Łatwiejsza rejestracja, uproszczenia w księgowości i likwidacja nadzoru administracyjnego - takie m.in. postulaty zgłaszały organizacje pozarządowe podczas środowej dyskusji na temat projektu ustawy o stowarzyszeniach. Spotkanie zorganizowała Kancelaria Prezydenta.
Spotkanie odbyło się w ramach Forum Debaty Publicznej, które jest formą konsultacji społecznych prezydenta Bronisława Komorowskiego. W dyskusji uczestniczyli m.in. minister w Kancelarii Prezydenta Irena Wóycicka oraz doradca prezydenta Henryk Wujec.
Wujec przypomniał, że prace nad projektem nowelizacji ustawy Prawo o Stowarzyszeniach trwają od dawna, a prowadzone były głownie w Senacie. Projekt przygotowany został w parlamentarnym zespole ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi, zakładał m.in. możliwość powołania stowarzyszenia przez trzy osoby, a także podziału, przekształcenia oraz fuzji zrzeszeń. W marcu został jednak wycofany z uwagi na liczne zastrzeżenia przedstawicieli III sektora.
"Przedstawiciele organizacji pozarządowych nie chcieli tak dużych zmian, jakie wprowadzić miał ten projekt, postulowali mniejsze zmiany, ale w tych obszarach, gdzie są najbardziej potrzebne" - mówił Wujec. Dodał, że zmiany dotyczące społeczeństwa obywatelskiego powinny wyjść z inicjatywy jego przedstawicieli i powinny być z nimi gruntownie przedyskutowane.
Prezes Ogólnopolskiego Forum Organizacji Pozarządowych Piotr Frączak poinformował, że podczas toczących się od kilku miesięcy konsultacji w gronie przedstawicieli III sektora wypracowano założenia do projektu ustawy. Są to m.in. propozycje dot. uproszczeń w rejestracji stowarzyszeń. Powinno się to odbywać na zasadzie zgłaszania działalności do organu administracji publicznej - nawet przez internet - na możliwie najniższym szczeblu (gmina, starostwo). Minimalna liczna osób konieczna do utworzenia stowarzyszenia miałaby zostać zmniejszona do dziewięciu (obecnie 15). Członkami założycielami stowarzyszenia mogliby być również cudzoziemcy.
Uproszczona miałaby też zostać księgowość, a formularze sprawozdań finansowych dostosowane byłyby do specyfiki działalności stowarzyszenia. Przedstawiciele organizacji pozarządowych chcą także zlikwidowania nadzoru administracyjnego nad stowarzyszeniami i zastąpienie go różnymi formami samokontroli. W myśl założeń możliwe byłoby łączenie stowarzyszeń, przekształcanie się, uproszczona miałaby zostać likwidacja.
Wujec poinformował, że Senat zamierza wrócić do projektu ustawy o stowarzyszeniach i wraził nadzieję, że możliwa będzie współpraca i połączenie wypracowanych założeń.
Obecnie - jak wynika z danych Stowarzyszenia Klon/Jawor - w Polsce działa aktywnie ok. 50 tys. stowarzyszeń, a zarejestrowanych jest ponad 70 tys. (nie licząc Ochotniczych Straży Pożarnych, których jest 16 tys.). Stowarzyszenia są dominującą formą w sektorze pozarządowym, ponieważ aktywnych fundacji jest mniej niż 10 tys.
Wśród stowarzyszeń najwięcej jest towarzystw i klubów sportowych (42 proc.), które działają lokalnie w małych miejscowościach. Po 13 proc. stowarzyszeń zajmuje się kulturą i sztuką oraz edukacją i wychowaniem. Pozostałe skupiają się m.in. na ochronie zdrowia, pomocy społecznej, rozwoju lokalnym, ekologii.
Blisko jedna trzecia (30 proc.) stowarzyszeń działa w miastach wojewódzkich, w tym 8 proc. w Warszawie; 45 proc. w miastach, 25 proc. - na wsi. Dwie piąte powstało nie dawniej niż pięć lat temu.
Najpoważniejszy problem, z jakim borykają się stowarzyszenia, to trudności w zdobywaniu funduszy (61 proc.). Na nadmiernie rozbudowaną biurokrację w administracji publicznej skarży się 49 proc. stowarzyszeń, niewiele mniej (47 proc.) za kłopotliwe uważa formalności związane ze zdobywaniem funduszy z UE. (PAP)
akw/ bos/ mag/
