Budowa dużej sceny letniej, dowartościowanie śląskiej mowy i takie zmiany w prawie, które będą zachęcały do mecenatu artystycznego - to niektóre z wniosków i postulatów zgłoszonych przez uczestników kończącego się w sobotę Kongresu Kultury Województwa Śląskiego.
Podczas czwartkowych i piątkowych obrad przedstawiciele świata kultury brali udział w kilkunastu panelach tematycznych. W sobotę, w Sali Sejmu Śląskiego podsumowano te dyskusje.
Podsumowując panel o tożsamości regionalnej, socjolog z Uniwersytetu Śląskiego prof. Marek Szczepański podkreślał konieczność powrotu do edukacji regionalnej, która - w jego opinii - po kilku dobrych latach obecnie przeżywa regres. Chodzi tutaj m.in. o dowartościowanie śląskiej mowy, która jest jednym z najważniejszych elementów śląskiej tożsamości. Nikt jednak niczego nie powinien narzucać - zaznaczył naukowiec i dodał, że kluczowy będzie nowoczesny przekaz, który trafi do młodzieży.
Redaktor naczelny miesięcznika "Śląsk" Tadeusz Kijonka zwracał uwagę, że minione dwudziestolecie to dla artystów całkowicie nowa sytuacja - nie są już oni pod presją władzy, która im coś narzuca. Jednakże potencjał nie jest w pełni wykorzystywany, bo twórcy nie mają odpowiednich warunków do tworzenia dzieł, a nowe talenty nie są wspierane. "Chodzi o mądry, zapobiegliwy mecenat" - apelował i przedstawił pomysł powstania Śląskiego Funduszu Twórczości, który zasilałyby samorządy.
Red. Kijonka zwrócił też uwagę, że woj. śląskie ma poważne zaniedbania w dziedzinie nowoczesnych obiektów kulturalnych. W regionie nie ma dużej sceny letniej, jak Opera Leśna w Sopocie - powiedział i zaproponował wybudowanie podobnego obiektu w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku.
Łucja Ginko z Urzędu Marszałkowskiego Woj. Śląskiego podkreślała, że dostęp do środków publicznych na kulturę musi być jednakowy dla wszystkich, którzy oferują wartościowy produkt - nie tylko dla instytucji publicznych, ale i stowarzyszeń i prywatnych firm. Według niej, konieczne są też zmiany legislacyjne, które będą zachętą do wspierania twórców.
Dyrektor artystyczny Teatru Śląskiego w Katowicach Wojciech Bradecki przekonywał, że liczby z ostatnich kilku lat są dla śląskich scen optymistyczne. Rośnie liczba wystawianych spektakli, widzów i płace artystów. "Gdyby ta tendencja się utrzymała, bylibyśmy zadowoleni" - oświadczył.
Były wojewódzki konserwator zabytków Jacek Owczarek przekonywał, że o poziomie kultury w danym mieście czy państwie można się sporo dowiedzieć po obejrzeniu budynków i ulic. Tymczasem wiele gmin nie ma lokalnych planów zagospodarowania przestrzennego. Buduje się byle gdzie. Jest coraz lepiej, jeśli chodzi o pieniądze, co nie znaczy, że są one dobrze wydawane - zaznaczył Owczarek - i skrytykował "ustarożytnianie" niektórych budowli, "rekonstruowanie" zabytków, których nigdy nie było i "indyjsko-gotyckie" domy.
Owczarek zwrócił uwagę, że w ostatnich latach zaszła poważna zmiana w świadomości, powstał Szlak Zabytków Techniki czy architektury drewnianej, jednakże dziś pojęcie zabytku jest niepotrzebnie rozszerzane o obiekty, które na takie miano nie zasługują. Na siłę chce się je wpisać do rejestru, pod hasłem ochrony zabytków realizuje się też czasem prywatne interesy - mówił.
Rektor katowickiej ASP prof. Marian Oslislo zwracał uwagę, że wielu artystów uważa Katowice za miejsce zamieszkania i pracy, ale nie za centrum kulturalne. Dyrektor Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk" Adam Pastuch zaproponował, by Kongres odbywał się cyklicznie, by środowiska kulturalne mogły się zintegrować. - przekonywał.
Kongres Kultury Województwa Śląskiego to druga taka impreza w regionie po 1989 r. - pomyślana jako kontynuacja debaty zapoczątkowanej na ubiegłorocznym Kongresie Kultury Polskiej w Krakowie. W spotkaniu uczestniczyło kilkaset osób - śląscy organizatorzy, działacze i twórcy kultury, a także samorządowcy i przedsiębiorcy. W czwartek i piątek słuchali oni wystąpień diagnozujących stan kultury w regionie i dyskutowali o jej kondycji podczas paneli tematycznych. Ostatnim punktem Kongresu Kultury Województwa Śląskiego będzie Carmina Burana Carla Orffa, którą w sobotę wieczorem w katowickim Spodku wykonają artyści z Opery Śląskiej. (PAP) kon/ drag/
