Opisy wydarzeń lokalnych na tle ówczesnej epoki zawiera "Kronika Kościoła Mariackiego w Darłowie", którą w latach 1891-1926 pisali dwaj protestanccy pastorzy. We wtorek wieczorem na Zamku Książąt Pomorskich w Darłowie odbyła się promocja książki.
Według dyrektora Muzeum w Koszalinie Jerzego Kalickiego, redaktora publikacji, wydana po raz pierwszy w języku polskim kronika jest dziełem wyjątkowym, bo nie dotyczy wyłącznie spraw kościelnych, ale "z werwą opisano w niej także tło społeczne wielkiej historii burzliwego przełomu XIX i XX wieku w lokalnym wymiarze".
"Było to jedną z przyczyn wydania kroniki, która wychodzi poza czystą statystykę remontów kościoła, narodzin, ślubów i zgonów, dzięki czemu jest nieocenionym źródłem wiadomości dla badaczy i miłośników lokalnej historii" - powiedział PAP Kalicki.
"Kronikę Kościoła Mariackiego w Darłowie" pisali w jednym i tym samym tomie: superintendent (proboszcz nadrzędny) Friedrich Karl Leesch oraz proboszcz przełożony Gottfried August Franz Nobel.
Zapiski w wielu miejscach odnoszą się do obyczajowości mieszkańców ówczesnego Darłowa. Dotyczy to np. cnotliwości panien wychodzących za mąż w danym roku oraz liczby nowonarodzonych nieślubnych dzieci.
Z kronikarskich notatek wynika, że panny, które wychodziły za mąż "bez wianka", stanowiły w Darłowie ok. jednej czwartej mężatek, zaś jedna piąta przychodzących na świat niemowląt była owocem pozamałżeńskich związków.
W 1926 r. pastor Nobel napisał, że "liczba zdeflorowanych panien jest tak duża, że w zasadzie, żeby nie zmuszać kobiet wstępujących w sakrament małżeństwa do kłamstwa, rezygnuję z zadawania tego typu pytań".
Ciekawie opisano także początkowy okres Republiki Weimarskiej i socjalistycznej agitacji w Darłowie. Polityczne debaty z przyjeżdżającymi z Koszalina i Hamburga agitatorami odbywały się w kościele mariackim, który miał półtora tysiąca miejsc siedzących.
Kronikę pastorzy pisali neogotykiem. Wydawnictwo Muzeum w Koszalinie zawiera zarówno oryginalny tekst, jego niemiecką wersję w alfabecie łacińskim oraz tłumaczenie na język polski. W książce zamieszczono liczne przypisy i komentarze ułatwiające umieszczenie opisywanych przez niemieckich pastorów wydarzeń w szerszym historycznym kontekście.
Prace nad przygotowaniem publikacji, wydanej w nakładzie 1000 egzemplarzy, trwały rok. Wydanie kroniki było możliwe dzięki finansowemu wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Urzędu Miasta w Koszalinie.
Oryginalna "Kronika Kościoła Mariackiego w Darłowie" znajduje się w archiwum parafii Matki Boskiej Częstochowskiej w Darłowie.
Na połowę przyszłego roku Muzeum w Koszalinie planuje wydanie polskiej części "Kroniki Kościoła Mariackiego", która od lipca 1945 r. w zapisanym przez niemieckich pastorów tomie zaczął prowadzić pierwszy polski ksiądz w Darłowie, franciszkanin ojciec Damian Tyniecki. (PAP)
sibi/ ls/ gma/
