Islandczycy zdecydują w sobotnim referendum, czy ich rząd spłaci zadłużenie wobec 300 tysięcy brytyjskich i holenderskich klientów islandzkiego banku Icesave, który zbankrutował w czasie kryzysu finansowego.
Prognozy zapowiadają, że uczestnicy referendum zdecydowanie odrzucą wypłacenie odszkodowań zagranicznym klientom islandzkiego banku.
Rząd Islandii doszedł do porozumienia z Londynem i Hagą w sprawie wypłaty odszkodowań posiadaczom kont w Icesave. Jednak energiczny protest islandzkiego społeczeństwa sprawił, że prezydent Islandii Olafur Ragnar Grimsson odmówił ratyfikowania ustawy w sprawie odszkodowań.
Grimsson postanowił nie ratyfikować ustawy wobec faktu, że 56 089 osób, tj. czwarta część islandzkiego elektoratu podpisała protest przeciwko ustawie. Jednocześnie zażądali oni referendum w tej sprawie.
Pierwotne porozumienie przewidywało, że Islandia zwróci 3,7 miliarda euro długu w ciągu 15 lat przy oprocentowaniu rocznym 5,5 proc.
Tymczasem Holandia i W. Brytania wystąpiły wobec Islandii z propozycją rozwiązania problemu na znacznie korzystniejszych warunkach: dług byłby spłacany przy stałym oprocentowaniu, które malałoby w końcowej fazie jego spłaty.
Mimo że na stole rokowań znajduje się polepszona oferta, referendum dotyczy pierwotnej propozycji Brytyjczyków i Holendrów jako jedynej wiążącej, ponieważ została ona zaaprobowana przez parlament.
Socjaldemokratyczna premier Islandii Johanna Sigurdardottir była zwolenniczką odwołania referendum i postawienia na nowe porozumienie w sprawie spłaty długu Icesave, jednak nie dało się odwołać tej konsultacji bez zgody opozycji.
Wprowadzenie w życie porozumienia z Holandią i W. Brytanią ma dla Islandii kluczowe znaczenie, ponieważ otworzyłoby jej drogę do uzyskania pomocy międzynarodowej i pomogłoby w zbliżeniu do Unii Europejskiej.
Bez wcielenia w życie porozumienia kredyty obiecane Islandii przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy i kraje północnej Europy pozostaną zablokowane. Islandia znalazłaby się wówczas w trudnej sytuacji budżetowej, być może nawet na skraju bankructwa.
Również negocjacje w sprawie przystąpienia do UE utknęłyby przypuszczalnie w martwym punkcie.
Straty ponoszą holenderscy i brytyjscy klienci, których znęciło wysokie oprocentowanie lokat oferowane przez banki islandzkie. Nie zdołały one dotrzymać zobowiązań, ponieważ bardzo boleśnie odczuły kryzys finansowy.
Wypłata odszkodowań dla 34 000 inwestorów niemieckich ze strony Kaupthing Bank została już uzgodniona latem ubiegłego roku.
Koszt rekompensat dla klientów Icesave wynosiłby dwie trzecie rocznego budżetu Islandii. (PAP)
ik/ mc/
5799148
