W okresie II wojny światowej pod okupacją niemiecką i sowiecką różnego typu represjom zostało poddanych ok. 12 mln obywateli polskich - powiedział prezes Ośrodka KARTA Zbigniew Gluza podczas poniedziałkowej konferencji w stołecznej siedzibie Instytutu Pamięci Narodowej.
Spotkanie odbyło się w związku z 70. rocznicą wybuchu II wojny światowej.
"Oceniamy, że 11 mln Polaków stało się ofiarami represji pod okupacją niemiecką, zaś 1 mln pod okupacją sowiecką. Dotychczas udało nam się ustalić personalia i losy ok. 2 mln z nich i mamy nadzieję, że w ciągu najbliższych lat tę liczbę będziemy mogli zwiększyć do 50 proc. łącznej liczby Polaków poddanych represjom. Byłby to duży sukces, ponieważ umożliwiłby już w miarę precyzyjne wyszczególnienie rodzajów represji, jakim te osoby zostały poddane" - podkreślił szef Ośrodka KARTA, który od 1988 roku prowadzi "Indeks represjonowanych na Wschodzie".
Obecny na konferencji prof. Tomasz Szarota, współredaktor wydanej pod koniec sierpnia publikacji "Polska 1939-1945. Straty osobowe i ofiary represji pod dwiema okupacjami", zaznaczył równocześnie, iż w jego opinii prawdopodobnie nigdy nie uda się ustalić z całą pewnością dokładnej liczby Polaków poddanych represjom podczas II wojny światowej.
"Tak naprawdę prezentowane przez nas dane to jedynie liczby szacunkowe. Sądzę, że najważniejszym celem badań i publikacji na ten temat jest zmniejszenie anonimowości ofiar II wojny i wyszczególnienie ich z imienia, nazwiska oraz ofiarowanie także rodzinom możliwości poznania ich losów" - mówił prof. Szarota.
Podczas spotkania przedstawione zostały także dwa wydane przez IPN albumy poświęcone rocznicy wybuchu II wojny. Pierwszy z nich to "Okaleczone miasto - Warszawa '39. Wojenne zniszczenia obiektów stolicy w fotografiach Antoniego Snawadzkiego" opracowany przez Marcina Majewskiego, prezentujący ponad 130 zdjęć najbardziej reprezentacyjnych miejsc stolicy zniszczonych przez działania wojenne. Fotografie zostały wykonane w okresie od października do grudnia 1939 roku i zestawione w albumie ze współczesnymi zdjęciami tych miejsc.
Drugą publikacją zaprezentowaną podczas spotkania był album "+A więc wojna...+ Ludność cywilna we wrześniu 1939 roku" opracowany przez Pawła Rokickiego, przybliżający losy ludności cywilnej od chwil niepokoju tuż przed wybuchem wojny, po zniszczenia kraju, exodus ludności cywilnej i represje okupanta, ale także wzajemną pomoc i wsparcie udzielane sobie przez Polaków oraz udział ludności cywilnej w obronie kraju.
Album ten jest powiązany treściowo z wystawą pod tym samym tytułem prezentowaną w stołecznej siedzibie IPN. Znalazły się na niej zdjęcia, dokumenty oraz osobiste świadectwa świadków września 1939 roku.
"Jednym z ciekawszych przykładów wspomnień z tamtego okresu jest odnaleziony niedawno zbiór wypracowań szkolnych uczniów gimnazjum w Wadowicach powstałych tuż po zakończeniu działań wojennych, jesienią 1939 roku. To niezwykłe źródło pokazujące wojnę oczami 12-13-latków" - opowiadał PAP współautor wystawy Michał Durakiewicz z Biura Edukacji Publicznej IPN w Lublinie.
Wystawę "+A więc wojna...+ Ludność cywilna we wrześniu 1939 roku" można oglądać w stołecznej siedzibie IPN do końca października. (PAP)
akn/ ls/ mag/
