Biała (PAP) - 61 grobów w kwaterze żydowskich żołnierzy z I wojny na cmentarzu żydowskim w Bielsku-Białej zostało odrestaurowanych - dowiedziała się w piątek PAP od naczelnika wydziału Gospodarki Miejskiej bielskiego magistratu Adama Grzywacza.
Restauracja pod nadzorem konserwatora kosztowała 45 tys. zł. Zostały naprawione nagrobki i symboliczne ogrodzenie okalające żołnierską kwaterę, a alejki wysypano żwirem.
Grzywacz powiedział, że wszystkie miejsca pamięci w Bielsku-Białej są w gestii wojewody śląskiego i to na nim spoczywa finansowanie remontów. W jego imieniu prace przeprowadził bielski magistrat. 40 tys. zł przekazała na ten cel polsko-niemiecka fundacja "Pamięć", resztę - wojewoda.
Adam Grzywacz zapowiedział, że magistrat będzie się starał, aby w przyszłym roku odrestaurowany został także pomnik wieńczący kwaterę.
Bielski historyk Jacek Proszyk w monografii bielskiego cmentarza żydowskiego napisał, że kwatera składa się z 61 grobów. Spoczywają w nich żydowscy żołnierze z armii austro-węgierskiej polegli podczas I wojny światowej. Są też polscy legioniści oraz kilku rosyjskich jeńców wojennych i trzech muzułmanów, którzy walczyli w armii austro-węgierskiej.
Wspólny pomnik przy kwaterze powstał w 1929 roku. Ma kształt prostokąta, który wewnątrz dzieli się na trzy części. Środkową wieńczy półkolisty łuk, który całości nadaje kształt macewy. Wyryto na nim nazwiska żołnierzy.
Podczas II wojny pomnik został uszkodzony. Odbudowany po wojnie dopiero w latach 90. został gruntownie odrestaurowany dzięki Fundacji Rodziny Nissenbaumów.
Pierwsze wzmianki o Żydach w Bielsku pojawiły się w XVI wieku, jednak pierwszy ślad osadnictwa pochodzi z połowy XVII wieku, kiedy to wymienia się Żyda, który pełnił funkcję poborcy myta i pańskiego arendarza. W przededniu II wojny światowej społeczność żydowska stanowiła prawie 20 proc. liczącej 25 tys. ludności miasta.(PAP)
szf/ hes/
