Hiszpański sędzia Baltasar Garzon, który zasłynął na arenie międzynarodowej doprowadzeniem do aresztowania byłego dyktatora Chile Augusto Pinocheta, został w środę oskarżony o przekroczenie uprawnień w śledztwie w sprawie zbrodni frankistowskiego reżimu.
Garzon ma wielu różnych wrogów politycznych i w Hiszpanii jest postacią silnie polaryzującą opinię publiczną. Choć stał się bohaterem lewicy i obrońców praw człowieka, jak Amnesty International, był solą w oku hiszpańskich konserwatystów, uznających go za szukającego rozgłosu egotyka.
W październiku 2008 roku rozpoczął dochodzenie w sprawie zbrodni popełnionych w latach 1936-1939 oraz na początku prawicowej dyktatury generała Francisco Franco. Było to pierwsze oficjalne śledztwo dotyczące tego okresu hiszpańskiej historii, przez wielu Hiszpanów wciąż uważanego za tabu.
Garzon twierdził, że Franco i jego poplecznicy dopuścili się zbrodni przeciwko ludzkości, wobec czego ich czyny nie ulegają przedawnieniu.
Śledztwo wzbudzało sprzeciwy ze strony prokuratorów i innych sędziów; na szerszym forum Garzona oskarżano o bezużyteczne rozdrapywanie starych ran. Występowało przeciwko niemu m.in. prawicowe ugrupowanie Manos Limpias (Czyste ręce).
W środę sędzia hiszpańskiego Sądu Najwyższego Luciano Varela oskarżył Garzona o świadome przekroczenie uprawnień: w czasie dochodzenia obowiązywała amnestia z 1977 roku, obejmująca zbrodnie popełnione przez obie strony wojny domowej.
Garzon zdecydowanie zaprzecza, by złamał prawo; jego stanowisko popiera według serwisu BBC Międzynarodowa Komisja Prawników (ICJ).
Proces może zacząć się już w czerwcu - powiedział jego prawnik Gonzalo Martinez-Fresneda.
Garzonowi udało się w 1998 roku, korzystając z tzw. jurysdykcji uniwersalnej Hiszpanii w sprawach o łamanie praw człowieka, doprowadzić do aresztowania byłego dyktatora chilijskiego Augusto Pinocheta. W swojej karierze wsławił się również oskarżeniem Osamy bin Ladena w związku z zamachami terrorystycznymi z 11 września 2001 roku w Stanach Zjednoczonych. Bez powodzenia próbował w 2006 roku postawić przed sądem włoskiego polityka Silvio Berlusconiego, współwłaściciela hiszpańskiej sieci telewizyjnej Tele 5, za złamanie praw antymonopolowych w Hiszpanii i oszustwa podatkowe, które naraziły skarb hiszpański na straty w wysokości setek milionów euro.
Garzon odniósł także niezaprzeczalny sukces w ciągu 20 lat walki z baskijską organizacją separatystyczną ETA - prowadzone przez niego śledztwo w sprawie finansowania w 2003 roku ETA doprowadziło do zakazu działalności radykalnej separatystycznej partii Batasuna.
Hiszpański sędzia nigdy nie krył swoich socjalistycznych sympatii, co nie przeszkodziło mu w dochodzeniu w sprawie "szwadronów śmierci" (GAL) utworzonych w czasach socjalistycznego rządu Felipe Gonzaleza w celu fizycznej eliminacji członków ETA. Śledztwo przyczyniło się zdecydowanie do zakończenia władzy Gonzaleza, a Garzon zyskał pochwały ze strony prawicy. (PAP)
klm/ mc/
5990577 5990932 int. arch.
