Sejmowe komisje obrony i spraw zagranicznych jednogłośnie opowiedziały się w czwartek za dalszymi pracami nad projektem ustawy o ratyfikacji umowy o statusie amerykańskich wojsk w Polsce - SOFA.
Podpisana w grudniu ubiegłego roku umowa ma dotyczyć w pierwszej kolejności ruchomej baterii wyrzutni Patriot, która ma stacjonować w Polsce - początkowo rotacyjnie, potem na stałe.
"Ta umowa tworzy ramy prawne dla wszystkich form pobytu amerykańskich żołnierzy w Polsce" - powiedział minister obrony Bogdan Klich na posiedzeniu, podczas którego odbyło się pierwsze czytanie projektu. Dodał, że umowa SOFA umożliwi utworzenie okresowej, a później - zgodnie z deklaracjami USA od 2012 roku - stałej bazy baterii obrony powietrznej Patriot, a w przyszłości także bazy rakiet SM-3 wchodzących w skład systemu obrony balistycznej.
Klich przypomniał, że negocjowana przez 15 miesięcy umowa gwarantuje pierwszeństwo polskiej jurysdykcji, z wyjątkiem czynów dokonanych na szkodę Stanów Zjednoczonych i ich personelu oraz popełnionych w czasie służby. Wiceminister obrony Stanisław Komorowski podkreślał, że jest to wyjątkowe rozwiązanie w umowach SOFA zawieranych przez USA z innymi krajami.
Obok kwestii jurysdykcji przedmiotem długotrwałych uzgodnień były regulacje podatkowe. Klich zwrócił uwagę, że przyjęto rozwiązania z prawa unijnego, a Polska nie będzie opodatkowywać dochodów amerykańskich wojskowych i wynajętych przez nich wykonawców kontraktowych z USA. Podkreślił, że nieruchomości pozostają własnością Polski i nie ma mowy o żadnej eksterytorialności bazy. Zapewnił, że bateria Patriot będzie nie tylko kompatybilna z polskim systemem obrony powietrznej, ale z czasem zostanie do niego włączona.
Tadeusz Iwiński (Lewica) wystąpił o ekspertyzę umowy SOFA, która odniosłaby się szczegółowo do poszczególnych zapisów i porównała ją z analogicznymi umowami między USA i innymi państwami.
Podpisana w grudniu ubiegłego roku SOFA była negocjowana w związku z podpisanym w sierpniu 2008 porozumieniem w sprawie ulokowania w Polsce elementów amerykańskiego systemu obrony przeciwrakietowej. W ówczesnej koncepcji w Polsce miały stacjonować pociski przechwytujące rakiety dalekiego zasięgu, a w Czechach radar naprowadzający antyrakiety. Administracja Baracka Obamy zrezygnowała z tych planów na rzecz koncepcji rozmieszczenia mobilnych rakiet SM-3, wytwarzanych dotychczas w wersji morskiej. W październiku ubiegłego roku USA potwierdziły zamiar ulokowania w Polsce zestawu SM-3. W negocjacjach Polska stawiała warunek wzmocnienia krajowego systemu obrony powietrznej wyrzutniami Patriot.
Na miejsce stacjonowania baterii Patriot wybrano Morag w woj. warmińsko-mazurskim. Ma tam rotacyjnie stacjonować ok. 100 amerykańskich żołnierzy. Według szefa MON pierwszy przyjazd może nastąpić na przełomie marca i kwietnia.(PAP)
brw/ abr/ mow/
