Komisja Europejska przedstawiła we wtorek zarys przyszłej polityki UE wobec Arktyki zaznaczając, że działalność gospodarcza w tym regionie świata, głównie eksploatacja złóż ropy i gazu, powinna być zgodna z zasadami ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.
"Region arktyczny przechodzi szybkie, ale gruntowne zmiany, które umożliwiają rozpoczęcie nowego rodzaju działalności gospodarczej w regionie" - wskazała unijna komisarz ds. gospodarki morskiej i rybołówstwa Maria Damanaki.
Chodzi przede wszystkim o otwierający się, wraz z ociepleniem klimatu, dostęp do bogatych złóż surowców w Arktyce, w tym ropy i gazu. Z prognoz wynika, że w ciągu następnych 30-40 lat pokrywa lodowa w Arktyce będzie całkowicie topnieć w ciągu lata.
Innym skutkiem tych szybkich zmian klimatu może być też otwarcie nowych szlaków żeglugowych i dróg handlowych między Europą a Azją - wskazuje KE. Przyznaje, że Arktyka "będzie coraz ważniejsza dla unijnej gospodarki".
KE proponuje, by oprzeć politykę UE w Arktyce na badaniach, zasadach zrównoważonego rozwoju i rozwiązaniach technologicznych przyjaznych dla środowiska, także w przemyśle wydobywczym. Zapowiada 28 projektów dotyczących m.in. wspierania badań arktycznych, walki z ociepleniem klimatu, promowania zrównoważonego korzystania z zasobów, wykorzystywania energii odnawialnej i zrównoważonej turystyki.
KE zapowiada też wzmocnienie dialogu z państwami arktycznymi spoza UE: Kanadą, Islandią, Norwegią, Rosją i USA. Ponadto Komisja zamierza zabiegać o przyznanie jej - w imieniu UE - statusu stałego obserwatora w Radzie Arktycznej, do której należy tych pięć państw oraz trzy kraje unijne: Szwecja, Finlandia i Dania (z Grenlandią).
Rada Arktyczna w imieniu międzynarodowej społeczności dba o zrównoważony rozwój i ochronę środowiska Arktyki; należą do niej obecnie trzy kraje UE:
KE ogłasza swój projekt polityki w czasie, gdy konkurencja wokół bogatej w surowce energetyczne Arktyki narasta. Państwa regionu regularnie spierają się o jego granice, a o swoich interesach w Arktyce coraz głośniej przypomina Rosja.
Komisja podkreśla, że zaangażowanie UE w tym regionie jest "konstruktywne"; w ciągu ostatniej dekady UE przekazywała 20 mln euro rocznie na badania arktyczne, a od 2007 roku zainwestowała ponad 1,4 mln euro w zrównoważony rozwój regionu.
Z Brukseli Anna Wróbel (PAP)
awl/ jzi/ ap/
