Islandczycy głosują w sobotę nad kwestiami związanymi z projektem nowej konstytucji, opracowanym przez 25-osobową komisję wyłonioną spośród obywateli z różnych środowisk. Procedura ta jest uznawana za bezprecedensowy przejaw demokracji bezpośredniej.
Podczas prac członkowie komisji konsultowali się ze współobywatelami przez internet.
Sobotnie referendum ma charakter doradczy i jego wyniki nie są dla władz wiążące. Wyborcy zostali poproszeni o odpowiedź na sześć pytań, dotyczących m.in. statusu Kościoła Islandii, zasobów naturalnych czy przyszłego systemu demokratycznego wyspy. Islandczycy mają się także wypowiedzieć na temat możliwości organizowania referendów z inicjatywy obywatelskiej i ordynacji wyborczej, a wreszcie czy nowa ustawa zasadnicza ma się opierać na tekście, który został im przedstawiony.
Właśnie tych sześć zagadnień zostało wyłonionych przez 25-osobową komisję, powołaną w 2010 roku w celu rewizji ustawy zasadniczej.
Uczestnicy referendum nie kryli wątpliwości, czy zdanie wyborców zostanie uwzględnione. "Nie jestem pewny, co politycy zrobią z rezultatem. Wcale nie jest przesądzone, że wynik znajdziemy w nowej konstytucji" - mówił kierowca Sigurdur Gudmundsson.
Być może z tego powodu frekwencja była niższa niż w czasie zeszłorocznego referendum w sprawie wypłacenia W. Brytanii i Holandii łącznie 5 mld USD tytułem utraconych przez obywateli tych krajów wkładów w zbankrutowanym pod koniec 2008 r. funduszu inwestycyjnym Icesave.
Z powodu złożoności logistycznej operacji wyniki będą znane najwcześniej w niedzielę. Referendum potrwa do północy czasu polskiego.
W Islandii obowiązuje obecnie konstytucja z 1944 roku, przyjęta po uzyskaniu niepodległości od Danii; od dawna wskazywano na konieczność jej weryfikacji.
W następstwie załamania finansowego w 2008 roku coraz wyraźniejsze były głosy, by w prace nad nową ustawą zasadniczą zaangażowani zostali zwykli obywatele. 25-osobowa komisja pracowała nad projektem od kwietnia do lipca 2011 roku, po czym dokument został umieszczony w internecie, by współobywatele mogli wnosić poprawki.
Pod koniec lipca ubiegłego roku projekt trafił do parlamentu, a w maju tego roku deputowani postanowili zapytać rodaków o opinię w referendum. W czasie debaty parlamentarnej w czwartek socjaldemokratyczna premier Johanna Sigurdardottir apelowała, by głosować za uczynieniem tych propozycji podstawą nowej konstytucji. Opozycja wzywała, by głosować na "nie". (PAP)
ksaj/ ro/
12465733
