Ujednolicenie społeczeństwa polskiego pod względem narodowościowym i etnicznym stanowiło ważny składnik umocnienia władzy komunistycznej - wynika z wydanej przez IPN publikacji "Aparat bezpieczeństwa Polski Ludowej wobec mniejszości narodowych i etnicznych oraz cudzoziemców 1944-1989". Wynika z niej, że inwigilacja tych grup trwała do 1990 r.
W książce, której redaktorem jest dr Jarosław Syrnyk, znalazło się jedenaście artykułów pracowników naukowych IPN, którzy podjęli próbę analizy działania komunistycznego aparatu bezpieczeństwa wobec mniejszości w kontekście polityki narodowościowej komunistycznego państwa. W celach porównawczych umieszczono w niej również artykuł ilustrujący działania podjęte wobec polskiej ludności autochtonicznej z obszaru powiatu złotowskiego.
"Po II wojnie światowej i wprowadzeniu w Polsce władzy komunistycznej, rządzący uznali, że jednym z elementów unifikacji społeczeństwa powinno być jego ujednolicenie pod względem narodowościowym. W tym celu najpierw zostały podjęte prowadzone na szeroką skalę działania wysiedleńcze i przesiedleńcze, zwłaszcza ludności niemieckiej z obszarów Śląska i tzw. ziem odzyskanych" - opowiadał Syrnyk podczas promocji publikacji, która odbyła się w czwartek w stołecznej siedzibie Instytutu Pamięci Narodowej.
Jak zaznaczył Syrnyk, dla realizacji polityki narodowościowej władze komunistyczne sięgały także po narzędzia polityczne i formalnoprawne, w tym administracyjne, wojskowe i operacyjne. "W ich ramach grupy i organizacje mniejszościowe były objęte stałym nadzorem i inwigilacją organów bezpieczeństwa, zmierzającymi do ich skłócenia i dezintegracji. Należy wspomnieć także o wpływie służb krajów ościennych oraz o rozpracowywaniu kościołów zrzeszających mniejszości. Szacujemy, że w sumie działania wobec tych grup były prowadzone aż do roku 1990" - podsumował Syrnyk.
W publikacji zaprezentowano artykuły przedstawiają obecny stan wiedzy oraz kierunki badań podejmowanych przez pracowników IPN oraz osoby spoza Instytutu uczestniczące w realizacji projektu "Aparat bezpieczeństwa wobec mniejszości narodowych".
Książka przybliża działania aparatu represji PRL wobec ludności niemieckiej Dolnego Śląska i woj. szczecińskiego, postawy Służby Bezpieczeństwa woj. katowickiego wobec proniemieckich postaw ludności rodzimej, litewskie podziemie na Suwalszczyźnie, działania aparatu bezpieczeństwa w woj. białostockim wobec byłych członków Białoruskiego Komitetu Narodowego, postawy wobec Romów na Dolnym Śląsku, inwigilację ludności ukraińskiej na Pomorzu Zachodnim, rozpracowywanie greckokatolickiego kapłana Stefana Dziubiny oraz środowiska greckiego i macedońskiego na Dolnym Śląsku, a także opinie mniejszości narodowych z Ziemi Lubuskiej na wydarzenia z lat 1957-77 w świetle meldunków SB i postawy organów bezpieczeństwa wobec polskiej ludności rodzimej powiatu złotowskiego. (PAP)
akn/ ls/ bk/
