"Nie od razu Polskę zbudowano" - to hasło przewodnie 21. edycji Europejskich Dni Dziedzictwa 2013 w Polsce, które w tym roku - zgodnie z decyzją ministra kultury - zostaną zainaugurowane w sobotę w Opactwie Cysterskim w Wąchocku.
Europejskie Dni Dziedzictwa 2013 (EDD) odbędą się tradycyjnie w drugi i trzeci weekend września (7-8 i 14-15 września 2013).
Dyrektor organizującego Europejskie Dni Dziedzictwa Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Małgorzata Rozbicka, zwróciła uwagę na czwartkowej konferencji prasowej w Warszawie, że wybór tematu nawiązuje do obchodzonej w tym roku 150. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego.
"W związku z tym Narodowy Instytut Dziedzictwa chce także zwrócić szczególną uwagę na rolę powstań narodowowyzwoleńczych, które odegrały ogromną rolę w kształtowaniu i zachowaniu narodowej tożsamości. (...) Nieprzypadkowe jest też miejsce inauguracji EDD, czyli Opactwo Cysterskie w Wąchocku, jeden z najpiękniejszych przykładów architektury romańskiej w Polsce. W tym miejscu wciąż żywe są tradycje patriotyczne i niepodległościowe, silnie związane z losem naszego narodu" - oceniła.
Podczas sobotniej inauguracji w Wąchocku zaplanowano m.in. zwiedzanie klasztoru, rekonstrukcję obozu z okresu Powstania Styczniowego i koncert w wykonaniu Wiesława Ochmana.
Wydarzenia związane z Europejskimi Dniami Dziedzictwa, jak co roku, będą odbywać się niemal w całej Polsce. 7 września w Wojewódzkiej Bibliotece Pedagogicznej im. Witolda Gombrowicza Kielcach odbędzie się wystawa "Nie od razu Kielce zbudowano; zostaną zaprezentowane fotografie Janusza Buczkowskiego. Prace pochodzą z lat 60. i 70. ubiegłego stulecia i obrazują Kielczan pracujących w różnych zakładach produkcyjnych oraz budowy na terenie miasta. Ponadto będzie można zobaczyć również zatrzymane w obiektywie kieleckie ulice i budynki sprzed 40-50 lat.
W dniach 7-8 września Muzeum Sopotu zaprasza na wysłuchanie nagrań - wspomnień mieszkańców Sopotu z lat 1945-48 oraz na wykład historyczny dr Sylwii Bykowskiej pt. "Sopot. Lata 1945 - 1948".
16 września w Chorzowie Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny organizuje zwiedzanie skansenu trasą pn. "Dawne techniki budowania". Będzie to spacer, wiodący specjalnie ułożoną trasą. Zwiedzający będą mogli usłyszeć, jak dawniej budowano na terenie Górnego Śląska i obszarach sąsiadujących, poznać szczegóły dawnych technik budowlanych i zobaczyć przykłady wzniesionych przy ich zastosowaniu obiektów.
Od 7 do 15 września Muzeum Pałac w Wilanowie zorganizuje wiele rekonstrukcji - będzie można poznać m.in. tajniki XVII-wiecznej sztuki wojennej. Będą działały również m.in. kordegarda - namiot straży poświęcony historii wojskowości, barwie i broni; królewska mennica - stanowisko mincerza przedstawiające historię pieniądza w XVII w.; królewska kuchnia - poświęcona zagadnieniu smaku w czasach Sobieskiego.
14 września odbędzie się zwiedzanie z przewodnikiem zabytkowej Osady Fabrycznej Żyrardowa mającej status Pomnika Historii. Na trasie wycieczki m.in.: zwiedzanie Starej Przędzalni - laureata konkursu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w konkursie "Zabytek Zadbany 2013".
15 września w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie odbędzie się akcja edukacyjna "Jak Gniezno powstawało? Dowiesz się w Muzeum Początków Państwa Polskiego". Szczególna uwaga zostanie poświęcona Wzgórzu Lecha - miejscu o kluczowym znaczeniu dla historii Wielkopolski i całego kraju. Ta część miasta, wraz ze znajdującą się tam katedrą, stanowi dziś Pomnik Dziedzictwa Europejskiego. Podczas kilkugodzinnej akcji edukacyjnej organizatorzy przypomną, w jaki sposób luźno położone osady zastąpiono potężnym grodem, kiedy miała miejsce lokacja i jak wpłynęła na wygląd miasta.
Europejskie Dni Dziedzictwa to wspólna inicjatywa Rady Europy i Unii Europejskiej. Idea EDD narodziła się 3 października 1983 roku w Hiszpanii, w Grenadzie. Francuski minister kultury zaproponował wtedy rozszerzenie na cała Europę zainicjowanych we Francji Dni Otwartych Zabytków. Wtedy po raz pierwszy bezpłatnie udostępniono zwiedzającym obiekty, do których dostęp dotychczas był ograniczony. Ponieważ inicjatywa cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem, zainspirowało to w 1991 roku Radę Europy do ustanowienia Europejskich Dni Dziedzictwa. Polska przyłączyła się do akcji w 1993 roku.
Szczegółowy program dostępny jest na stronie http://www.edd.nid.pl/ (PAP)
agz/ abe/
