Dostępność, użyteczność i niezależność użytkownika - to podstawowe zasady, jakie spełniać powinny budynki przystosowane do potrzeb niepełnosprawnych - przekonywał prezes Fundacji Integracja Piotr Pawłowski podczas poniedziałkowej konferencji.
Zdaniem Pawłowskiego choć polskie prawo budowlane stanowi, że należy projektować i budować w taki sposób, by nie powstawały nowe bariery architektoniczne, a stare0 były stopniowo likwidowane, wciąż często zdarza się, że nowo budowane obiekty nie są dostępne dla osób niepełnosprawnych.
Andrzej Kobylecki, architekt, rzeczoznawca budowlany, były radca w Ministerstwie Infrastruktury, zwrócił uwagę, że w przepisach jest mowa przede wszystkim o osobach poruszających się na wózkach, zbyt mało miejsca poświęcono osobom z innymi dysfunkcjami.
Jego zdaniem przepisy nie są przestrzegane m.in. z powodu niskich sankcji, które nie są skutecznie egzekwowane, nie zmuszają także inwestorów do wprowadzania kosztownych rozwiązań. W jego opinii projektantom brakuje wciąż wiedzy na ten temat, a w całym społeczeństwie zbyt mała jest wrażliwość na niepełnosprawność.
Pawłowski mówił, że prawo wymaga "działań wspierających", np. konsultacji z organizacjami zajmującymi się pomocą niepełnosprawnym już na etapie projektowania. Dlatego Integracja przygotowała publikację adresowaną do specjalistów "Planowanie dostępności" na temat projektowania przyjaznego dla osób z niepełnosprawnościami.
"Chcemy w ten sposób przekonać projektantów, architektów, że warto w ten sposób projektować, pokazać, jak to zrobić, niekoniecznie wydając dużo pieniędzy" - mówił Maciej Augustyniak z Fundacji Integracja.
Dodał, że w poradniku uporządkowane są również przepisy dotyczące budowania dla niepełnosprawnych, rozproszone po ustawach i rozporządzeniach. Znajdują się tam też rady, jak stworzyć przestrzeń rzeczywiście przyjazną, ponieważ zdarza się, że nawet budynek spełniający zapisane w prawie wymogi nie jest w pełni dostępny, a np. przystosowana do potrzeb niepełnosprawnych toaleta może być dla nich niedostępna.
Pawłowski poinformował, że fundacja wydaje specjalne certyfikaty dla budynków przyjaznych niepełnosprawnym. Muszą one nie tylko spełniać przewidziane prawem standardy, ale także m.in. mieć opracowane specjalne procedury ewakuacyjne dla osób na wózkach (ponieważ w czasie pożaru wyłączane są windy), a także przeszkolony personel, który jest w stanie służyć pomocą. Pawłowski zaznaczył, że ważne jest, aby osoba niepełnosprawna mogła poruszać się, nie prosząc nikogo o pomoc w pokonywaniu barier. Jak dodał, certyfikat z pierwszym numerem otrzymał budynek Sejmu.
Jako przykład dobrych praktyk zaprezentowano inicjatywę jednego z banków, który postanowił zadbadać, by jego oddziały były dostępne dla niepełnosprawnych. W pierwszej kolejności poproszono Fundację Integracja o zrobienie specjalnego audytu i, kierując się jej wskazówkami, dokonano niezbędnych zmian. Część z nich dotyczyła drobnych zmian - czasem wystarczyło inaczej zaaranżować wnętrze, niektóre wymagały większych nakładów, np. dostosowano wszystkie bankomaty do osób niewidomych - wystarczyło podłączyć słuchawki, by zamiast poleceń na ekranie, uzyskać dostęp do nawigacji dźwiękowej. Certyfikaty Fundacji Integracja otrzymało już 40 placówek banku w całej Polsce.
Publikację Integracji można bezpłatnie pobrać ze strony www.niepelnosprawni.pl. (PAP)
akw/ itm/
