Mieszkańcom amazońskich dżungli i prowincji - Indianom Ashaninka oraz roli, jaką w ich życiu odgrywają palmy, została poświęcona wystawa w Muzeum Etnograficznym w Krakowie. Publiczność może ją oglądać od piątku.
Autorką zdjęć i filmów prezentowanych na ekspozycji "Palmy i ludzie Ashaninka" jest etnobotaniczka Joanna Sosnowska. W muzeum znalazły się również przedmioty Indian Ashaninka, m.in. wrzeciono i miseczka "tsota" z tykwy.
Udostępnione zbiory to wynik badań terenowych, które Sosnowska prowadziła w Peru. Na podstawie zebranych tam materiałów napisała pracę doktorską "Bioróżnorodność palm na terenie zarządzanym przez ludność Ashaninka w Amazonii - zasoby, rozmieszczenie, użyteczność" ("Palm diversity in a management area of the Ashaninka people in Amazonia - resources, distribution, utilization"). Sosnowska prowadziła badania do swojej pracy w latach 2008-2011. Doktorat obroniła w 2012 r. w Instytucie Botaniki PAN w Krakowie.
Jak powiedziała w rozmowie z PAP palmy pełnią bardzo ważne funkcje w życiu Indian Ashaninka. Owoce drzew są dla nich pożywieniem, a pień i liście służą jako materiał do budowy - m.in. chat. Dodała też, że palmom nie grozi wyginięcie, na terenach Ashaninków drzewa te może ścinać tylko rdzenna ludność. Inni muszą mieć specjalną zgodę. Podobnie z pozwoleniem na prowadzenie badań. "By móc rozpocząć swoje badania musiała uzyskać specjalną zgodę od ministra rolnictwa Peru oraz od lokalnych samorządów Ashaninków" - wyjaśniła etnobotaniczka.
Indianie Ashaninka to jedna z największych rdzennych grup etnicznych Ameryki Południowej. Zamieszkuje głównie deszczowe lasy. Ok. 60 tys. osób żyje w Peru (regiony rzek Perene, Pichis, Ene, Tambo, Ukajali oraz region Gran Pajonal) i ponad 20 tys. w Brazylii (stan Acre). Pracują głównie na plantacjach - także plantacjach palm, łowią ryby, dbają o gospodarstwa domowe.
"Lud ten ceni sobie spokój i unika konfliktów, z dystansem podchodzi do obcych. Sporo czasu zajęło mi zdobycie jego zaufania. Podczas badań często potrzebowałam pomocy, więc kilku Indian zatrudniłam do pracy. Okazało się, że bardziej cenili sobie przyjacielskie nastawienie do nich niż wysokość wypłaty" - powiedziała etnobotaniczka.
Jej zdaniem Ashaninkowie nie są całkowicie zamknięci na zdobycze kultury, jednak "robią selekcję, nie przyjmują wszystkiego, co im oferuje współczesny świat". Ekspozycja czynna będzie do 26 stycznia 2014 r.
Udostępnione zbiory należą do Muzeum Etnograficznego w Krakowie oraz do Instytutu Botaniki PAN w Krakowie. Etnobotaniczka ofiarowała je tym instytucjom. (PAP)
bko/ mlu/
