Cieszę się, że w Europie zauważono, że staramy się europeizować system, aby był konkurencyjny i przyczyniał się do rozwoju cywilizacyjnego Polski - powiedziała PAP w środę minister nauki Barbara Kudrycka. KE pozytywnie oceniła reformę nauki i uczelni w Polsce.
We wtorek Komisja Europejska opublikowała rekomendacje gospodarcze i budżetowe dla 27 krajów UE oraz oddzielną rekomendację dla strefy euro, które w czerwcu mają przyjąć państwa Unii. Wydała je na podstawie nadesłanych przez kraje członkowskie planów konwergencji i reform gospodarczych.
"Komisja Europejska podziela naszą diagnozę, że wiele programów kształcenia jest niedopasowanych do potrzeb gospodarki. Jak słusznie stwierdza się w raporcie, celem naszej reformy jest zachęcenie uczelni do wprowadzania bardziej elastycznych i wysokojakościowych programów nauczania, które zmniejszą niedopasowanie umiejętności i wymagań do rynku pracy poprzez umacnianie powiązań biznesu z nauką. Przedstawione wnioski i zalecenia stanowią więc dobrą podpowiedź dla uczelni na etapie wdrażania reformy szkolnictwa wyższego" - oceniła minister nauki i szkolnictwa wyższego.
Jak dodała, z raportu wynika, że w ocenie KE reforma szkolnictwa wyższego powinna być efektywną drogą do wprowadzenia konkurencyjności do systemu.
"Wiele jednak zależy od samych uczelni, na ile skorzystają z nowych możliwości przewidzianych w reformie. Europa zaprasza nas więc do pełnego udziału w europejskiej przestrzeni naukowej oraz edukacyjnej i zachęca do utrzymania przyjętego kursu, bo jeszcze wiele pracy przed nami" - podkreśliła.
"System kształcenia ma poważny problem z nauczaniem odpowiednich umiejętności, potrzebnych na rynku pracy" - ocenia KE w rekomendacji. Komisja zauważa, że mało jest programów "szytych na miarę", brakuje praktyk i stażów. Przedsiębiorstwa nie angażują się w wystarczającym stopniu w kształcenie pracowników.
Autorzy rekomendacji zauważają jednak, że Polska podjęła starania o zmianę tej sytuacji i reformuje edukację na wszystkich poziomach, m.in. wprowadzając Krajowe Ramy Kwalifikacji i podejmując kompleksową reformę szkolnictwa wyższego, która ma być wdrożona w drugiej połowie 2011 r.
"Reforma ma zachęcić uczelnie do tworzenia bardziej elastycznych programów studiów o wyższej jakości, co zmniejszy rozdźwięk między umiejętnościami (a potrzebami rynku pracy - PAP)" - napisano w rekomendacji. Komisja podkreśla, że reforma zakłada udział przedsiębiorców w procesie edukacji i powiązania uczelni z biznesem, co pomoże kształcić studentów w sposób bardziej odpowiadający potrzebom pracodawców.
"Najlepsze publiczne i niepubliczne uczelnie otrzymają dodatkowe środki publiczne. Poprawi się też jakość i finansowanie studiów doktoranckich dzięki dokładniejszej ocenie ich dorobku naukowego i bardziej konkurencyjnym procedurom kwalifikacyjnym. Ponadto, na nauczycieli akademickich zostaną nałożone ograniczenia dotyczące liczby miejsc zatrudnienia a procedury zatrudniania, awansu i oceny zawodowej będzie bardziej przejrzysty i konkurencyjny (np. poprzez kadencyjność stanowisk)" - napisano w rekomendacji.
KE zwraca też uwagę na plany dalszego wspierania zaangażowania prywatnych podmiotów w finansowanie badań, zwłaszcza przez programy publiczno-prywatne i ulgi podatkowe. Ma też pomóc specjalizacja kraju i poszczególnych regionów w konkretnych - szczególnie silnych dziedzinach.
W rekomendacji KE chwali też Polskę za starania na rzecz zwiększenia efektywności badań naukowych. "W ciągu ostatnich kilku lat Polska podjęła wiele reform, mających na celu podniesienie nakładów na badania i innowacje i wydajniejsze ich wykorzystanie. W październiku 2010 r. wszedł w życie program +Budujemy na Wiedzy+. Ten program reform sprawi, że Polska Akademia Nauk stanie się ośrodkiem bardziej opartym na doskonałości, wprowadzi konkurencyjny system finansowania badań ze środków publicznych i zdecentralizuje realizację polityki naukowej poprzez utworzenie dwóch nowych agencji wykonawczych: w dziedzinie badań podstawowych Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, działającego na rzecz nauk stosowanych i współpracy instytucji badawczych z przemysłem" - podkreśla Komisja.
Reforma nauki, jak napisano w rekomendacji, nie tylko podniesie jakość badań, np. poprzez poddanie dorobku polskich naukowców ocenie międzynarodowych specjalistów, ale będzie też służyć zmianie mentalności polskiej kadry badawczej.
Niemniej, KE przypomina, że nakłady na badania (zarówno publiczne, jak i prywatne) muszą się znacząco zwiększyć, a dalsze reformy są konieczne, jeśli Polska gospodarka ma stać się rzeczywiście innowacyjna.
Urszula Rybicka(PAP)
ula/ agt/ tot/ mag/
