Blisko 50 osób, przedstawicieli krakowskiego środowiska naukowego, podpisało się pod apelem do ministra kultury i dziedzictwa narodowego w sprawie finansowania odnowy zabytków Krakowa. Apel zaprezentowano w środę dziennikarzom pod arkadami Sukiennic.
Dokument nawiązuje do pojawiających się od pewnego czasu głosów, że nie tylko Kraków powinien dostawać pieniądze z budżetu państwa na ratowanie zabytków. Podobnego wsparcia domagają się także inne miasta.
Sygnatariusze apelu, wysłanego także do prezydenta RP, sprzeciwiają się w nim możliwości zlikwidowania funduszu na renowację zabytków Krakowa. Popierają za to pomysł utworzenia Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Miast Historycznych, który korzystałby z doświadczeń wypracowanych w Krakowie.
"Niestety dochodzą nas niepokojące sygnały o możliwości likwidacji funduszu na renowację zabytków Krakowa. Pieniądze z Kancelarii Prezydenta RP, którymi dysponował dotąd Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, planuje się przekazać ministrowi kultury i dziedzictwa narodowego, a następnie rozproszyć pomiędzy blisko 60 zespołów zabytkowych z całego kraju wpisanych na listę UNESCO lub mających status pomnika historii" - napisali w apelu wysłanym do ministra sygnatariusze.
"Zdecydowanie sprzeciwiamy się tym planom" - stwierdzają i przypominają "o szczególnym znaczeniu dziedzictwa stolicy Piastów i Jagiellonów, które wymaga stałej i systematycznej opieki". Ich zdaniem, dotychczasowy mechanizm finansowania renowacji zabytków Krakowa działa prawidłowo i dobrze służy polskiej kulturze, a patronat kolejnych prezydentów RP gwarantuje stabilność i brak politycznych nacisków.
"Jesteśmy absolutnie za tym, aby zwiększyć pulę pieniędzy na odnowę zabytków w Polsce" - piszą autorzy apelu. Podkreślając doświadczenia wypracowane przez SKOZK popierają inicjatywę utworzenia Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Miast Historycznych.
"W naszym przekonaniu idea ta zasługuje na wnikliwe i głębokie rozważenie przez władze państwowe, gdyż łącząc, a nie dzieląc Polaków () przynosi realne szanse na zwiększenie nakładów na odnowę zabytków w Polsce, odwołuje się do wypróbowanego z powodzeniem w Krakowie modelu zarządzania odnową wielkich zabytkowych zespołów urbanistycznych oraz otwiera nowe, ważne pole dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego" - stwierdzają w dokumencie.
"Czy jesteśmy akademikami urodzonymi w Krakowie, czy przyjechaliśmy tu spędzić większość naszego życia, i tak jesteśmy wszyscy w nim zakochani i na pewno będziemy o to miast o dbać jak najlepiej, ale to znaczy, że chcemy po prostu zadbać o całą Polskę, żeby dla wszystkich starczyło" - powiedział dziennikarzom dr Mirosław Boruta, socjolog z Uniwersytetu Pedagogicznego. "Tylko skoncentrowanie środków gwarantuje ich lepsze wykorzystanie" - podkreślił z kolei podczas spotkania z dziennikarzami jeden z sygnatariuszy prof. Jan T. Duda z Akademii Górniczo-Hutniczej.
Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa istnieje od grudnia 1978 r. Rozdziela on pieniądze z powołanego w 1985 r. Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa. W ostatnich latach było to ok. 40 mln zł rocznie. W projekcie przyszłorocznego budżetu państwa na NFRZK również przewidziano 40 mln zł.
W listopadzie 2012 r. szesnaście organizacji społecznych z całego kraju wystosowało "Apel o sprawiedliwy podział funduszy na ochronę zabytków w Polsce". Domagało się przesunięcia pieniędzy z funduszu krakowskiego na obiekty z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz powołania tzw. pogotowia konserwatorskiego.
W związku z tymi głosami władze Krakowa i SKOZK proponują powołanie Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Miast Historycznych. Byłaby to wspólna pula pieniędzy na ratowanie zabytków we Wrocławiu, Poznaniu, Krakowie, Toruniu, Gdańsku, Warszawie, Lublinie, Łodzi, Zamościu. Lista miast nie jest zamknięta . Nowy fundusz, którego powołanie wymaga decyzji Sejmu, miałby podlegać Kancelarii Prezydenta, bo to, według pomysłodawców, zapewniłoby większą stabilność jego działania. (PAP)
hp/ abe/
