Krystyna Mrugalska, prezes Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym, otrzymała w poniedziałek nagrodę Rzecznika Praw Obywatelskich im. Pawła Włodkowica. Wyróżnienie przyznawane jest "występującym w obronie podstawowych praw i wolności".
Wręczenie nagrody RPO odbyło się w ostatnim dniu trwającego w Krakowie Kongresu Praw Człowieka. 10 grudnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka.
Jak zaznaczyła podczas uroczystości rzecznik praw obywatelskich prof. Irena Lipowicz, osoby honorowane nagrodą im. Pawła Włodkowica to ludzie, którzy "wiele lat z wielką wytrwałością pracowali na rzecz spraw dla nas najważniejszych".
"Nie czci więc nagroda Włodkowica jednorazowego zrywu, nawet najpiękniejszego, jakiegoś bohaterskiego czynu, lecz wieloletnią cierpliwą, wielką pracę i działalność na rzecz praw człowieka" - podkreśliła prof. Lipowicz.
"To, co zrobiła pani Krystyna, to było wcielenie jednej idei w życiu w maksymalnie trudnych wówczas warunkach, i za to kłaniamy się wszyscy i dziękujemy" - dodała.
Laureatka nagrody powiedziała, że dopiero podczas słuchania laudacji z okazji przyznania jej wyróżnienia "zobaczyła te pół wieku służby osobom z niepełnosprawnością intelektualną, z której wymiaru tak naprawdę nie zdawała sobie sprawy".
"To 50-letnia służba osobom z niepełnosprawnością intelektualną, a także służba podstawowym prawom i wolnościom, które powinny być tym osobom dostępne tak samo jak innym ludziom, których jednak państwo i społeczeństwo niejednokrotnie im odmawia" - mówiła.
Jak podkreśliła laureatka, u zarania kierowanego przez nią stowarzyszenia było "naturalne pragnienie rodziców, by zapewnić swoim dzieciom dobre i szczęśliwe życie, wrażliwość na ich krzywdę, niesprawiedliwość, dyskryminację i wykluczenie".
"Rodzice są gotowi zrobić wiele, aby wyrównywać szanse dzieci. Byliśmy takimi rodzicami. Prawie 50 lat temu, gdy wolna aktywność obywatelska nie była jeszcze dobrze widziana, rodzice zorganizowali się oddolnie i krok po kroku zaczęli tworzyć system warunków i wsparć, które miały zapewnić respektowanie praw człowieka, dawać szanse rozwoju, uczestnictwa osób z niepełnosprawnością intelektualną w życiu społecznym, normalnym życiu" - dodała Mrugalska.
Zaznaczyła, że przyjmuje nagrodę RPO z wielką wdzięcznością, nie tylko osobiście, ale też jako wyraz uznania dla dzieła wszystkich aktywnych rodziców, całej organizacji Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym.
"Na wiele sposobów dążyliśmy do obalenia dość powszechnego wyznawanego stereotypu, że osoby z upośledzeniem umysłowym nie mają normalnych potrzeb ludzkich, niczego nie rozumieją i nie mogą się nauczyć, że ich zachowania są nieprzywidywalne i nie pozwalają na życie w otwartym społeczeństwie, że można im zapewnić tylko prostą opiekę" - podkreśliła prezes stowarzyszenia.
Krystyna Mrugalska swoją pracę zawodową rozpoczęła w 1958 roku jako nauczycielka w szkole muzycznej oraz w zakładzie dla dzieci niewidomych w Laskach. Od 1963 roku - trzy lata po urodzeniu syna Grzesia z głęboką, wieloraką niepełnosprawnością - rozpoczęła działalność zawodową w dziedzinie rehabilitacji osób z upośledzeniem umysłowym, a od 1964 roku - działalność społeczną w powstałym w tym czasie ruchu rodziców osób z upośledzeniem umysłowym przy Towarzystwie Przyjaciół Dzieci.
W 1991 roku doprowadziła do powstania i zarejestrowania Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym. Jest autorką koncepcji i organizatorką form wczesnej interwencji (od 1976 r.).
Nagroda im. Pawła Włodkowica przyznawana jest przez Rzecznika Praw Obywatelskich jako wyraz uznania dla występujących w obronie podstawowych praw i wolności. Nagroda ustanowiona została w 2006 r. przez Janusza Kochanowskiego. Jej dotychczasowymi laureatami byli: miesięcznik "Więź" (2006 r.), ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski (2007 r.), Antonin Scalia (2008 r.), Anna Walentynowicz (2009 r.), Lidia Olejnik (2010 r.) oraz Irena Dawid-Olczyk (2011 r.). (PAP)
rgr/ itm/
