Skarbonki z gliny, drewna, srebra i złota a także kolekcję portmonetek ze zbiorów Muzeum Historycznego w Trokach na Litwie można oglądać do końca września w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.
Jak poinformowała PAP Małgorzata Okulicz z Muzeum Warmii i Mazur prezentowana kolekcja obejmuje skarbonki powstałe od XVI wieku do połowy XX wieku. Są one wykonane z różnych materiałów: gliny, drewna, gipsu, poprzez kute żelazo, miedź, mosiądz, srebro i złoto, stopy wysokoniklowe i mosiądze.
Najstarsze skarbonki znajdujące się w kolekcji litewskiego muzeum pochodzą z wykopalisk archeologicznych. Są to gliniane naczynia o kształcie cebulek tulipana, pochodzące z XVI do XVII wieku, z których pieniądze można było wydobyć dopiero po stłuczeniu naczyń.
Największą część prezentowanych zbiorów stanowią skarbonki powstałe od początku XIX do połowy XX wieku. Są to skarbonki sakralne: mocowane do ściany, swobodnie stojące lub takie, które były obnoszone wśród wiernych, wśród nich, dwie wyjątkowe skarbonki w formie synagog. Inne to miniatury banków, sejfów, kas pancernych, w kształcie wiatraków, domów, słupów ogłoszeniowych, pomników, zwierząt. Są także skarbonki przypominające sprzęty domowe: od kufrów i skarbczyków, po maszynę do szycia i piecyk do ogrzewania, książki i naczynia, wśród których królują kufle.
Bardzo ważną pozycję w kolekcji trockich skarbonek zajmują żeliwne skarbonki produkowane w USA od drugiej połowy XIX wieku, a wśród nich skarbonki mechaniczne, w których poszczególne elementy poruszane są za pomocą mechanizmu przegubowego, wprawiającego w ruch monetę, kierując ją do pojemnika.
Są też skarbonki z wmontowanymi systemami liczącymi monety. W tej grupie znalazł się oddzielny zbiór portmonetek - monetników ze srebra, złota, metali srebrzonych, w formie zegarków kieszonkowych, papierośnic, puderniczki czy etui na okulary z mechanizmem sprężynowym rejestrującym monety. Tego typu przedmioty szczególną popularnością cieszyły się w Rosji, ale wykonywano je również w Europie i Stanach Zjednoczonych. Były szczególnie cenione jako prezenty, a najbardziej wtedy, gdy wypełnione były monetami. (PAP)
ali/ dym/
