W Estonii zmarł w sobotę Arnold Meri - oskarżany o ludobójstwo w związku z deportacją Estończyków na Syberię w 1949 roku kuzyn byłego prezydenta Lennarta Meriego.
Jak poinformowała rodzina zmarłego, zgon 89-letniego Meriego nastąpił w jego domu w Tallinie.
Arnold Meri to dawny wysoki urzędnik partii komunistycznej i odznaczony Bohater Związku Radzieckiego.
Rosyjski prezydent Dmitrij Miedwiediew, gdy tylko dowiedział się o jego śmierci, pośmiertnie nagrodził go Orderem Honoru, przyznawanym za zasługi na polu gospodarki, kultury, sztuki i nauki, dobroczynności i działalności społecznej.
W 2007 roku estońska prokuratura oskarżyła Meriego o uczestnictwo w przygotowaniach do deportacji z wyspy Hiuma na Syberię w marcu 1949 roku 251 cywilów, w większości kobiet i dzieci. Jako wysłannik partii komunistycznej był jednym z koordynatorów operacji.
Meri przyznał wówczas, że na wyspę wysłało go kierownictwo Komunistycznej Partii Estonii jako I sekretarza estońskiego Komsomołu. Miał pilnować, aby w czasie deportacji służby specjalne traktowały ludzi w sposób właściwy i dały im odpowiednio dużo czasu na przygotowania do wyjazdu.
25 marca 1949 roku aresztowano na Hiumie 251 cywilów. Zabrano ich łodziami po portu w Paldiski, skąd pociągami wywieziono na Syberię w rejon Nowosybirska. W czasie drogi i na miejscu zmarło 43 deportowanych. Tylko w 1949 roku z Estonii na Syberię deportowano w związku z kolektywizacją ponad 20 tys. ludzi. Pierwsze masowe deportacje Estończyków rozpoczęły się w czerwcu 1941 roku.
Meri wyjaśniał, że deportacje były konieczne, aby uniknąć rozlewu krwi. Według jego słów osoby umieszczone na liście do deportacji mniej ucierpiały, niż gdyby zostały w domu.
Nigdy nie przyznał się do ludobójstwa i podkreślał, że jako urzędnik służby cywilnej wykonywał polecenia.
Zarzuty ludobójstwa wywołały gniew Moskwy, a rosyjskie ministerstwo spraw zagranicznych sugerowało, że oskarżenia sfabrykowano.
Meri był żołnierzem Armii Czerwonej, otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego i Order Lenina. W latach 60. ubiegłego wieku był wiceministrem oświaty w Estonii.
Arnold Meri był kuzynem zmarłego w 2006 roku dawnego prezydenta Lennarta Meriego, uważanego za twórcę niepodległości Estonii. Ten ostatni dystansował się od swego kuzyna, którego poglądom ideologicznym "zasadniczo się sprzeciwiał".
Rodzina Lennarta Meriego, którego ojciec był dyplomatą, została w 1941 roku wywieziona na Syberię, a on sam jako 12-latek pracował jako drwal. (PAP)
zab/
3854 arch. int.
