Król Jordanii Abdullah II wezwał w poniedziałek prezydenta Autonomii Palestyńskiej Mahmuda Abbasa do wznowienia rokowań pokojowych z Izraelem. Jordański monarcha odwiedził Ramallah na Zachodnim Brzegu po raz pierwszy od jedenastu lat.
Wówczas jednak Abdullah wizytował jeszcze Jasera Arafata - niekwestionowanego przywódcę Palestyńczyków. Obecnie na terytoriach palestyńskich panuje dwuwładza skłóconych ze sobą sił: świeckiej partii Fatah, dominującej we władzach Autonomii na Zachodnim Brzegu, na której czele stoi Abbas oraz religijnego ugrupowania Hamas, kontrolującego Strefę Gazy i pozostającego w ostrym konflikcie z Izraelem, z którym Jordania utrzymuje pokojowe relacje od 1994 roku.
Minister spraw zagranicznych Jordanii Nasir Dżudeh oświadczył w poniedziałek, że jego kraj popiera wysiłki mediatorów kwartetu bliskowschodniego(ONZ, UE, USA, Rosja) na rzecz przełamania obecnego impasu w relacjach palestyńsko-izraelskich. Kwartet nawołuje obie skonfliktowane strony do wznowienia negocjacji bez warunków wstępnych.
"Popieramy wznowienie bezpośrednich negocjacji, ponieważ celem jest zagwarantowanie, że powstanie niepodległe państwo palestyńskie" - powiedział na konferencji prasowej po spotkaniu obu przywódców w siedzibie prezydenta Abbasa jordański szef dyplomacji.
Według Dżudeha, król Jordanii przyjechał na Zachodni Brzeg Jordanu, by udzielić poparcia dla koncepcji utworzenia państwa palestyńskiego ze stolicą we wschodniej Jerozolimie.
Według palestyńskiego ministra spraw zagranicznych Rijada al-Malkiego, Abbas powiedział królowi Jordanii, że rokowania z Izraelem mogą zostać wznowione, ale tylko wtedy, gdy powstrzyma on żydowskie osadnictwo na spornych terytoriach.
Abbas miał też powiedzieć Abdullahowi, że obecnie dla Palestyńczyków największym wyzwaniem jest pojednanie narodowe.
Jordańska delegacja wyraziła poparcie dla dążeń do porozumienia w obozie palestyńskim.
Wizyta króla Abdullaha miała miejsce na progu spodziewanego palestyńskiego spotkania na szczycie, do którego ma dojść w czwartek w Kairze. Reprezentujący świecką partię Fatah Abbas i szef biura politycznego religijnego Hamasu Chaled Meszal mają odblokować realizację zawartego w maju porozumienia o pojednaniu narodowym. Utknęło ono w martwym punkcie, ponieważ jak dotąd obu skłóconym stronom nie udało się nawet ustalić, kto stanie na czele rządu tymczasowego, który miałby przygotować grunt dla ogólnonarodowych demokratycznych wyborów.
Przyjazd przywódcy Jordanii do Ramalli poprzedził również zapowiadaną pierwszą wizytę Meszala w Ammanie, co jest odbierane jako sygnał, że władze Jordanii - otwierając się, w ślad za Egiptem, na relacje z Hamasem - dają jednak priorytet stosunkom z Autonomią Palestyńską, która jest jedynym uznawanym przez Zachód ośrodkiem palestyńskiej władzy.
W 1999 roku Jordania dokonała ekspulsji Hamasu ze swego terytorium. Większość mieszkańców tego królestwa stanowią Palestyńczycy, w tym wielu uchodźców z dzisiejszych terenów Izraela. Działalność palestyńskich organizacji była często uważana przez władze Jordanii za zagrożenie dla jej bezpieczeństwa.
Abbas i Abdullah omawiali sytuację w całym regionie Bliskiego Wschodu. Ostatnio król Jordanii wezwał prezydenta Syrii Baszara el-Asada, by zaprzestał brutalnych represji wobec opozycji i ustąpił ze stanowiska dla dobra swego kraju. Sąsiedzi Syrii, w tym Jordania i Izrael, obawiają się, że niepokoje w Syrii zaczynają już przechodzić w fazę wojny domowej.
Z kolei w Egipcie, w którego stolicy ma się odbyć palestyński szczyt, znów dochodzi do krwawo tłumionych antyrządowych wystąpień - tym razem przeciwko tymczasowym władzom, wyłonionym w efekcie arabskiej wiosny.
Król Jordanii przyleciał specjalnie do Ramallah i nie łączył tej wizyty z pobytem w Izraelu.
Z Tel Awiwu Juliusz Urbanowicz(PAP)
ju/ dmi/ kar/
