Prof. Roman Loth, historyk literatury - jej badacz i dokumentalista, edytor, znawca twórczości Kasprowicza i Lechonia obchodzi 80. urodziny. Uroczysta sesja z tej okazji odbędzie się we wtorek, 20 grudnia, w Pałacu Staszica w Warszawie.
O spotkaniu i uroczystej sesji z okazji jubileuszu prof. Romana Lotha poinformowali PAP organizatorzy z Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
Profesor Roman Loth, historyk literatury, bibliograf, edytor naukowy, członek założyciel i wieloletni prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza to - zdaniem prezesa PEN Clubu Adama Pomorskiego, który w marcu tego roku wręczał prof. Lothowi prestiżową Nagrodą Edytorską im. Juliusza Żuławskiego - jeden z największych współczesnych kasprowiczologów, autor opracowania pomnikowej edycji krytycznej pism poety.
Jak dodał Pomorski, prof. Loth jest nauczycielem pokoleń edytorów, człowiekiem będącym uosobieniem wszystkiego, co w dziedzinie edytorstwa najcenniejsze, a nagroda została mu przyznana "w poczuciu wielkości dzieła badacza i edytora pism Kasprowicza i Lechonia, dziejopisa i biografa Franza Fiszera i Wieniawy-Długoszewskiego; w przekonaniu o fundamentalnym dla polskiej filologii i literatury znaczeniu jego koncepcji tekstologii i edytorstwa, w podziwie dla prac biograficznych i bibliograficznych godnych Estreicherowskich i Korbutowskich".
Kolega z Instytutu Badań Literackich PAN, badacz literatury staropolskiej prof. Adam Karpiński podkreśla rangę i fundamentalne znaczenie profesji, którą od kilkudziesięciu lat trudni się Roman Loth - "badacz skrupulatny, precyzyjny, zasługujący na miano +edytora totalnego+". Przypomina on także o "szczególnym miejscu, jakie w dorobku profesora zajmuje +praca najwyższej próby+ - monumentalne wydanie Pism zebranych Jana Kasprowicza jego opus vitae".
Wielkim osiągnięciem prof. Lotha jest wydanie Poezji zebranych Jana Lechonia (1995) w serii Biblioteki Narodowej. Był to czas, kiedy działała jeszcze cenzura, która mocno ingerowała w to wydawnictwo, nie godząc się na publikację ośmiu wierszy, wśród nich m.in. "Arcybiskupa Cieplaka", "Sejmu", "Polonezu artyleryjskiego" z jego słynną frazą "To major Brzoza kartaczami w moskiewskie pułki wali". Prof. Loth doprowadzając do opublikowania tych utworów na łamach "Przeglądu Katolickiego" wymusił na cenzurze zgodę na ich wstawienie do Pism zebranych, choć już niestety tylko w formie aneksu na końcu wydawnictwa.
Profesor jest też autorem koncepcji wydania trzech tomów "Dziennika" (1992-1993), Jana Lechonia, które wcześniej były opublikowane tylko na emigracji, a stanowią bardzo ważny klucz do do twórczości i biografii poety.
Prof. Loth napisał m.in. też wspólnie z prof. Jadwigą Czachowską "Przewodnik polonisty" (1974-1989), obszerną, unikatową pracę o źródłach niezbędnych dla studiów z zakresu polonistyki. Był również redaktorem naczelnym wielkiego, 5-tomowego przewodnika bibliograficznego "Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski" (2000-2004).
"Humanistyka o tyle jest ważna, że pozwala na uświadomienie sobie własnego miejsca w świecie. Badanie przeszłości pozwala wskazać korzenie, poznać źródła z których się wywodzimy - powiedział PAP prof. Roman Loth.
Profesor przywołał też swoich mistrzów, przyjaciół, którzy mieli wpływ na kształtowanie się jego naukowej drogi - Konrada Górskiego, Czesława Zgorzelskiego, Edmunda Jankowskiego, Jana Józefa Lipskiego, Zbigniewa Golińskiego. Zauważył, że "edytorstwo naukowe to dziedzina będąca obecnie w rozkwicie, o czym świadczy dająca się zauważyć wielość podejmowanych inicjatyw badawczych".
Roman Loth urodził się w 1931 roku w Warszawie. Od 1943 r. należał do Szarych Szeregów, po Powstaniu Warszawskim zamieszkał w Radomiu, tam - w 1949 roku zdał maturę w Gimnazjum i Liceum im. Jana Kochanowskiego. W latach 1949-1954 studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W 1951 roku związał się z Instytutem Badań Literackich PAN, w którym pracował przez 54 lata (1952-2006), przechodząc całą drogę kariery naukowej, od stanowiska asystenta do profesora.
Przez 30 lat wchodził w skład Rady Naukowej IBL PAN (1981-2010), Mimo przejścia na emeryturę w 2006 jest nadal aktywnie związany z życiem naukowym i organizacyjnym Instytutu.
W kręgu naukowych zainteresowań profesora od początku uprzywilejowane miejsce zajmował Jan Kasprowicz. Wieloletnie prace nad życiem i twórczością poety zaowocowały monografią bibliograficzną Kasprowicza oraz 7-tomowym wydaniem krytycznym jego Pism zebranych (1973-2004).
Jest członkiem założycielem Stowarzyszenia Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza na Harendzie w Zakopanem, członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauki, Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza, a od 1992 roku także członkiem PEN Clubu. (PAP)
abe/ mlu/
