wykluczona z WTO. To byłby bardzo duży problem dla Rosji" - podkreśliła Starczewska-Krzysztoszek.
Zwróciła uwagę, że straty wynikające z wykluczenia z WTO byłyby już nie tylko prestiżowe, a praktyczne. Dzięki przynależności do Światowej Organizacji Handlu Rosja płaci mniejsze cła od szeregu dóbr. Gdyby nie korzystała z ulg, ceny wielu towarów m.in. owoców, warzyw, nabiału, leków, sprzętu elektronicznego czy AGD mogłyby wzrosnąć o 15-20 proc. Przynależność do WTO zwiększa też inwestycje, wspiera wzrost gospodarczy.
"Rosyjska gospodarka jest totalnie oparta na surowcach własnych. W związku z tym, że globalny wzrost gospodarczy będzie mniejszy niż zakładano, popyt na surowce będzie mniejszy. A to oznacza też, że presja na ceny jest istotnie mniejsza" - podkreśliła ekspertka.
Dodała, że Rosji przez 25 lat nie udało się odejść od gospodarki opartej na surowcach i przejść do gospodarki opartej na przemyśle, usługach czy wiedzy. Zwróciła uwagę, że Rosjanie muszą przez to praktycznie wszystko importować począwszy od maszyn rolniczych, poprzez przetwórstwo, obuwie, odzież, cement, na pomidorach kończąc.
Starczewska-Krzysztoszek uważa, że koalicja krajów wspierających Ukrainę mogłaby zastosować wobec Rosji swoisty włoski strajk i przestać wysyłać tam niektóre towary. "Trzeba byłoby wybrać kluczowe sektory, te, które naprawdę byłyby ważne, np. chemia, maszyny, urządzenia i w te czułe punkty uderzyć" - uważa ekonomistka.
Przyznała, że w takiej sytuacji mogą się znaleźć kraje, które nie wejdą w taką antyrosyjską koalicję, ale należy tak dobierać ograniczanie strumienia eksportu, by Moskwa nie mogła uzupełniać braków poprzez rozszerzenie współpracy z innymi partnerami.
Jej zdaniem wskazaniem "wąskich gardeł" w gospodarce rosyjskiej, w które mógłby uderzyć kraje zachodu, powinni się zająć analitycy.
"Żeby jakiekolwiek działania były skuteczne, czy to polityczne, czy to ekonomiczne, to muszą one być wspólne. A to oznacza, że wiele krajów, które ma odmienne interesy, jeśli chodzi o Rosję, musi dojść do porozumienia" - powiedziała ekspertka.
Starczewska-Krzysztoszek jest zdania, że innym sposobem wpływania na Moskwę może być zamrażanie kont ludzi skupionych wokół Kremla. "Oni machają ręką na to, że państwo i gospodarka, a tym samym obywatele mogą stracić na tym konflikcie, natomiast jak uderza się ich po kieszeniach bezpośrednio, to wtedy ich boli" - powiedziała. Jak podkreśliła, jeśli Zachód chce być w krótkim okresie skuteczny, to powinien podjąć właśnie takie działania.
W poniedziałek w Brukseli odbyło się nadzwyczajne spotkanie unijnych ministrów spraw zagranicznych. Według relacji szefa polskiego MSZ Radosława Sikorskiego uzgodniono na nim, że jeśli nie dojdzie do deeskalacji sytuacji na Krymie, wówczas UE zrewiduje stosunki z Rosją i rozważy sankcje wizowe i finansowe.(PAP)
stk/ mki/ gma/
