# dochodzi wypowiedź Magdaleny Środy #
15.06. Warszawa (PAP) - Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ws. niezagwarantowania uczniom w Polsce lekcji etyki daje szansę, by systemowo rozwiązać ten problem; może trzeba usunąć ze świadectw szkolnych oceny z religii-etyki - ocenia Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
Brak możliwości wyboru w polskich szkołach etyki dla tych uczniów, którzy nie chcą uczęszczać na religię, narusza Europejską Konwencję Praw Człowieka i Podstawowych Wolności - uznał we wtorek Trybunał w Strasburgu. Trybunał badał sprawę rodziny Grzelaków przeciwko Polsce. Twierdzili oni, że ich syn nie miał możliwości uczęszczania na lekcje etyki, a także że był dyskryminowany przez szkołę i innych uczniów, bo nie chodził na religię.
Trybunał uznał, że doszło do naruszenia art. 14 Konwencji, zakazującego dyskryminacji w związku z art. 9., gwarantującym wolność myśli, sumienia i wyznania. W uzasadnieniu Trybunał podkreślił, że uczniowie uczęszczający na religię mają na świadectwie ocenę, podczas gdy osoba niewierząca, która chciała uczęszczać na etykę, ma w tym miejscu przekreślone słowa religia/etyka.
"Człowiek ma prawo upominać się o swoją krzywdę - nie z zemsty, lecz aby poprawić coś w kraju. Cieszę się z tego wyroku" - mówiła we wtorek Halina Bortnowska, przewodnicząca rady Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Uważa ona, że polskie władze oświatowe w sprawie zapewnienia uczniom lekcji etyki "nie wykazują dostatecznej inwencji, wyobraźni ani gotowości szukania praktycznych rozwiązań - np. uczenia przez internet".
"Nauczanie religii w szkołach jest zorganizowane dobrze, nie tylko dlatego, że szkoły tak dobrze to robią, ale też dlatego, że troszczą się o nie kościoły - zainteresowane, by religia była przedmiotem szkolnym. A kto ma się upominać o nauczanie etyki? To zadanie dla państwa i mam nadzieję, że po tym wyroku tak się stanie" - powiedziała Bortnowska.
Jak powiedziała zajmująca się w HFPC sprawami edukacji Elżbieta Czyż, realnym problemem jest brak nauczycieli etyki - na 21 tysięcy katechetów mamy niecałe 500 nauczycieli etyki. "Państwo przez lata nie przywiązywało do tego wagi, nic nie zrobiono" - dodała. Uważa ona, że ten wyrok Trybunału w Strasburgu powoduje możliwość powrotu do sprawy rezygnacji z ocen z religii na świadectwie szkolnym.
"Przepisy prawa mamy przyzwoite; mówią, że jeśli w klasie jest co najmniej 7 uczniów deklarujących chęć uczęszczania na etykę, należy im to umożliwić. Jeśli grupa jest mniejsza - organizuje się zajęcia dla grupy międzyklasowej albo nawet międzyszkolnej. Ale kłopot jest taki, że nie ma nauczycieli i lekcje wypadają w środku dnia nauki, a nie na początku lub na końcu" - mówiła Czyż.
Jak podkreślił sekretarz Fundacji dr Adam Bodnar, sprawa Grzelaków była głośna już wtedy, gdy Katarzyna Hall zostawała ministrem edukacji. "I przez ten czas problem nie został systemowo rozwiązany. A powinien zostać - w ten sposób, że uczniowie będą mieli w szkole zorganizowane warunki do realnego wyboru: czy chcą chodzić na etykę, czy na religię - nie zaś zgłaszać, że chcieliby etykę, a wtedy szkoła by im to dopiero organizowała" - powiedział.
"Etyki w szkołach nie ma, bo brakuje woli politycznej. Jeśli jej nie będzie, nic się w tej kwestii nie zmieni; mam nadzieję, że wyrok Trybunału przyspieszy zmiany" - powiedziała PAP Magdalena Środa z Uniwersytetu Warszawskiego.
Środa, która prowadzi zajęcia na Podyplomowym Studium Filozofii i Etyki przy Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych i Instytucie Filozofii UW, uważa, że to nie brak nauczycieli jest problemem. "Kiedy wprowadzano do szkół religię, w bardzo krótkim czasie znaleziono wystarczającą liczbę nauczycieli, wygospodarowano godziny, znalazły się pieniądze. Gdyby była wola polityczna, równie sprawnie można by zorganizować lekcje etyki. Tymczasem absolwenci naszych studiów, przygotowani do prowadzenia etyki w szkołach, nie mogą znaleźć pracy" - mówiła Środa. (PAP)
wkt/ akw/ gma/
