Jan Paweł II widział tożsamość Europy w chrześcijaństwie, stanowiącym wspólny korzeń, z którego wyrosła kultura Starego Kontynentu - powiedział w środę prezydent Bronisław Komorowski podczas konferencji w Belwederze "Myśl europejska Jana Pawła II".
Prezydent podkreślił, że na tożsamość Europy - według Jana Pawła II - składają się wspólne, charakterystyczne dla niej wartości chrześcijańskie: humanistyczne poszanowanie człowieka, głębokie przywiązanie do sprawiedliwości i wolności, pracowitość, duch inicjatywy, miłość rodzinna, szacunek dla życia, tolerancja, pragnienie współpracy i pokoju.
Zdaniem Komorowskiego, cała myśl polityczno-społeczna papieża to niezwykłe źródło inspiracji dla ludzi nauki, dla pogłębionych badań, ale też dla polityków jako punktu odniesienia do bieżącej działalności publicznej. Dodał, że warto do tego dziedzictwa wracać, a czas sprawowania przez Polskę jeszcze w najbliższych miesiącach przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej jest do tego szczególnie dobrą okazją.
Nawiązując do tematu konferencji, prezydent podkreślił, że stanowi ona dobry moment do refleksji o Europie i to refleksji "w optyce Jana Pawła II, zarówno w wymiarze duchowym, jak i w wymiarze politycznym".
Papież - jak powiedział prezydent - zwracał uwagę, że w konsekwencji zanegowania istnienia Boga oraz ograniczenia wolności religijnej "Europa, stojąca na progu trzeciego tysiąclecia, znajduje się w kryzysie".
Jan Paweł II przypominał o duchowej jedności chrześcijańskiej Europy, na którą składają się dwie wielkie tradycje: zachodu i wschodu - podkreślił prezydent Komorowski. Dodał, że - jak podkreślał papież - "nie będzie jedności Europy bez jedności ducha". Według Komorowskiego, jest to apel Jana Pawła II o budowanie jedności Europy opartej na wartościach chrześcijańskich.
Metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz podkreślił, że zgłębienie myśli europejskiej poruszanej przez Jana Pawła II - "to wyzwanie, wynikające z tego, że mamy przed sobą wielkie jego dziedzictwo". Dodał, że Jan Paweł II "o Europie myślał i o Europę się troszczył".
Zdaniem hierarchy, "czas skończyć z mówieniem ogólnym, natomiast rozpocząć analizę poszczególnych części nauczania Jana Pawła II w celu pogłębienia". Mówiąc o myśli europejskiej Jana Pawła II i jego działaniach na rzecz jedności Europy, "trzeba rozpocząć od tego, co czynił już jako kardynał krakowski, potem jako papież, zwłaszcza kiedy Polska była jeszcze poza Unią Europejską" - podkreślił.
"Gdy spojrzy się na skalę działań, jakie podejmował Jan Paweł II dla Europy i Polski w Europie, to wystarczy przypomnieć jego działania w latach 2002-2004, kiedy w Polsce ważyły się losy naszej przynależności do UE. Wtedy to jego stanowczy i jednoznaczny głos wobec wszelkich lęków i obaw, często nieuzasadnionych, był głosem decydującym dla Polaków, dla duchowieństwa i w pewnym sensie dla Episkopatu" - powiedział kard. Nycz.
Dyrektor Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, prof. Jerzy Kłoczowski podkreślił, że Jan Paweł II "bardzo dobrze znał Europę Wschodnią i dlatego odcisnął na niej swoje piętno". Jak przypomniał: "papież pochodzący z Europy Wschodniej, która wyrosła z korzeni chrześcijańskich, stąd też często mówił, że Europa musi oddychać dwoma płucami Zachodu i Wschodu".
Zdaniem prof. Kłoczowskiego w Kościele i w Europie, co podkreślał Jan Paweł II, niezwykle ważne jest zakorzenienie w tradycje narodowe. "Mamy Europę, ale nie mamy Europejczyków. Jeśli nie będzie Europejczyków przekonanych do UE, to Unia się rozmyje" - powiedział prof. Kłoczowski i przypomniał słowa Jana Pawła II, który mówił: "Bądźcie sobą, miejcie swoją kulturę, bądźcie otwarci na innych". "Tylko taka postawa jest gwarantem stabilnej UE".
Prymas senior abp Henryk Muszyński podkreślił, że troska o budowanie własnej tożsamości "jest gwarantem poszanowania tożsamości innych narodów, a także tolerancji wobec innych. Nie wystarczą żadne reformy gospodarcze ani polityczne, ale potrzebna jest reforma człowieka" - powiedział.
Ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej Hanna Suchocka przypomniała, że już w dniu ingresu do Stolicy Apostolskiej (22 października 1978) papież myślał o Europie, wypowiadając znamienne słowa: "Nie lękajcie się! Otwórzcie drzwi Chrystusowi! Otwórzcie granice państw, systemów politycznych". Zdaniem Suchockiej, było to zawołanie na otwarcie się duchowe i polityczne, zawołanie na wyrwanie się z bloków systemów totalitarnych.
Sekretarz generalny Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE) ks. prof. Piotr Mazurkiewicz podkreślił, że "tożsamości europejskiej nie można zrozumieć bez chrześcijaństwa". Dodał, że Jan Paweł II często mówił o Europie dwóch płuc: Zachodu i Wschodu, której "jeszcze nie mamy, gdyż potrzebujemy Europy na Wschód od Polski i potrzebujemy prawosławia".
Konferencja pod honorowym patronatem prezydenta Bronisława Komorowskiego odbyła się w Belwederze. Uczestniczyło w niej ponad 100 przedstawicieli życia politycznego, społecznego i religijnego w Polsce. Obecni byli m.in.: nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore, przedstawiciele Kościołów chrześcijańskich zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej. (PAP)
skz/ bno/ gma/
