Kalendarz rocznic 6-12 stycznia 2014

6 stycznia ----------

1573 - Po śmierci króla Zygmunta II Augusta w Warszawie zebrał się sejm konwokacyjny, na którym ustalono zasady wyboru nowego monarchy - wolnej elekcji.

1813 - W Ławkach koło Gniezna urodził się Hipolit Cegielski, przemysłowiec, założyciel fabryki narzędzi i maszyn rolniczych w Poznaniu; poseł do sejmu pruskiego (1849), wydawca "Gazety Polskiej" i "Dziennika Poznańskiego", współzałożyciel Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, od 1865 r. prezes Centralnego Towarzystwa Gospodarczego.

1875 - W Warce zmarł Piotr Wysocki, przywódca spisku w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie, który zapoczątkował wybuch powstania listopadowego; zesłany przez władze carskie po upadku powstania na Syberię, do kraju powrócił po ponad 25 latach.

1884 - W Brnie zmarł Gregor Mendel, augustianin, przyrodnik, współtwórca podstaw współczesnej genetyki. (130)

1911 - W Warszawie urodził się Kazimierz Rudzki, aktor, reżyser, pedagog.

1913 - W Porąbce koło Będzina urodził się Edward Gierek, działacz komunistyczny, I sekretarz KC PZPR w latach 1970-1980.

1914 - W Warszawie oddano do użytku most im. cesarza Mikołaja II, nazywany przez warszawiaków "trzecim mostem"; w niepodległej Polsce most otrzymał imię księcia Józefa Poniatowskiego. (100)

1919 - Powstańcy wielkopolscy zdobyli szturmem niemieckie lotnisko wojskowe na Ławicy pod Poznaniem, przejmując m.in. samoloty bojowe i szkoleniowe. (95)

1919 - W Oyster Bay niedaleko Nowego Jorku zmarł Theodore Roosevelt, republikanin, prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1901-1909; laureat pokojowej Nagrody Nobla w 1906 r. (95)

1924 - W Warszawie ukazał się pierwszy numer "Wiadomości Literackich". (90)

1929 - W Grudziądzu urodził się Lucjan Kydryński, dziennikarz, konferansjer. (85)

1939 - Szef polskiej dyplomacji Józef Beck spotkał się w Monachium z ministrem spraw zagranicznych III Rzeszy Joachimem von Ribbentropem. (75)

1943 - We Lwowie urodził się Jerzy Domaradzki, reżyser, scenarzysta.

1962 - W warszawskim Teatrze Współczesnym odbyła się polska prapremiera "Kariery Artura Ui" Bertolta Brechta; spektakl wyreżyserował Erwin Axer, w roli Arura Ui wystąpił Tadeusz Łomnicki.

1971 - W Pionkach koło Radomia urodził się Andrzej "Piasek" Piaseczny, piosenkarz, autor tekstów, aktor.

1989 - Spotkanie Stanisława Cioska z Tadeuszem Mazowieckim i księdzem Alojzym Orszulikiem dotyczące możliwości zmian ustrojowych i ponownej legalizacji Solidarności. (25)

1989 - W budynku KC PZPR doszło do spotkania sekretarza KC Leszka Millera z młodzieżą, m.in. przedstawicielami nielegalnego NZS-u. (25)

7 stycznia ----------

1792 - W Rzymie urodził się Henryk Marconi, architekt.

1839 - W Paryżu na posiedzeniu Francuskiej Akademii Nauk Dominik Arago zaprezentował szczegółowy opis dagerotypii, techniki zdjęciowej, którą opracowali Louis Daguerre i Nicephore Niepce; wydarzenie to uznawane jest za początek fotografii. (175)

1882 - W Chorkówce koło Krosna zmarł Ignacy Łukasiewicz, farmaceuta, pionier przemysłu naftowego w Europie, wynalazca lampy naftowej.

1890 - W majątku Gnojna w pow. Błonie urodził się Stefan Dąb-Biernacki, żołnierz Legionów Polskich i POW, generał WP; w kampanii polskiej 1939 r. dowódca Armii "Prusy".

1901 - W Warszawie urodził się Stanisław Dubois, działacz socjalistyczny, uczestnik powstań śląskich i wojny polsko-bolszewickiej; przewodniczący Rady Głównej Czerwonego Harcerstwa TUR, członek Rady Naczelnej PPS; rozstrzelany w KL Auschwitz w sierpniu 1942 r.

1903 - W Sosnowcu urodził się Jędrzej Giertych, publicysta, prawnik, bliski współpracownik Romana Dmowskiego; działacz ZHP, sekretarz Komitetu Wykonawczego Obozu Wielkiej Polski, członek władz Stronnictwa Narodowego; autor prac historycznych.

1923 - W Krakowie urodził się Jerzy Nowosielski, malarz.

1928 - Rozkazem ministra spraw wojskowych Józefa Piłsudskiego w Warszawie utworzono Centrum Badań Lotniczo-Lekarskich; obecnie Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej.

1938 - W Paryżu, w rodzinie polskich Żydów, urodził się Roland Topor, francuski malarz, rysownik, scenarzysta, powieściopisarz, dramaturg i aktor.

1939 - Na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie odbył się pogrzeb Romana Dmowskiego, przywódcy obozu narodowego, głównego ideologa polskiego nacjonalizmu, współtwórcy niepodległej Polski. (75)

1946 - W Krakowie zmarł Stanisław Kutrzeba, historyk prawa, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1946 - W Krotoszynie urodziła się Agnieszka Duczmal, dyrygent.

1947 - W Krakowie zmarł prof. Stefan Czarnocki, geolog.

1949 - Podczas brutalnego śledztwa w budynku Ministerstwa Publicznego w Warszawie w niejasnych okolicznościach zginął Jan Rodowicz "Anoda", żołnierz Szarych Szeregów, oficer AK, bohater akcji pod Arsenałem, w czasie powstania warszawskiego walczył w batalionie "Zośka"; miał 26 lat. (65)

1964 - W Long Beach w stanie Kalifornia urodził się Nicolas Cage, aktor, laureat Oscara za rolę w filmie "Zostawić Las Vegas" (1996). (50)

1979 - Wojska wietnamskie wkroczyły do stolicy Kambodży Phnom Penh, obalając totalitarny reżim Pol Pota; w czasie czteroletnich rządów Czerwonych Khmerów zamordowanych zostało około 2 milionów ludzi - ponad jedna trzecia mieszkańców Kambodży. (35)

1989 - W Tokio zmarł cesarz Hirohito, panujący w Japonii od 1926 r. (25)

1993 - Sejm przyjął ustawę "O planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży".

1998 - W Warszawie zmarł Piotr Grabowski, aktor.

2011 - W Warszawie zmarł Krzysztof Kolberger, aktor.

8 stycznia ----------

1324 - W Wenecji zmarł Marco Polo, kupiec, słynny podróżnik, który przez ponad 20 lat przebywał we wschodniej i środkowej Azji; autor relacji z podróży do Chin zatytułowanej "Opisanie świata". (690)

1560 - W Pińczowie zmarł Jan Łaski, działacz reformacyjny, kalwiński teolog, humanista.

1693 - W Paryżu zmarł Jan Andrzej Morsztyn, poeta epoki baroku; podskarbi wielki koronny (1668-1683) i przywódca stronnictwa profrancuskiego; w opozycji wobec Jana III Sobieskiego; oskarżony o zdradę stanu, emigrował do Francji.

1884 - W Stryju urodził się Kornel Makuszyński, pisarz, felietonista, autor książek dla dzieci. (130)

1889 - W Płocku urodził się Julian Leszczyński, ps. Leński, działacz komunistyczny, sekretarz generalny KC KPP (1929-1937); aresztowany w Związku Sowieckim i oskarżony o działalność agenturalną; rozstrzelany w 1937 r. (125)

1894 - W Zduńskiej Woli urodził się Rajmund Kolbe, imię zakonne Maksymilian Maria, franciszkanin, misjonarz, założyciel klasztorów w Niepokalanowie i Nagasaki, redaktor katolickich pism. Zamordowany w 1941 r. w KL Auschwitz; w 1982 r. kanonizowany przez papieża Jana Pawła II. (120)

1904 - W Miluzie w Alzacji urodził się Karl Brandt, lekarz Adolfa Hitlera, członek NSDAP, Główny Komisarz do spraw Zdrowia i Higieny Rzeszy; w 1947 r. skazany w Norymberskim Procesie Lekarzy na karę śmierci za przeprowadzanie zbrodniczych eksperymentów medycznych oraz zorganizowanie masowych mordów osób chorych i upośledzonych; powieszony w czerwcu 1948 r. (110)

1914 - W Jarosławiu urodził się Władysław Koba, harcerz, oficer Legionów, uczestnik kampanii polskiej 1939 r., członek AK i WiN; zamordowany przez władze komunistyczne na zamku w Rzeszowie w styczniu 1949 r. (100)

1914 - W Łodzi urodził się Henryk Chmielewski, bokser, złoty medalista mistrzostw Europy w Mediolanie (1937); olimpijczyk z Berlina. (100)

1915 - W Lozannie utworzono Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, którego prezesem został Henryk Sienkiewicz.

1918 - Prezydent Stanów Zjednoczonych Woodrow Wilson w orędziu do Kongresu przedstawił program pokojowy, znany jako 14 punktów Wilsona; 13. punkt dotyczył kwestii powstania niepodległej Polski.

1922 - Wybory do Sejmu Orzekającego na Wileńszczyźnie - tzw. Sejmu Wileńskiego.

1923 - W Krakowie urodził się Emanuel Rostworowski, historyk.

1924 - Inflacja w Polsce osiągnęła apogeum, kurs dolara: 10250 mln marek polskich. (90)

1926 - W Krakowie urodził się Bronisław Pawlik, aktor.

1934 - W Moskwie zmarł Andriej Bieły, poeta, prozaik. (80)

1947 - W Londynie zmarł gen. Tadeusz Kutrzeba, w latach 1928-1939 komendant Wyższej Szkoły Wojennej; w czasie kampanii polskiej 1939 r. dowódca Armii "Poznań", stojący na czele wojsk polskich w bitwie nad Bzurą.

1947 - W warszawskim kinie "Palladium" odbyła się premiera filmu "Zakazane piosenki" w reżyserii Leonarda Buczkowskiego.

1949 - W Moskwie zakończyła się konferencja, na której utworzono Radę Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG). (65)

1951 - Sejm uchwalił ustawę o zniesieniu izb aptekarskich i upaństwowieniu aptek.

1962 - Instytut Literacki w Paryżu rozpoczął wydawanie "Zeszytów Historycznych".

1967 - We Wrocławiu w tragicznym wypadku zginął Zbigniew Cybulski, aktor.

1967 - W Radomiu urodziła się Małgorzata Foremniak, aktorka.

1977 - Na warszawskim Ursynowie uroczyście przekazano klucze mieszkańcom pierwszego bloku na ul. Puszczyka 5.

9 stycznia ----------

1797 - W Mediolanie Administracja Generalna Lombardii podpisała konwencję o organizacji Legionów Polskich.

1831 - W Opatówku urodził się Agaton Giller, dziennikarz, pisarz, działacz niepodległościowy; członek Komitetu Centralnego Narodowego (1862-1863) i Rządu Narodowego w okresie powstania styczniowego.

1876 - W Podgórzu (obecnie cz. Krakowa) urodził się Adolf Nowaczyński, pisarz, publicysta, satyryk, działacz polityczny i społeczny.

1894 - W Warszawie urodził się Henryk Stażewski, malarz, przedstawiciel abstrakcji geometrycznej. (120)

1901 - W Warszawie urodził się Stanisław Dubois, działacz socjalistyczny, uczestnik powstań śląskich i wojny polsko-sowieckiej, przew. Rady Głównej Czerwonego Harcerstwa TUR, członek Rady Naczelnej PPS.

1907 - W Kijowie urodził się Feliks Konarski, pseudonim Ref-Ren, pisarz, kierownik artystyczny i literacki teatrów rewiowych; w czasie wojny więzień sowieckich łagrów, następnie w armii gen. Władysława Andersa; autor słów pieśni "Czerwone maki na Monte Cassino".

1920 - W Żytomierzu urodził się Mieczysław Pawlikowski, aktor; w czasie II wojny światowej pilot w Dywizjonach 300 i 301 Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii.

1924 - W Tyflisie urodził się Siergiej Paradżanow, reżyser filmowy, represjonowany przez władze sowieckie. (90)

1926 - W Warszawie urodził się Józef Nalberczak, aktor.

1928 - Odbył się I Zjazd Ligi Ochrony Przyrody.

1931 - W Przystajni koło Częstochowy urodził się Henryk Kluba, reżyser, aktor, producent filmowy, wieloletni rektor łódzkiej szkoły filmowej.

1942 - W okolicach Balearów w katastrofie statku zginął Jerzy Różycki, matematyk, kryptolog; wspólnie z Marianem Rejewskim i Henrykiem Zygalskim w 1933 r. złamał kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma.

1943 - Do warszawskiego getta przybył na inspekcję Reichsfuehrer SS Heinrich Himmler, nakazując deportację 8 tys. Żydów oraz ewakuację niemieckich przedsiębiorstw na Lubelszczyznę.

1943 - We wsi Trzcianka w pow. staszowskim w walce z Niemcami poległ ppor. Władysław Jan Jasiński "Jędruś"; nauczyciel, harcerz, od 1939 r. dowódca organizacji konspiracyjnej Odwet; następnie dowódca oddziału partyzanckiego "Jędrusie".

1944 - W Warszawie przedstawiciele najważniejszych stronnictw politycznych uznających rząd RP w Londynie powołali Radę Jedności Narodowej; jej przewodniczącym został jeden z przywódców PPS-WRN Kazimierz Pużak "Bazyli". (70)

1944 - W Cleveland zmarł Antanas Smetona, prezydent Litwy w latach 1919-1920 i 1926-1940; w 1940 r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. (70)

1948 - We Wrocławiu urodził się Jan Tomaszewski, piłkarz, bramkarz reprezentacji Polski, zdobywca trzeciego miejsca na Mistrzostwach Świata w RFN w 1974 r. i srebrnego medalu na Igrzyskach Olimpijskich w Montrealu w 1976 r.; komentator sportowy; od 2011 r. poseł na Sejm z listy Prawa i Sprawiedliwości.

1952 - W Łodzi urodził się Marek Belka, ekonomista, wicepremier i minister finansów (1997 i 2001-2002); premier RP w latach 2004-2005; od czerwca 2010 r. prezes Narodowego Banku Polskiego.

1958 - Odbyło się spotkanie prymasa Stefana Wyszyńskiego z Władysławem Gomułką i Józefem Cyrankiewiczem, dotyczące m.in. sprawy nauki religii w szkołach świeckich, harcerstwa oraz dekretu o obsadzaniu stanowisk kościelnych.

1966 - Komunikat Urzędu Rady Ministrów o odmowie wydania paszportu prymasowi Polski kard. Stefanowi Wyszyńskiemu; prymas planował wyjazd do Rzymu na uroczystą inaugurację obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski.

1972 - Premiera serialu "Podróż za jeden uśmiech" w reżyserii Stanisława Jędryki.

1976 - Episkopat Polski skierował list do Nadzwyczajnej Komisji Sejmowej przygotowującej zmiany w Konstytucji PRL, w którym wyraził zaniepokojenie przygotowywanymi zapisami o kierowniczej roli partii komunistycznej i nienaruszalnej braterskiej więzi z ZSRS.

1981 - W Warszawie zmarł Kazimierz Serocki, kompozytor, pianista.

1982 - Pierwsze w stanie wojennym spotkanie gen. Wojciecha Jaruzelskiego z prymasem Polski Józefem Glempem.

1984 - W Warszawie urodziła się Weronika Rosati, aktorka. (30)

1984 - Premiera filmu "Oko proroka" w reżyserii Pawła Komorowskiego. (30)

1986 - W Gdańsku SB aresztowała Bogdana Borusewicza, członka TKK NSZZ "Solidarność", ukrywającego się od wprowadzenia stanu wojennego.

1991 - W Krakowie zdemontowany został pomnik sowieckiego marszałka Iwana Koniewa.

1995 - Premiera filmu "Spis cudzołożnic" w reżyserii Jerzego Stuhra.

1997 - W Warszawie zmarł Edward Osóbka-Morawski, działacz socjalistyczny, współzałożyciel i wiceprzewodniczący KRN, od 1944 r. przewodniczący PKWN, a następnie premier tzw. Rządu Tymczasowego uznawanego przez ZSRS; w latach 1945-1947 premier Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej.

1997 - W Jerozolimie odbyło się prawykonanie utworu Krzysztofa Pendereckiego "Siedem bram Jerozolimy".

10 stycznia -----------

1769 - W Sarrelouis w Lotaryngii urodził się Michael Ney, książę Elchingen i Moskwy, marszałek Francji, jeden z dowódców wojsk napoleońskich. (245)

1868 - We Lwowie zmarł Karol Szajnocha, historyk, publicysta, pisarz.

1892 - W Kałużycach na wschód od Mińska urodził się Melchior Wańkowicz, pisarz, publicysta.

1919 - W Wilnie zmarł Antoni Wiwulski, rzeźbiarz, architekt. (95)

1925 - W Łucku na Wołyniu urodził się Florian Siwicki, działacz komunistyczny, generał LWP; w 1968 r. dowodził 2 Armią WP uczestniczącą w interwencji Układu Warszawskiego w Czechosłowacji; członek WRON (1981-1983), jeden z głównych autorów stanu wojennego; minister obrony narodowej (1983-1990), członek Biura Politycznego KC PZPR (1986-1990).

1934 - W Żytniu Wielkim na Wołyniu urodził się Leonid Krawczuk, działacz KPZR; przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy (1990); prezydent Ukrainy w latach 1991-1994. (80)

1942 - W okupowanej Warszawie zespoły Organizacji Małego Sabotażu "Wawer" zamazały ok. 250 tablic z niemieckimi nazwami ulic i rozrzuciły 40 tys. ulotek z tekstem noworocznego przemówienia Prezydenta RP Władysława Raczkiewicza.

1949 - W Marshall w stanie Teksas urodził się George Foreman, bokser; złoty medalista igrzysk olimpijskich w Meksyku (1968); mistrz świata zawodowców w wadze ciężkiej w latach 1973-1974 oraz 1994-1995; zdobywając tytuł w 1994 r. miał ponad 45 lat, stał się tym samym najstarszym mistrzem świata w historii boksu zawodowego. (65)

1951 - W Warszawie urodził się Wiktor Zborowski, aktor.

1953 - W Londynie zmarł Władysław Studnicki, polityk, publicysta, działacz niepodległościowy, zesłany na Syberię przez władze carskie; przywódca proniemieckiego Klubu Państwowców Polskich (1916), członek Tymczasowej Rady Stanu (1917-1918); w okresie II RP związany z dziennikiem wileńskich konserwatystów "Słowo"; w czasie II wojny światowej zwolennik porozumienia z Niemcami.

1957 - Rozkazem ministra obrony narodowej utworzona została Wojskowa Służba Wewnętrzna, w miejsce zlikwidowanego Głównego Zarządu Informacji.

1966 - W Gdyni zmarł gen. Ignacy Oziewicz, w czasie kampanii polskiej w 1939 r. dowódca 29. Dywizji Piechoty, w latach 1941-1942 zastępca komendanta głównego Narodowej Organizacji Wojskowej; komendant Narodowych Sił Zbrojnych (1942-1943).

1976 - W Białymstoku urodził się Tomasz Bagiński, rysownik, animator, reżyser; w 2003 r. nominowany do Oscara w kategorii krótki film animowany za film "Katedra"; autor animacji o tematyce historycznej, m.in. "Animowanej historii Polski" i filmów na 600-lecie bitwy pod Grunwaldem; pracuje nad filmem o Powstaniu Warszawskim "Hardkor 44".

1982 - Stan wojenny: w całym kraju przywrócone zostały połączenia telefoniczne; rozmowy oficjalnie podsłuchiwano, po wykręceniu numeru słychać było w słuchawce komunikat: "Rozmowa kontrolowana".

1987 - Premiera filmu "Przypadek" w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.

1987 - W Warszawie zorganizowany został konspiracyjny II Zjazd Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS).

1993 - W Londynie zmarł Adam Aston, właściwie Adolf Loewinsohn, polski aktor, piosenkarz.

1994 - Na szycie NATO w Brukseli przyjęto program "Partnerstwo dla pokoju". (20)

2003 - Sejm powołał komisję śledczą w sprawie "afery Rywina"; jej przewodniczącym został Tomasz Nałęcz z Unii Pracy.

2009 - W Toruniu zmarła gen. Elżbieta Zawacka, kurierka i emisariuszka KG ZWZ-AK, jedyna kobieta wśród cichociemnych; po wojnie więziona przez władze komunistyczne. (5)

11 stycznia -----------

1897 - W Stryju na Podolu urodził się Kazimierz Nowak, podróżnik, reporter, fotograf.

1904 - W Krakowie urodził się Adam Doboszyński, inżynier, działacz Stronnictwa Narodowego; w 1936 r. zorganizował tzw. najazd na Myślenice, w czasie którego podpalono synagogę i niszczono sklepy żydowskie; podczas II wojny światowej przebywał w Londynie; po wojnie powrócił do Polski; aresztowany przez UB i oskarżony o współpracę z Niemcami, po brutalnym śledztwie skazany w pokazowym procesie na karę śmierci; stracony w 1949 r. (110)

1919 - Gen. Józef Dowbor-Muśnicki objął dowództwo nad powstaniem wielkopolskim. (95)

1919 - Dekret Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego o obowiązkowym ubezpieczeniu pracowników na wypadek choroby. (95)

1923 - Wojska francuskie i belgijskie rozpoczęły okupację Zagłębia Ruhry.

1924 - Sejm uchwalił ustawę o naprawie Skarbu Państwa i reformie walutowej. (90)

1926 - W Ostrowie Wielkopolskim urodził się Jerzy Ofierski, satyryk, aktor estradowy, pisarz, dziennikarz.

1929 - W Warszawie urodziła się Wanda Wiłkomirska, skrzypaczka, pedagog; laureatka Konkursu Henryka Wieniawskiego w 1952 r. (85)

1933 - We Lwowie zmarł prof. Oswald Balzer, prawnik, historyk prawa.

1936 - W Warszawie urodził się Marian Kociniak, aktor.

1937 - W Białymstoku urodził się Henryk Boukołowski, aktor.

1944 - W Podszkodziu niedaleko Ostrowca Świętokrzyskiego urodził się Maciej Damięcki, aktor. (70)

1946 - W Grudziądzu urodził się Ryszard Poznakowski, wokalista, gitarzysta, kompozytor, członek zespołów "Czerwono-Czarni", "Trubadurzy".

1949 - W Lidzbarku Warmińskim urodził się Bogdan Borusewicz, członek KOR (1976-1981), współzałożyciel Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża (1978); główny organizator strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r.; członek prezydium Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ "Solidarność" Gdańsk; po wprowadzeniu stanu wojennego jeden z przywódców podziemnej "Solidarności"; poseł na Sejm (1991-2001); od 2005 r. marszałek Senatu. (65)

1957 - Zarząd Główny Związku Młodzieży Polskiej (ZMP) podjął uchwałę o rozwiązaniu związku.

1958 - W Teatrze Dramatycznym w Warszawie oficjalnie zainaugurował działalność kabaret "Koń".

1963 - Premiera filmu "Jak być kochaną" w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.

1966 - W Warszawie urodziła się Edyta Bartosiewicz, piosenkarka, gitarzystka, kompozytorka, autorka tekstów i producentka muzyczna.

1967 - W Warszawie zmarł Arnold Szyfman, reżyser, założyciel i dyrektor Teatru Polskiego w Warszawie.

1973 - W Krośnie Odrzańskim urodziła się Joanna Brodzik, aktorka.

1973 - Premiera przygodowego serialu dla młodzieży pt. "Gruby" w reżyserii Wojciecha Fiwka.

1978 - Grupa intelektualistów związanych z opozycją założyła w Warszawie Towarzystwo Kursów Naukowych, które zajęło się organizowaniem niezależnych wykładów i dyskusji, poszerzając inicjatywę tzw. Uniwersytetu Latającego.

1982 - Rada Atlantycka potępiła wprowadzenie stanu wojennego w Polsce i zaleciła państwom NATO wprowadzenie sankcji wobec PRL.

1983 - W Warszawie zmarł prof. Adam Kersten, historyk.

2001 - W Warszawie zmarł Jarema Junosza-Stępowski, aktor, piosenkarz.

2001 - W Warszawie zmarł Ignacy Machowski, aktor.

2005 - W Warszawie zmarł Jerzy Pawłowski, szablista, wielokrotny medalista igrzysk olimpijskich i mistrzostw świata; w 1976 r. skazany za szpiegostwo "na rzecz jednego z państw NATO" na 25 lat więzienia i przepadek mienia.

2012 - W Warszawie zmarła prof. Hanna Świda-Ziemba, socjolog, wykładowca akademicki, działaczka opozycyjna w czasach PRL.

12 stycznia -----------

1519 - W Wels w północnej Austrii zmarł cesarz Maksymilian I Habsburg. (495)

1578 - W Jazdowie pod Warszawą na weselu podkanclerzego koronnego Jana Zamojskiego i Krystyny Radziwiłłówny odbyła się premierowa inscenizacja "Odprawy posłów greckich" Jana Kochanowskiego.

1729 - W Dublinie urodził się Edmund Burke, filozof, polityk, twórca doktryny konserwatyzmu liberalnego. (285)

1919 - W Warszawie urodził się Jan Józef Szczepański, pisarz, tłumacz i scenarzysta, wieloletni prezes Związku Literatów Polskich; uczestnik kampanii polskiej 1939 r., oficer Armii Krajowej. (95)

1929 - W Warszawie urodził się Janusz Szpotański, filolog, z zamiłowania szachista; autor satyrycznych wierszy i poematów wyśmiewających rzeczywistość PRL-u, za które skazany został na trzy lata więzienia. (85)

1934 - W Nowym Jorku zmarł Paweł Kochański, skrzypek, pedagog. (80)

1939 - W Warszawie urodził się Arkadiusz Bazak, aktor. (75)

1944 - W Gliwicach urodził się Gerard Wilk, tancerz, choreograf, pedagog. (70)

1944 - W Beaufort w Karolinie Południowej urodził się Joe Frazier, bokser, mistrz olimpijski z Tokio (1964); zawodowy mistrz świata wagi ciężkiej w latach 1970-1973; był pierwszym bokserem, który pokonał Muhammada Alego, stało się to 8 marca 1971 r. w nowojorskiej hali Madison Square Garden, do dziś wielu komentatorów uważa tamtą walkę za "pojedynek stulecia". (70)

1945 - Początek wielkiej ofensywy Armii Czerwonej na kierunku berlińskim, prowadzonej przez 1 Front Białoruski marszałka Gieorgija Żukowa i 1 Front Ukraiński marszałka Iwana Koniewa.

1946 - W Świebodowie koło Milicza urodził się Ryszard Szurkowski, kolarz, mistrz świata amatorów.

1949 - W Krakowie urodził się Andrzej Zaucha, wokalista jazzowy, piosenkarz, saksofonista, perkusista. (65)

1949 - W Kioto urodził się Haruki Murakami, japoński prozaik, eseista, tłumacz literatury amerykańskiej. (65)

1952 - W Gdańsku urodziła się Alina Pienkowska, pielęgniarka, działaczka opozycyjna; w latach 70. współzałożycielka Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża; w 1980 r. współorganizatorka strajku w Stoczni Gdańskiej i sygnatariuszka Porozumień Sierpniowych; senator RP (1991-93).

1953 - Nominacja kardynalska dla prymasa Stefana Wyszyńskiego.

1953 - W Gdańsku urodził się Arkadiusz Rybicki, uczestnik Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO), redaktor niezależnego pisma "Bratniak"; członek Ruchu Młodej Polski; szef Biura Informacji Prasowej NSZZ "Solidarność" (1981); internowany w stanie wojennym; w latach 1983-1988 sekretarz Lecha Wałęsy; sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP (1990-1991); wiceprzewodniczący Partii Konserwatywnej (1992-1996); członek Platformy Obywatelskiej od 2001 r.; od 2007 r. poseł na Sejm; zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem.

1959 - Premiera filmu "Zamach" w reżyserii Jerzego Passendorfera. (55)

1969 - Zespół Led Zeppelin wydał debiutancką płytę zatytułowaną "Led Zeppelin". (45)

1984 - Maciej Berbeka i Ryszard Gajewski dokonali pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Manaslu. (30)

1989 - W Warszawie zmarł Zygmunt Hubner, reżyser, aktor, pedagog; dyrektor Starego Teatru w Krakowie i Teatru Powszechnego w Warszawie. (25)

1991 - Sejm powołał rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego.

1993 - W Maisons-Laffitte pod Paryżem zmarł Józef Czapski, malarz, krytyk sztuki, pisarz, współzałożyciel i współredaktor paryskiej "Kultury"; uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. i kampanii polskiej 1939 r.; więzień sowieckich łagrów (1939-1941); żołnierz Armii Polskiej w ZSRS tworzonej przez gen. Władysława Andersa i 2 Korpusu Polskiego.

1994 - W Pradze na spotkaniu z prezydentem Billem Clintonem prezydenci państw Grupy Wyszehradzkiej - Czechy, Słowacja, Węgry i Polska - zaakceptowali program NATO "Partnerstwo dla Pokoju". (20)

1999 - W Lublinie zmarł Kazimierz Grześkowiak, muzyk, piosenkarz, satyryk, autor tekstów, kompozytor. (15)

2001 - W Warszawie zmarł Aleksander Bocheński, eseista, tłumacz, publicysta, związany ze Stowarzyszeniem "Pax".

2009 - W Warszawie zmarła Joanna Guze, tłumaczka z języka francuskiego, autorka książek poświęconych historii sztuki.(5)

(PAP)

mjs/