KE ogłosiła pierwsze konkursy w ramach programu Horyzont 2020

11.12. Bruksela (PAP) - KE ogłosiła w środę pierwsze konkursy na dofinansowanie badań i innowacji z nowego 7-letniego unijnego programu Horyzont 2020. Europa bardzo potrzebuje nowych pomysłów - apelowała unijna komisarz ds. badań naukowych Maire Geoghegan-Quinn.

"Dzisiaj prosimy o te pomysły, ogłaszając pierwsze zaproszenia do składania wniosków" - powiedziała komisarz. Ruszyły m.in. konkursy na rozwijanie nowych leków na chroniczne choroby, projektowanie komputerów przyszłości, opracowanie sposobów konwertowania dwutlenku węgla na użyteczne związki chemiczne, budowanie akumulatorów nowej generacji do samochodów elektrycznych czy opracowanie specjalnych diet, które przyczyniłyby się do walki z niedożywieniem - wymieniała komisarz. Dodała, że kolejne konkursy zostaną ogłoszone w najbliższych miesiącach.

"Jedną z prawdziwych innowacji Horyzontu 2020 jest to, że nasze podejście opiera się na wyzwaniach. Definiujemy problem i prosimy uczestników o to, by powiedzieli nam, jaki jest najlepszy sposób na poradzenie sobie z nim" - tłumaczyła komisarz. Według Maire Geoghegan-Quinn "program został tak pomyślany, aby przyniósł konkretne wyniki". Ograniczona została też biurokracja.

Horyzont 2020 jest największym w historii unijnym programem ramowym (PR) na rzecz badań naukowych i innowacji. Zastępuje tzw. 7 PR ds. badań, którego budżet na lata 2007-2013 wynosił 53 mld euro. Siedmioletni budżet Horyzontu 2020 na lata 2014-2020 wyniesie prawie 80 mld euro. W ciągu pierwszych dwóch lat funkcjonowania udostępnionych zostanie 15 miliardów euro "na najlepsze pomysły, które Europa ma do zaoferowania" - powiedziała komisarz.

Na wszystkie konkursy w budżecie na 2014 r. przeznaczono ok. 7,8 mld euro. Większość projektów, które zostaną sfinansowane z tych pieniędzy, wpisuje się w trzy główne filary programu. Na filar o nazwie Doskonała baza naukowa w 2014 r. przeznaczonych zostanie ok. 3 mld euro, z których m.in. 1,7 mld trafi na granty Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) dla najlepszych badaczy, 800 mln euro na stypendia dla młodych badaczy w ramach programu Maria Skłodowska-Curie, a 200 mln na rozwijanie nowych technologii.

W ramach budżetu na przyszły rok 1,8 mld euro zostanie wyasygnowane na ugruntowanie wiodącej pozycji Europy w takich branżach przemysłu jak technologie informacyjno-komunikacyjne, nanotechnologia, zaawansowana produkcja przemysłowa, robotyka, biotechnologia i przemysł kosmiczny.

Unia przeznaczy też 2,8 mld euro na innowacyjne projekty będące odpowiedzią na takie wyzwania jak: ochrona zdrowia i starzenie się społeczeństwa; zrównoważone rolnictwo, gospodarka morska i biogospodarka; czysta energia; ekologiczny transport; działania dotyczące klimatu, ochrona środowiska, efektywne gospodarowanie zasobami i surowcami; tzw. samoświadome społeczeństwa oraz bezpieczeństwo.

Zdaniem Geoghegan-Quinn liczba chętnych, którzy będą składali wnioski w ramach Horyzontu 2020 będzie wyższa niż podczas poprzedniego programu. Komisarz szacuje, że wsparcie otrzyma ok. 15-20 proc. zgłaszających się. W poprzednim programie odsetek ten wynosił 20-22 proc. - poinformowała.

We wtorek Komisja Europejska ogłosiła też 12 dziedzin badań naukowych i innowacji, na których mają skupiać się działania podejmowane w dwóch pierwszych latach wdrażania programu Horyzont 2020 oraz podała sumy, które przeznaczy na dany obszar w 2014 roku. "Celem jest jak najszybsze przezwyciężenie kryzysu gospodarczego" - powiedział pragnący zachować anonimowość przedstawiciel KE.

Najwięcej, 549 mln euro, zostanie przeznaczone na spersonalizowaną opiekę zdrowotną, czyli np. badania nad rozwijającymi się na ubogich terenach chorobami, które są odporne na antybiotyki. Z kolei 375 mln euro będzie wyasygnowane na obszar o nazwie mobilność dla rozwoju, np. rozwijanie nowych technologii dla pojazdów i statków emitującymi mało CO2. Priorytetową dziedziną będzie też tzw. konkurencyjna energia niskoemisyjna (359 mln euro), czyli np. rozwijanie nowych technologii związanych z energią odnawialną. 138 mln euro przeznaczonych zostanie na rozwijanie zrównoważonych systemów produkcji żywności czy promowanie zdrowych diet.

Pozostałe priorytetowe dziedziny to: wspierania zrównoważonego wzrostu w całym sektorze morskim (100 mln), efektywność energetyczna (98 mln), inteligentne miasta (92 mln), działania związane z odpadami (73 mln), ograniczanie liczby ofiar podczas klęsk żywiołowych (72 mln), wprowadzaniem na rynek innowacyjnych rozwiązań wodnych (67 mln), bezpieczeństwo cyfrowe (47 mln) i nowe pomysły na temat przezwyciężania kryzysu (35 mln).

Możliwości uzyskania finansowania w ramach programu Horyzont 2020 określają programy prac publikowane na unijnym portalu dotyczącym finansowania badań. Został on przebudowany i umożliwia szybsze przeprowadzanie procedur, m.in. dzięki temu, że uczestnik programu nie musi przedstawiać dokumentów w wersji papierowej. Wprowadzono też jednolity zestaw reguł i ułatwiono zasady dotyczące kontroli finansowych i audytów.

Dotychczasowe polskie uczestnictwo w unijnych programach ramowych było dosyć słabe, m.in. dlatego, że nie było u nas dotychczas kultury walki i zabiegania o pieniądze na badania - zauważył w środę w rozmowie z PAP przedstawiciel Agencji Wykonawczej ds. Badań Naukowych Komisji Europejskiej (REA) dr Piotr Kwieciński. "Ostatnio się to jednak w Polsce zmienia, m.in. za sprawą dwóch agencji finansowania badań (Narodowe Centrum Nauki oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju - PAP). To dobry kierunek, który może przygotować polskich uczestników do podobnych starań w skali europejskiej" - powiedział w trakcie III Dnia Informacyjnego nt. Horyzontu 2020 w Warszawie.

Horyzont 2020 zawiera nowe elementy zachęcające, skierowane do krajów takich jak Polska, które słabo wypadają pod względem innowacyjności - dodał przedstawiciel REA. Mechanizmy te oznaczają np. wsparcie współpracy władzy publicznej (np. regionalnej albo miejskiej) z jednego kraju - z bardzo innowacyjną, zagraniczną instytucją naukową. Efektem takiej współpracy będzie budowanie w regionach nowych ośrodków doskonałości.

"Horyzont 2020 przewiduje też duże wsparcie finansowe dla ubezpieczenia ryzyka, jakie towarzyszy wejściu z innowacyjnymi rozwiązaniami na rynek. Obecnie środowiska biznesowe, a zwłaszcza małe i średnie przedsiębiorstwa - nawet jeśli chcą wejść na rynek z czymś innowacyjnym - często boją się ponoszenia ryzyka finansowego" - dodał Kwieciński. (PAP)

jhp/ kot/ zan/ mrt/ jbr/