Pamięć i dzieło zmarłego w 2007 r. duszpasterza Rodzin Katyńskich, ks. prałata Zdzisława Peszkowskiego - to jeden z głównych tematów zorganizowanej we wtorek na Jasnej Górze III konferencji "Prawda, pamięć, tożsamość Katynia i Golgoty Wschodu".
Zmarły w 2007 r. ks. prałat Zdzisław Peszkowski był jednym z ocalałych więźniów obozu jenieckiego NKWD dla polskich oficerów w Kozielsku. Przez lata był krajowym duszpasterzem Rodzin Katyńskich i Pomordowanych na Wschodzie, działając na rzecz zachowania pamięci i uświadomienia opinii międzynarodowej zbrodni katyńskiej.
Jak mówił we wtorek witając przybyłych kapelan Wojska Polskiego i kustosz Zbiorów Sztuki Wotywnej na Jasnej Górze o. Jan Golonka, konferencja to forma "gorącej modlitwy, poczucia odpowiedzialności i pamięci o tysiącach Polaków pomordowanych w Katyniu, Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie".
O. Golonka wspominając ks. Peszkowskiego, nawiązał do jego pomysłu, by na Jasnej Górze powstała kaplica martyrologii Polaków, zwłaszcza pomordowanych na Wschodzie. Prace rozpoczęły się w 2004 r. Kaplica powstaje w zabytkowym Bastionie św. Barbary - części historycznych murów obronnych Jasnej Góry, wydobytych spod zwałów gruzu i ziemi.
Ta duża inwestycja klasztoru realizowana jest dzięki darowiznom ofiarodawców. Dotąd wykonano już większą część prac budowlanych, a kaplica czeka na wykończenie. Zgodnie z zamysłem ks. Peszkowskiego, realizowanym przez generała zakonu paulinów o. Izydora Matuszewskiego, kaplica ma przypominać m.in. o mordzie katyńskim i deportacjach Polaków na Wschód.
Otwierającą wtorkową konferencję mszę w jasnogórskiej kaplicy Matki Boskiej odprawił metropolita częstochowski abp Stanisław Nowak. W swojej homilii nawiązywał do przypadającej w tym roku 70. rocznicy zbrodni katyńskiej oraz do określenia Golgota Wschodu.
"Czy istnieją Golgoty ludzkie? Istnieją - i można je położyć przy tej Golgocie, którą przeżył Bóg-Człowiek" - wskazał abp Nowak. "Ludzkie ofiary można kłaść przy krzyżu - nabierają najwyższej wartości, jeśli są położone przy krzyżu" - dodał. Podkreślił, że trzeba dochodzić prawdy o Katyniu - Golgocie Wschodu; pamiętać - dla unikania podobnych zbrodni i - wzorem Jezusa - przebaczać sprawcom.
Po mszy jej uczestnicy wysłuchali w auli Jana Pawła II m.in. archiwalnego nagrania jednej z przemów ks. Peszkowskiego, a także wspomnień o nim jego współpracowników i przyjaciół. Pracownicy IPN poinformowali o kwalifikacji prawnej zbrodni katyńskiej i stanie śledztwa w tej sprawie.
Według uczestniczącego w konferencji lidera Prawicy Rzeczypospolitej Marka Jurka, pamięć ofiar Katynia i prześladowań na Wschodzie jest ciągle niedostateczna. "Współczesny świat zachodni nie jest w pełni świadom ofiar, jakie poniosły narody opanowane przez komunizm, ujarzmione przez Związek Sowiecki. Nasza polska pamięć pozwala przypominać, wyrywać z anonimowości pamięć każdej ofiary komunizmu" - zaznaczył Jurek.
Ks. prałat Zdzisław Peszkowski urodził się w 1918 roku w Sanoku, w rodzinie pieczętującej się herbem Jastrzębiec. Był doktorem filozofii i magistrem teologii. Działał w ruchu harcerskim.
Dbał o zachowanie pamięci pomordowanych na Wschodzie m.in. zabiegając o powstawanie cmentarzy wojskowych i pomników. Dokumentował zbrodnię katyńską i uczestniczył w ekshumacjach grobów w latach 90. Zmarł w październiku 2007 r.
Ks. Peszkowski był znany - prócz swej działalności związanej z losem Polaków na Wschodzie - m.in. z głośnego procesu wytoczonego "Trybunie" za tekst znieważający Jana Pawła II. Gazeta proces przegrała i przeprosiła księdza za artykuł. W 2005 r. odprawił szeroko komentowany w mediach pogrzeb, podczas którego pochowano wyniesione ze szpitali płody i martwo urodzone dzieci. W 2006 r. Sejm zgłosił jego kandydaturę do pokojowego Nobla.
Wtorkową konferencję na Jasnej Górze przygotowała założona w 1999 r. przez ks. Peszkowskiego Fundacja "Golgota Wschodu" wraz z Instytutem Pamięci Narodowej i częstochowskimi Rodzinami Katyńskimi. (PAP)
mtb/ abr/ gma/
