*Stworzenie nowej formy całodobowej opieki nad osobami z autyzmem oraz dokonanie zmian w obowiązujących przepisach tak, aby uwzględniona została specyfika tej niepełnosprawności postuluje Fundacja Synapsis, działająca na rzecz osób z autyzmem. *
"Tak jak osoba upośledzona ruchowo potrzebuje wózka inwalidzkiego, tak osoba z autyzmem potrzebuje kameralnej, stałej opieki" - mówił w środę prezes fundacji Michał Wroniszewski podczas debaty zorganizowanej przez parlamentarną grupę ds. autyzmu.
Biorąca udział w debacie dyrektor departamentu pomocy i integracji społecznej w resorcie pracy i polityki społecznej Krystyna Wyrwicka powiedziała, że system pomocy społecznej w Polsce adresowany jest do osób o różnych rodzajach niepełnosprawności i różnych potrzebach, i nie można kierować go specjalnie do osób z autyzmem.
"Istnieją różne stopnie niepełnosprawności, dlatego trudno w prawie, przynajmniej w dzisiejszym jego kształcie, zapisać, że coś tworzone jest dla którejś z grup niepełnosprawnych. Ramy prawne muszą być szerokie" - powiedziała PAP Wyrwicka.
O francuskich doświadczeniach w tym zakresie mówił podczas debaty m.in. poseł francuskiego parlamentu Jean-Francois Chossy. Podkreślił, że autyzm jest szczególną kategorią niepełnosprawności, bo dotknięci nim ludzie wymagają stałej opieki i nie można tej choroby traktować na równi z innymi.
We Francji problem autyzmu po raz pierwszy uregulowano prawnie w 1996 r. Na mocy uchwalonej wtedy ustawy autyzm uznano za kategorię niepełnosprawności, a nie chorobę psychiczną, jak było to wcześniej. W 2005 r., dzięki kolejnej ustawie i wsparciu państwa w każdym francuskim departamencie powstał ośrodek udzielający pomocy osobom z autyzmem.
W latach 2005-2007 w ośrodkach tych stworzono 1200 miejsc dla dzieci i 1300 dla dorosłych chorych na autyzm. Program na lata 2008-2010 zakłada utworzenie kolejnych 4100 miejsc.
W Polsce opieka nad osobami z autyzmem regulowana jest przez ustawy o ochronie zdrowia psychicznego i o pomocy społecznej. W ocenie prezesa fundacji Synapsis obowiązujące prawo zniechęca organizacje pozarządowe do zakładania i prowadzenia małych placówek dla osób z autyzmem, bo brakuje podstaw finansowania pobytu dorosłych osób z autyzmem w małych ośrodkach.
Okres, na jaki organizacje mogą zawrzeć umowę z samorządem na prowadzenie takiej placówki, ograniczony jest do 5 lat, a warunki finansowania mogą zostać zmienione co roku. To powoduje, że w praktyce żadna organizacja takich placówek nie tworzy.
"Istniejąca ustawa o pomocy społecznej przewiduje, że koszty życia takich osób całkowicie ponosi rodzina. Mamy nadzieję, że powstanie nowa ustawa lub rozporządzenie, które ureguluje sposób finansowania tej opieki" - powiedział PAP Wroniszewski.
Rzecznik praw osób z autyzmem fundacji Synapsis Maria Jankowska powiedziała, że w Polsce opieka nad osobami z autyzmem odbywa się najczęściej w domach opieki społecznej, jednak w placówkach tych często jest zbyt duża liczba mieszkańców, wieloosobowe pokoje i zbyt mała kadra, przez co nie są one w stanie zapewnić odpowiedniej opieki.
Zamykając dyskusję pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Jarosław Duda podkreślił jednak, że w przyszłości konieczne będzie odejście od wsparcia instytucjonalnego osób z autyzmem. "Od tego typu wsparcia odchodzą wszystkie kraje europejskie. My jesteśmy na początku tej drogi" - powiedział.
Autyzm to biologicznie uwarunkowane zaburzenie rozwojowe, które powoduje dotkliwe trudności w postrzeganiu otoczenia, uczeniu się, porozumiewaniu się nawet z najbliższymi oraz poważne utrudnienia w kontaktach społecznych.
Jak podaje fundacja Synapsis, w Polsce żyje około 20 tys. dzieci oraz 10 tys. dorosłych osób z autyzmem. Zaledwie 30 proc. z nich objętych jest profesjonalną pomocą.(PAP)
mca/ itm/ jra/
