Nowa ustawa o oświacie nie dyskryminuje mniejszości narodowych, a wręcz przeciwnie, likwiduje istniejącą dotychczas dyskryminację - twierdzi litewska rzecznik równych możliwości, Auszrine Burneikiene.
"Obecnie egzamin maturalny z języka litewskiego na Litwie odbywa się według różnych programów nauczania: jako język ojczysty i język państwowy. To właśnie może być traktowane jako stwarzanie niejednakowych warunków w procesie uzyskiwania wykształcenia" - napisała rzeczniczka w odpowiedzi na zapytanie posła Akcji Wyborczej Polaków na Litwie (AWPL) Jarosława Narkiewicza, czy ujednolicenie egzaminu maturalnego z języka litewskiego nie dyskryminuje przedstawicieli mniejszości narodowych.
Według Burneikiene, ujednolicenie "nauczania języka litewskiego zapewni jednakowe możliwości przedstawicielom mniejszości narodowych w uzyskiwaniu wykształcenia na wszystkich poziomach i przyczyni się do powstania wszechstronnej i skutecznej równości we wszystkich sferach życia gospodarczego, społecznego, politycznego i kulturowego".
Obecnie na Litwie uczniowie szkół z litewskim językiem nauczania maturę z tego przedmiotu zdają jako język ojczysty; natomiast uczniowie ze szkół, w których językiem wykładowym jest język mniejszości narodowych, np. polski - język litewski zdają jako państwowy. Programy różnią się głównie zakresem litewskiej literatury. W szkołach litewskich jest on szerszy.
Od 2013 roku egzamin maturalny z języka litewskiego ma być ujednolicony we wszystkich szkołach. Sprzeciwiają się temu Polacy. Twierdzą, że w ciągu dwóch lat uczniowie szkół mniejszości narodowych nie zdołają opanować programu, który obowiązywał w szkołach litewskich przez 12 lat.
Odpowiedź rzecznik Burneikiene, opublikowana we wtorek, jest odpowiedzią na złożone przed miesiącem zapytanie posła AWPL.
"Nie jestem zaskoczony taką odpowiedzią, ale nie powstrzyma to naszych działań w walce o zachowanie polskiej szkoły na Litwie" - powiedział we wtorek PAP poseł Narkiewicz.
W ubiegłym tygodniu trzej posłowie AWPL zaskarżyli przyjętą w marcu ustawę o oświacie do Rzecznika Praw Dziecka i Rzecznika Równych Możliwości.
Ustawa przewiduje nie tylko ujednolicenie egzaminu maturalnego z języka litewskiego. W szkołach mniejszości narodowych na Litwie, w tym polskich, już od 1 września lekcje historii i geografii Litwy, a także wiedzy o świecie w części dotyczącej Litwy będą prowadzone w języku litewskim. W całości po litewsku będzie wykładany przedmiot o nazwie "Podstawy wychowania patriotycznego".
Natomiast w ramach tzw. optymalizacji sieci szkół w małych miejscowościach będą zamykane szkoły mniejszości narodowych, w tym szkoły polskie, a pozostawiane jedynie szkoły litewskie. Według społeczności polskiej na Litwie, w efekcie liczba polskich szkół w tym kraju zmniejszy się o połowę: z obecnych ok. 120 w Wilnie i na Wileńszczyźnie do ok. 60.
Posłowie AWPL uważają, że Polacy powinni wykorzystać wszystkie możliwości zaskarżenia ustawy na Litwie, by następnie odwołać się do instytucji międzynarodowych.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ cyk/ ap/ jra/
