74 zabawki z Warsztatów Krakowskich można oglądać do końca sierpnia w Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach. Wystawę zorganizowano w stulecie powstania krakowskiej manufaktury.
Prezentowane zabawki pochodzą ze zbiorów Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie. "Można powiedzieć, że jest to klasyka zabawek. Są one inspirowane legendami, folklorem i tradycjami Krakowa" - wyjaśniła PAP kuratorka wystawy Katarzyna Hodurek-Kiek.
Wśród eksponatów znalazły się m.in. figurki ptaszków na sprężynce, nawiązujące do tradycyjnych emausowych zabawek, figurki krakowianek, krakowiaków, górali, Żydów, Lajkoników, a także skrzynie-katarynki.
Wszystkie zabawki są toczone w drewnie i ręcznie malowane. Eksponatem, który przykuwa szczególną uwagę zwiedzających, jest drewniany, wijący się smok. To trzydziestocentymetrowa, płaska zabawka uchodząca za jeden z najciekawszych obiektów pochodzących z Warsztatów Krakowskich. Mechanizm działania jest bardzo prosty. "Na kawałku płótna umieszczone są pościnane, płaskie kawałki drewna. Gdy weźmiemy tą zabawkę do ręki, ten smok wije się w bardzo charakterystyczny sposób" - tłumaczyła Hodurek-Kiek.
Zabawki inspirowane tym smokiem można do dziś kupić m.in. w krakowskich sukiennicach i w sklepach z pamiątkami. "Mało osób wie, że to był projekt Zofii Stryjeńskiej. Zabawka jest o tyle cenna, że była malowana jej ręką. Projekty nie były wykonywane na papierze, nie były też sygnowane, ale tutaj mamy pewność, że jest to projekt właśnie tej artystki" - powiedziałą Hodurek-Kiek.
Warsztaty Krakowskie były spółdzielczym stowarzyszeniem zawodowym, które działało przy Muzeum Techniczno-Przemysłowym w Krakowie w latach 1913-1926. Zajmowały się głównie projektowaniem i wytwarzaniem przedmiotów codziennego użytku. Były wśród nich: meble, batiki na tkaninie i drewnie, kilimy, kuty metal, oprawy książek, grafika użytkowa i zabawki. Z warsztatami związani byli tacy twórcy jak Zofia Stryjeńska, Wojciech Jastrzębowski, Antoni Buszek.
Po wielkim sukcesie, jaki Warsztaty Krakowskie odniosły na wystawie sztuki dekoracyjnej w Paryżu w 1925 roku, podczas której dział zabawek otrzymał Grand Prix, stowarzyszenie upadło. Według Hodurek-Kiek, miały na to wpływ ówczesne zawirowania polityczne.
Wystawa "Zabawki fantazją malowane" będzie czynna do końca sierpnia. (PAP)
mjk/ hes/
