Ok.3,5 tys. rękopisów, starodruków, dokumentów i książek dotyczących głównie historii Polski południowo-wschodniej, pogranicza polsko-ukraińskiego z okresu od XVI do XIX wieku zostało w poniedziałek przekazanych Muzeum Ziemi Leżajskiej (Podkarpackie).
Ofiarodawcą zbioru jest prof. Uniwersytetu Rzeszowskiego, badacz regionu, Józef Półćwiartek. Akt darowizny został podpisany w poniedziałek po południu na uroczystej sesji rady powiatu leżajskiego.
"Pragnę, by ów zbiór biblioteczny służył budzeniu badań o przeszłości i współczesności obszaru południowo-wschodniego Rzeczypospolitej, a szczególnie Królewskiego ongiś miasta Leżajsk i ziem okolicznych od wieków z nim związanych" - napisał ofiarodawca w akcie darowizny.
Wśród dokumentów znalazł się m.in. mandat z 1674 roku nałożony przez Jana III Sobieskiego na szlachcica za niewłaściwe traktowanie poddanych, dekrety ławy sądowej z lat 1610 i 1620. Wśród ofiarowanych pozycji znalazły się także np. księgi przyjęć do cechów, judaika, w tym kilka tomów Talmudu (komentarz do Tory), modlitewniki i podręczniki polskie, prasa polska, mapy wojskowe. Ponadto znalazły się tam także publikacje w języku ukraińskim i słowackim.
Przekazane eksponaty przez kilka tygodni będą prezentowane na wystawie w leżajskim muzeum. Później trafią do muzealnej biblioteki. Na miejscu, w czytelni będą mogli z nich korzystać m.in. studenci, uczniowie, nauczyciele, regionaliści.
Jak powiedział PAP dyrektor placówki Andrzej Chmura, docelowo wszystkie dokumenty, starodruki, książki będą także dostępne w internecie. Wkrótce rozpocznie się katalogowanie ofiarowanych pozycji. Chmura dodał, że muzeum zamierza także w najbliższym czasie przeprowadzić konserwację dokumentów.
Prof. Józef Półćwiartek urodził się w 1935 r. we wsi Sarzyna. W latach 1949-1953 uczył się w Państwowym Liceum Pedagogicznym w Rzeszowie, gdzie był założycielem antykomunistycznego zespołu samokształceniowego "Filomaci" (1951). W latach 1953-54 za swą działalność opozycyjną został aresztowany i osadzony w więzieniu. Ukończył historię w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. W 1990 r. został powołany na stanowisko profesora nadzwyczajnego. W swoich badaniach naukowych zajmuje się m.in. dziejami gospodarczo-społecznymi pogranicza etnicznego polsko-ukraińskiego czasów nowożytnych; wsią małopolską w XVI-XIX wieku; problemami etnicznymi i religijnymi ziem czerwonoruskich. Obok tego podejmuje dzieje oświaty, biografistykę, edycje źródeł historycznych.
Jest też społecznikiem. Wyrazem uznania za pracę w organizacjach i towarzystwach regionalnych na obszarze Polski południowo - wschodniej wiele miast i regionów przyznało mu szereg honorowych wyróżnień, nagród i lokalnych odznaczeń. Otrzymał także wiele odznaczeń państwowych i wyróżnień honorowych, m.in. Krzyż Kawalerski Odrodzenia Polski Polonia Restituta, Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Więźnia Politycznego 1939-1956, Odznakę "Zasłużony Działacz Kultury".(PAP)
api/ abe/
