Migranci o nieuregulowanym statusie prawnym powinni mieć na terenie UE dostęp do koniecznej opieki zdrowotnej na takich samych zasadach jak obywatele poszczególnych państw - postuluje Agencja Praw Podstawowych UE (FRA).
Postulaty Agencji w zakresie praw migrantów przedstawiono w raporcie dotyczącym sytuacji tzw. nieregularnych migrantów, prezentowanym podczas Konferencji Praw Podstawowych, która rozpoczęła się w poniedziałek w Warszawie.
Konferencja Praw Podstawowych to doroczne spotkanie organizowane przez FRA. W tym roku omawiane są na niej zagadnienia dotyczące godności i praw migrantów o nieuregulowanym statusie prawnym.
Według szacunków FRA na terenie wspólnoty przebywa od 1,9 do 3,8 mln tzw. nieregularnych migrantów (6-12 proc. wszystkich mieszkańców UE), czyli osób, które nie są obywatelami żadnego państwa członkowskiego UE, a które przebywają na jej terenie bez wizy lub pozwolenia na pobyt. W Polsce jest ich 50 - 300 tys.
Dyrektor Agencji Morten Kjaerum podkreślił podczas poniedziałkowego briefingu, że tzw. nieregularni migranci są na terytorium UE narażeni na niegodziwe traktowanie i wyzysk w miejscu pracy, a jednocześnie pozbawieni dostępu do podstawowych usług, w tym do edukacji i ochrony zdrowia. Trudniejszy od obywateli wspólnoty mają też kontakt z wymiarem sprawiedliwości.
Jak ocenił, w niektórych państwach celowo przymyka się oko na obecność i pracę nieregularnych migrantów - np. w hotelarstwie, rolnictwie, czy jako osoby sprzątające mieszkania - bo zatrudnienie do tych samych prac pracowników z legalnego rynku pracy byłoby znacznie droższe.
"Suwerenną decyzją krajów członkowskich jest określenie, kto może wjechać na ich terytorium oraz kto może w nich pozostać. Trzeba jednak pamiętać, że prawa człowieka nie wynikają z prawa pobytu, czy prawa do podjęcia pracy. A jeśli de facto akceptuje się pobyt nieregularnych migrantów, należy zapewnić im podstawowe prawa" - powiedział.
Podczas konferencji prezentowany jest raport, w którym porównano sytuację nieregularnych migrantów w 27 krajach UE. Znalazły się w nim także propozycje uregulowań prawnych, które mogłyby ją poprawić.
Agencja proponuje m.in., by migrantom o nieuregulowanym statusie prawnym zapewnić dostęp do koniecznej opieki zdrowotnej na takich samych zasadach jak obywatelom poszczególnych państw, uwzględniając przy tym przepisy dotyczące płatności lub zwolnienia z opłat. W ocenie FRA kobiety w ciąży powinny mieć bezpłatny dostęp do opieki prenatalnej i poporodowej oraz do opieki podczas porodu, natomiast dzieci - taki sam dostęp do opieki zdrowotnej, jak obywatele danego państwa, a także bezpłatny dostęp do podstawowej edukacji.
Jak powiedział biorący udział w briefingu dyrektor programowy FRA Adriano Silvestri, poszczególne kraje UE różnie regulują kwestię dostępu migrantów do służby zdrowia. W niektórych z nich (w tym w Polsce) mają oni dostęp do usług medycznych tylko w nagłych wypadkach. Zaznaczył, że np. w Szwecji kobieta o nieuregulowanym statusie pranym musi za poród w szpitalu zapłacić 2,6 tys. euro.
Agencja postuluje też, by placówki ochrony zdrowia, oświatowe, a także sądy nie były zobowiązane do zgłaszania migrantów w urzędach imigracyjnych. W ocenie FRA także organy ścigania powinny zrezygnować z prowadzenia działań, które zniechęcają migrantów do korzystania z podstawowych praw, np. z patrolowania szpitali czy szkół.
Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) z siedzibą w Wiedniu jest niezależną agencją UE, powołaną w 2007 r. Jest prawną następczynią Europejskiego Centrum Monitorowania Rasizmu i Ksenofobii, które funkcjonowało w latach 1997-2007. FRA ma zapewniać instytucjom i organom wspólnoty oraz jej państwom członkowskim pomoc oraz wiedzę fachową w zakresie praw podstawowych przy wdrażaniu przez nie prawa UE oraz wspierać je podczas podejmowania przez nie działań lub określania kierunków działania.
Agencja nie zajmuje się skargami indywidualnymi, ani nie podejmuje decyzji o charakterze regulacyjnym.
W dwudniowej Konferencji Praw Podstawowych bierze udział ok. 300 decydentów odpowiedzialnych za tworzenie polityki i strategii, praktyków i ekspertów z całej UE, w tym przedstawiciele instytucji i urzędów unijnych, organizacji pozarządowych i rządów krajowych. Konferencja jest organizowana przy wsparciu polskiej prezydencji w Radzie UE. (PAP)
mca/ itm/
