Świecące nanocząsteczki, nietypowe geny bakterii i katalizatory - to tematy prac zwycięzców pierwszej edycji konkursu o Medale Chemii, przyznawanych za najlepsze prace licencjackie i inżynierskie przez Instytut Chemii Fizycznej PAN w Warszawie.
W czwartek w siedzibie instytutu wręczono nagrody. Konkurs ma na celu wyróżnienie szczególnie ciekawych prac polskich studentów chemii.
Złoty Medal Chemii i 10 tys. zł. otrzymał Marcin Runowski, student Wydziału Chemii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Po trwających trzy lata pracach, udało mu się otrzymać luminofory, czyli świecące związki, które mają rozmiary nanometrów i właściwości magnetyczne.
"Dopiero dwa, trzy lata temu ukazały się pierwsze prace na temat takich związków, jednak one były nadal niedoskonałe. Moje cząsteczki są pokryte powłoką ochronną. Takie nanoluminofory można zastosować w medycynie. Np. wprowadzamy je do organizmu i możemy zrobić obrazowanie fluorescencyjne, a dzięki polu magnetycznemu możemy łatwo nimi operować, czyli np. usunąć je później z organizmu. Wiele znaczników może zostać wprowadzonych, ale później trudno je usunąć, bywają też toksyczne. Nasze cząsteczki, oprócz tego, że można je usunąć zwykłym magnesem, nie są toksyczne, dzięki powłoce ochronnej" - tłumaczył Runowski po uroczystości rozdania medali.
Srebrny Medal i 5 tys. zł. odebrał Robert Lasek z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Bada on nietypowe geny bakterii zimnolubnych, przywiezionych przez polskich polarników ze Spitzbergenu. Udało mu się odkryć w ich komórkach takie geny, które pozwolą zmodyfikować bakterie i zmienić je w żywe fabryki przydatnych enzymów. "Takie bakterie można wykorzystać np. do wytwarzania proszków do prania. Bakterie te w niskich temperaturach produkują enzymy, które działają w niskich temperaturach. A takie enzymy są wykorzystywane właśnie jako środki czyszczące, bo rozpuszczają tłuszcze albo węglowodany" - tłumaczył w rozmowie z PAP Lasek.
Celina Wierzbicka, zdobywczyni Brązowego Medalu Chemii i 2,5 tys. zł, studiuje na Politechnice Wrocławskiej, a badania prowadzi w prywatnej firmie chemicznej.
Testuje właściwości składników katalizatorów, czyli takich substancji, które pomagają wywołać reakcję chemiczną między dwiema substancjami, ale same nie biorą w niej udziału. Badała wpływ ligandów, czyli związków będących częściami składowymi katalizatorów na ich właściwości.
"Firma zajmuje się badaniami nad nowymi katalizatorami metatezy olefin. Ja badałam wpływ tych ligandów na ich aktywność i stabilność. Od aktywności katalizatora zależy jak dużo substratów przereaguje w pożądane produkty. Natomiast stabilność katalizatora to miara tego, jaka jego część rozpada się z czasem" - powiedziała PAP Wierzbicka.
Poza zdobywcami medali, z grona pozostałych 12 finalistów czworo otrzymało po 1000 zł. Wszyscy finaliści uzyskali możliwość odbycia stażu naukowego i bezpłatnego realizowania badań w laboratoriach IChF PAN. Badania te mogą stać się podstawą pracy magisterskiej lub doktorskiej. (PAP)
ula/ agt/
Więcej w serwisie Nauka i Zdrowie PAP - http://nauka.pap.pl
