Test będący pierwszym etapem wojewódzkiego konkursu wiedzy o życiu i działalności pierwszego marszałka Sejmu Śląskiego Konstantego Wolnego wypełnili we wtorek uczniowie z woj. śląskiego. Do konkursu zgłosiło się 38 gimnazjów i 33 szkoły średnie.
Wydarzenie wpisuje się w obchody 90. rocznicy pierwszych wyborów do Sejmu Śląskiego i 135. rocznicy urodzin marszałka Konstantego Wolnego. Decyzją Sejmiku Woj. Śląskiego bieżący rok jest obchodzony w regionie jako Rok Konstantego Wolnego.
Konkurs przebiega dwuetapowo: we wtorek uczniowie zgłoszonych szkół wypełnili obliczony na 45 minut test zawierający 20 pytań i zadań. Najlepsi uczniowie z poszczególnych szkół wezmą udział w wojewódzkim finale, który odbędzie się 19 listopada w Katowicach.
Wtorkowy zamknięty test zawierał pytania m.in. o liczbę kadencji, w których funkcję marszałka Sejmu Śląskiego pełnił Wolny (trzy), o instytucję, która swój początek zawdzięcza Wolnemu (Biblioteka Śląska w Katowicach). Należało też np. wskazać organizacje, które współtworzył Wolny (Stronnictwo Polskie na Śląsk powstałe w 1911 r. w Nowej Hucie i Komitet Główny Niesienia Pomocy Ślązakom w Sosnowcu).
Prócz tego na podstawie fotografii przedstawiającej kwestionariusz osobowy, należało podać pełną nazwę partii z której do Sejmu Śląskiego startował Konstanty Wolny (widniał tam skrót K.B.L. /Ch.D./ oznaczający Chrześcijańską Demokrację). Uczniowie powinni też byli opisać - z uzasadnieniem - cztery zasługujące na uznanie działania Konstantego Wolnego, wynikające z pełnionych przez niego ról: męża i ojca, patrioty, prawnika, marszałka, polityka.
Aby uczniowie mogli przygotować się do konkursu, na stronie internetowej Roku Konstantego Wolnego umieszczono zalecaną literaturę, m.in. biografię Wolnego i dwie inne poświęcone mu publikacje. Trafiła tam też jednodniówka Śląskiego Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach wydana z okazji Roku Konstantego Wolnego.
Prócz rocznic związanych z urodzinami i śmiercią Konstantego Wolnego, w tym roku przypada też 90. rocznica pierwszych wyborów do Sejmu Śląskiego, który był organem ustawodawczym autonomicznego wówczas województwa. Wolny przez trzy kadencje był marszałkiem tego Sejmu.
Pierwsze wybory do Sejmu Śląskiego odbyły się 24 września 1922 r. Ogłoszono je na mocy Ustawy Konstytucyjnej z 15 lipca 1920 r., zawierającej Statut Organiczny Woj. Śląskiego. Nadawał on województwu szeroką autonomię w wielu dziedzinach życia. Na jego mocy powołano Sejm Śląski, uchwalający własny budżet, który zasilał Skarb Śląski. Tekst Statutu opracowała komisja pod przewodnictwem Konstantego Wolnego.
Konstanty Wolny urodził się 5 kwietnia 1877 r. w Bujakowie k. Mikołowa. Był działaczem narodowym i społecznym na rzecz polskości Górnego Śląska, współpracownikiem Korfantego, współautorem Statutu Organicznego Woj. Śląskiego - aktu prawnego, który dawał regionowi autonomię. Był zaangażowany w akcję plebiscytową oraz przygotowanie powstań śląskich. W trzecim z nich był zastępcą Korfantego.
W 1922 r., po przyłączeniu Górnego Śląska do Polski, Wolny został marszałkiem Sejmu Śląskiego. Cieszył się autorytetem w zantagonizowanym wówczas sejmie, który był areną bardzo ostrych konfliktów między obozami Korfantego i wojewody śląskiego Michała Grażyńskiego. Według historyków jako marszałek Wolny kierował się zasadą praworządności i tolerancji; potrafił zachować własny sąd i niezależność w kwestiach politycznych.
We wrześniu 1939 r. wraz z falą uchodźców dotarł do Lwowa, gdzie był współzałożycielem Śląskiego Komitetu Uchodźców. Zmarł w tym mieście w 1940 r.; spoczął w grobowcu Jezuitów na tamtejszym Cmentarzu Janowskim. Zgodnie z wolą rodziny oraz samorządu woj. śląskiego na przełomie maja i czerwca zidentyfikowane prochy polityka ekshumowano ze lwowskiego cmentarza i pochowano na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach. Spoczywają tam m.in. dyktator III Powstania Śląskiego Wojciech Korfanty czy pierwszy wojewoda śląski Józef Rymer.
Kulminacyjnym punktem obchodów Roku Konstantego Wolnego w woj. śląskim była 22 czerwca uroczysta sesja Sejmiku Woj. Śląskiego, poświęcona postaci marszałka oraz 90. rocznicy pierwszych wyborów do Sejmu Śląskiego. Jej gościem był prezydent RP Bronisław Komorowski.(PAP)
mtb/ abe/
