Otwarciem wystawy fotografii statków Flotylli Wiślanej zainaugurowano w sobotę w Krakowie obchody 100-lecia utworzenia tej flotylli i regulacji górnego biegu Wisły.
Wystawę otwarto na barce Alrina, która symbolicznie - poprzez wciągnięcie flagi na maszt - włączona została do służby pod banderą Flotylli Wiślanej. W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele placówek dyplomatycznych Austrii, Niemiec i Federacji Rosyjskiej.
W ramach obchodów zostaną przygotowane cztery wystawy, prezentowane kolejno w Krakowie, Sandomierzu, Puławach i Warszawie. Oprócz zdjęć statków pływających we Flotylli Wiślanej, pochodzących ze zbiorów prywatnych i dotąd nie publikowanych, na wystawach będzie można zobaczyć m.in. mundury wojskowe i pamiątki po Ludwiku i Stanisławie Regiecach - ojcu i synu związanymi z regulacją Wisły.
"Kolejność poszczególnych ekspozycji została dobrana celowo, gdyż w ten sposób projekt będzie przemieszczał się wraz z nurtem Wisły - w dół rzeki. Odbędą się również wydarzenia o charakterze kulturalno-historycznym, odwołujące się do 100. rocznicy I wojny światowej" - powiedział PAP komendant Stowarzyszenia Tradycyjny Oddział C. i K. Regimentu Artylerii Fortecznej No. 2 barona Edwarda von Beschi - Twierdza Kraków Przemysław Jaskółowski.
Jak powiedział komendant Jaskółowski, obchody mają na celu popularyzację wiedzy o jednej z zapomnianych jednostek bojowych, jaką niewątpliwie była Flotylla Wiślana - formacja rzeczna, której przynależność w ramach struktury armii austriacko-węgierskiej była rozpięta pomiędzy cesarsko-królewską marynarką wojenną a jednostkami technicznymi. Są także okazją do przypomnienia regulacji górnej Wisły - która rozpoczęła się już w XIX, ale jej apogeum przypada na okres I wojny światowej, kiedy Wisła pełniła rolę rzeki transportowej, ale prowadzone były na niej również działania wojenne.
"Podstawy pod Flotyllę Wiślaną zostały położone w roku 1911 instrukcją wydaną przez główne dowództwo armii austriacko-węgierskiej. Na jej podstawie wszystkie statki, które znajdowały się na Wiśle oraz innego rodzaju środki transportowe miały być zarekwirowane i przejęte przez wojsko w sytuacji koniecznej, czyli wybuchu wojny. Taki moment nastąpił w roku 1912; dokładnie w listopadzie Flotylla powołana została do życia ze względu na konflikt bałkański. Statki zostały opancerzone, uzbrojone, ale historia tej flotylli jest krótka, bo pływały do czerwca 1913 roku. Potem zostały rozbrojone i ten epizod floty wiślanej się zakończył" - powiedział.
Po zabójstwie arcyksięcia Ferdynanda (28 czerwca 1914) ponownie powołano flotyllę, uzbrojono statki, a po rozpoczęciu wojny z Rosją 5 sierpnia przejęto statki rosyjskie, znajdujące się w Sandomierzu. Zostały wysłane do Krakowa i uzbrojone, flotylla szybko się rozrastała. Pierwsze boje stoczyła we wrześniu z Rosjanami w okolicach Sandomierza; podczas bitwy pod Annopolem Rosjanie ogniem dział przy niskim stanie wody zniszczyli część okrętów. Te które nie zostały zniszczone, zostały zatopione przez oddziały własne, by nie wpadły w ręce Rosjan. Po rozpoczęciu ofensywy w 1915 roku zostały wydobyte, a później działały głównie jako flotylla transportowa na Wiśle - relacjonował Jaskółowski. W 1918 roku wszystkie statki, które pływały do tej pory pod austriacko-węgierską banderą marynarki wojennej, zostały przejęte i utworzyły Polską Flotyllę Wiślaną.
Jak wyjaśni Jaskółowski, pomimo że jego stowarzyszenie kultywuje tradycje artyleryjskie, to nawiązuje do tradycji Flotylli Wiślanej, ponieważ Krakowski Regiment Artylerii Fortecznej No. 2 wysłał cały oddział artylerzystów do obsługi dział, które znajdowały się na okrętach. Ponadto w 1914 r. oddelegował z jednego z pododdziałów oświetleniowych kilka reflektorów acetylenowych wraz z obsługami na potrzeby flotylli.
Wśród żołnierzy regimentu, którzy zostali oddelegowani, znalazł się jednoroczny ochotnik Ludwig Wittgenstein, słynny filozof XX w. Wittgenstein we wrześniu 1914 roku służył na S.M.S. Goplana. Na jednym ze zdjęć prezentowanych na wystawie znajduje się zdjęcie S.M.S. Goplana zacumowanego w miejscu, gdzie cumuje obecnie barka Alrina. (PAP)
hp/ woj/
