Biała (PAP) - Działacze Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej (SPCzS) z Bielska-Białej i Cieszyna świętowali w poniedziałek w bielskim Teatrze Polskim 20-lecie istnienia organizacji.
W liście do uczestników spotkania prezydent Lech Kaczyński uznał za symboliczny fakt, że uroczystości odbywają się w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej, gdzie przed 20 laty miało miejsce pierwsze jawne wystąpienie Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej. Był to wiec solidarności z uwięzionym wówczas Vaclavem Havlem.
Wiec, o którym wspomniał prezydent, miał miejsce 15 kwietnia 1989 roku. Do dziś we wspomnieniach działaczy jest on jednym z ważniejszych wydarzeń. Do dziś także opowiadane są anegdoty na jego temat. Okazało się np., że Wacław Bieniek, który na wiec przygotowywał transparent, nie zmieścił na płótnie wszystkich słów. Widniało na nim hasło: "Uwolnić Vaclava H". Ponadto z rozwinięciem transparentu były kłopoty, gdyż "nieznani sprawcy" ukradli przyniesione przez działaczy drewniane kije od mioteł, na których miało zostać rozpostarte płótno.
"Dziś nasze trzy kraje są członkami Unii Europejskiej i NATO. Dziś granice już nie istnieją. Wielka w tym rola Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej" - przypomniał prezydent Kaczyński.
Podczas poniedziałkowej uroczystości ambasador Republiki Czeskiej w Polsce Jan Sechter mówił, że podziwia odwagę i przezorność działaczy SPCzS, by widzieć rzeczy w szerszym kontekście; walczyć o lepszy świat. Mówił, że trudno wyobrazić sobie upadek reżimów komunistycznych bez polskiej Solidarności, bez pontyfikatu Jana Pawła II, bez Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej.
Konsul generalny Polski w Republice Czeskiej, cieszynianin i działacz SPCzS Jerzy Kronhold, przypomniał, że realizacja Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej w Cieszynie, mieście, które jest symbolem głębokiego konfliktu historycznego, była trudnym zadaniem. "Spotykaliśmy się jako garstka ludzi czytających Hrabala, Havla, literaturę podziemną" - mówił.
Mirosław Piotrowski "Ducin" - rzecznik krajowy SPCzS, legendarny kurier podziemny, który współorganizował spotkania dysydentów na pograniczu polsko-czeskim i przerzuty wydawnictw - powiedział, że historia SPCzS to historia ludzi, którzy w górach spotykali przyjaciół i w górach czuli się wolni. "Wydeptując ten nasz polsko-czesko-słowacki szlak do wolności nie zdawaliśmy sobie sprawy, że jesteśmy organizacją bez precedensu w skali świata jeśli chodzi o współpracę organizacji opozycji demokratycznej. To, co pozornie miało się okazać przeszkodą - góry, to nam dawało możliwość spotkań" - mówił.
Z okazji jubileuszu ukazała się książka "Obywatele - dyplomaci" pod redakcją Małgorzaty Kaute z bielskiej Akademii Techniczno-Humanistycznej oraz działacza SPCzS Janusza Okrzesika z bielskiej Wyższej Szkoły Bankowości i Finansów. Znalazły się w niej wspomnienia osób związanych z bielsko-cieszyńską SPCzS. Podczas uroczystości odbyła się jej prezentacja.
Jubileuszowe spotkanie uświetnił spektakl bielskiego Teatru Polskiego "Inter-City" w wykonaniu Słowaka Igora Szebo i Polaka Roberta Talarczyka. Sztuka jest ekspresową podróżą przez labirynt Europy Środkowej, zaczynającą się od przypadkowego spotkania w pociągu. Aktorzy od komediowych sytuacji, wynikających z typowych problemów w porozumieniu Polaków z sąsiadami z południa, przechodzą do szerokiej panoramy wzajemnych kompleksów, uprzedzeń i przewin na przestrzeni ostatnich stu lat. Widzowie spoglądają na siebie samych cudzymi oczyma, przekonując się, że czasem nasze dobre samopoczucie niewiele się różni od megalomanii.
Stowarzyszenie SPCzS zostało zarejestrowane po 1989 roku. Wcześniej, od połowy lat 80. ubiegłego stulecia, organizacja ta funkcjonowała nielegalnie. Jej działacze organizowali m.in. spotkania działaczy opozycji demokratycznej z Polski i Czechosłowacji. (PAP) szf/ hes/ jra/
