Polacy ufają dziennikarzom bardziej niż księżom, ale mniej niż np. prawnikom. W powszechnym wyobrażeniu dziennikarz to mężczyzna w średnim wieku, prowadzący wywiady w telewizji i radiu - wynika z badań przeprowadzonych przez ISP, Radio ZET i Millward Brown SMG/KRC.
Badania te przedstawiono podczas wtorkowej konferencji prasowej. Wskazują one, że dziennikarzom ufa blisko trzy czwarte społeczeństwa. Zawód ten cieszy się większym zaufaniem niż ksiądz, urzędnik, biznesmen czy polityk, ale mniejszym niż naukowiec, nauczyciel, lekarz i prawnik.
Respondenci proszeni o scharakteryzowanie, jak wyobrażają sobie typowego przedstawiciela zawodu dziennikarskiego, najczęściej wskazywali, że jest to mężczyzna - 51 proc., że kobieta - 25 proc.; 70 proc. badanych wyobraża sobie typowego dziennikarza jako osobę w wieku 30-50 lat, a 21 proc. uważa, że dziennikarz to raczej osoba młoda - 20-30 lat.
Dziennikarza najczęściej wyobrażamy sobie jako osobę prowadzącą wywiady i dyskusje w radiu i telewizji (55 proc.), reportera telewizyjnego lub radiowego (50 proc.), prezentera telewizyjnego lub radiowego (47 proc.), autora artykułów w piśmie, gazecie lub portalu internetowym (21 proc.), osobę przeprowadzającą wywiady w gazecie, piśmie lub portalu (17 proc.), osobę zbierającą materiały (9 proc.), osobę publikującą wyłącznie w internecie np. jako tzw. bloger (3 proc.).
Zdaniem 76 proc. badanych dziennikarze najczęściej zajmują się tematami politycznymi, 56 proc. uważa, że tropią afery, 29 proc. - że skandale obyczajowe. Według 28 proc. badanych, dziennikarzy najczęściej zajmuje życie osób publicznych, 17 proc. - sprawy międzynarodowe, 16 proc. - ważne problemy społeczne np. ubóstwo, bezrobocie, 15 proc. - sprawy gospodarcze.
W powszechnym wyobrażeniu dziennikarze to osoby zarabiające trochę (40 proc.) i zdecydowanie lepiej niż przeciętnie (36 proc.). O tym, że dziennikarze zarabiają przeciętnie, przekonanych jest 13 proc. badanych.
Typowy dziennikarz - zdaniem respondentów - ukończył studia dziennikarskie (uważa tak 73 proc. badanych), 14 proc. uważa, że dziennikarze kończą inny kierunek humanistyczny, a 5 proc., że kierunki niehumanistyczne.
Typowy polski dziennikarz to też, zdaniem badanych, osoba dociekliwa (78 proc.); o tym, że dziennikarze są powierzchowni, przekonanych jest 13 proc. badanych. 75 proc. respondentów uważa, że polscy dziennikarze są kompetentni i doświadczeni.
Na pytanie, jakie cechy powinien mieć odpowiedzialny dziennikarz, respondenci na równi (32 proc.) wskazali trzy: obiektywizm, doświadczenie i uczciwość.
O tym, że dziennikarstwo jest rodzajem służby społecznej, przekonanych jest 32 proc. respondentów, a 60 proc. uważa, że jest to taki sam sposób zarabiania pieniędzy jak każdy inny.
65 proc. badanych uważa, że to, o co przede wszystkim dbają dziennikarze, to szybkość przekazania informacji, 26 proc. jest zdania, że dziennikarze przede wszystkim dbają o sprawdzenie czy przekazywane informacje są prawdziwe.
Jednocześnie 57 proc. respondentów twierdzi, że dziennikarze na ogół przekazują rzetelne informacje o tym, co się dzieje na świecie, 31 proc. uważa, że dziennikarze na ogół prezentują swoje prywatne opinie i przekonują odbiorców do własnych poglądów.
Ponad połowa Polaków (51 proc.) uważa, że dziennikarze powinni zawsze przekazywać całą prawdę o danej sprawie, bez względu na konsekwencje dla siebie i innych, 36 proc. jest zdania, że są sytuacje, w których całej prawdy przekazywać nie należy.
Badanie przeprowadzono na reprezentatywnej, ogólnopolskiej grupie 1002 respondentów, w wieku 15-75 lat. Prowadzono je między 14 a 17 maja 2010 r.
Oprócz badań ilościowych, realizowanych przez Millward Brown SMG/KRC, Instytut Spraw Publicznych przeprowadził też pogłębione wywiady z 15 dziennikarzami najważniejszych polskich mediów, m.in. "Polityki", "Gazety Wyborczej", "Rzeczpospolitej", Radia ZET.
Wynika z nich m.in., że środowisko odczuwa brak wiarygodnej i reprezentatywnej instytucji, która czuwałaby nad etyką zawodu, wskazywali na mankamenty dziennikarskiej edukacji, podkreślając, że tego zawodu nie da się nauczyć na studiach dziennikarskich. Pytani o naciski, na jakie są narażeni, najczęściej wymieniali te ze strony reklamodawców. (PAP)
js/ itm/ gma/
