Marszałek Sejmu Bronisław Komorowski zapowiedział we wtorek, że przekaże klubom parlamentarnym projekt zmian w konstytucji autorstwa byłych prezesów Trybunału Konstytucyjnego.
Komorowski powiedział na konferencji prasowej w Sejmie, że uzyskał deklarację byłych prezesów TK - Andrzeja Zolla, Marka Safjana i Jerzego Stępnia - że "widzą możliwość przejęcia tej inicjatywy (projektu zmian w konstytucji - PAP) przez każdy klub parlamentarny".
"Przekażę wszystkim klubom, przepisany w taki sposób, aby spełniał wszystkie wymogi formalne, projekt zmian w konstytucji autorstwa trzech byłych prezesów TK, by kluby rozważyły możliwość zgłoszenia tego projektu do laski marszałkowskiej" - powiedział marszałek.
Jak zaznaczył, to jest warunek rozpoczęcia w Sejmie prac nad projektem zmian w ustawie zasadniczej, który musi być podpisany - przypomniał marszałek - przez 20 proc. posłów. "Jeżeli projekt wpłynie będziemy działali dalej na podstawie regulaminu Sejmu" - dodał.
"Nie namawiam klubów, aby podpisały się jak pod cyrografem pod projektem prezesów TK, ale by zgłosiły to jako podstawę do dalszej dyskusji, być może z jakimiś deklaracjami, w którą stronę będą chcieli ten projekt zmieniać. Musi być jakaś podstawa do dyskusji" - zaznaczył marszałek Sejmu.
Trzej byli prezesi TK proponują w swoim projekcie ograniczenie władzy prezydenta, m.in. poprzez zmniejszenie progu głosów koniecznych do odrzucania weta, wzmocnienie systemu parlamentarno-gabinetowego oraz wybór prezydenta przez Kolegium Elektorów.
Obecnie prezydenckie weto może być odrzucone przez Sejm większością 3/5 głosów. Projekt byłych prezesów TK przewiduje, że konieczne będzie do tego zebranie jedynie większości bezwzględnej (więcej głosów "za" niż "przeciw" i wstrzymujących się).
Byli prezesi TK chcą wprowadzenia do konstytucji przepisu przewidującego, że prezydent przedstawia stanowisko dotyczące polityki zagranicznej "na wniosek lub za zgodą prezesa Rady Ministrów". Głowa państwa ponadto nie miałaby możliwości arbitralnej odmowy dokonania ratyfikacji umowy międzynarodowej; zachowana zostałaby jednak możliwość skierowania takiego aktu do TK.
Dopytywany o ewentualne zmiany w procedurze wyboru prezydenta, Komorowski zwrócił uwagę, że w projekcie byłych prezesów TK jest alternatywa - albo wybory powszechne, albo wybór poprzez elektorów.
W opinii Komorowskiego, powszechne jest oczekiwanie likwidacji dualizmu władzy wykonawczej. "Bo to nie służy Polsce" - uważa marszałek. Ocenił również, że problemem jest to "czy można i w jakim zakresie można, zlikwidować dualizm na rzecz ustroju kanclerskiego", który - zdaniem Komorowskiego - "może sprawdzić się w Polsce".
"Jest pytanie, czy można zmniejszyć uprawnienia prezydenta by likwidować pokusy wykorzystywania dwugłowego systemu, pozostawiając wybory powszechne, które dają mocny mandat" - powiedział Komorowski.
Również zdaniem szefa klubu PO Grzegorza Schetyny projekt trzech byłych prezesów Trybunału to dobra podstawa do dyskusji. "Chcemy przepisać na język prawny pomysł, który zgłosiło trzech sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Chcemy, żeby to była baza do dyskusji konstytucyjnej. Mam nadzieję, że w perspektywie najbliższych dni będziemy mogli zgłosić taki projekt. Chcemy, żeby był taki projekt, żeby był konkret. A my mamy swoje uwagi, swoje oceny" - powiedział Schetyna.
Jak dodał, taki projekt zmian w konstytucji miałby zostać zgłoszony w przyszłym tygodniu.
Pod koniec listopada, na konferencji podsumowującej dwa lata rządu PO-PSL, zmiany w konstytucji zaproponował też premier Donald Tusk. Według jego propozycji pełną odpowiedzialność za władzę wykonawczą ponosiłby rząd. Prezydent miałby być wybierany przez Zgromadzenie Narodowe i pozbawiony prawa weta. Szef rządu opowiedział się też za zmniejszeniem liczebności Sejmu i Senatu. Premier chciałby, aby zmiany te weszły w życie jeszcze przed przyszłorocznymi wyborami prezydenckimi. (PAP)
ajg/ laz/ mok/ mow/
