Stosunki polsko-litewskie są dobre, ale niedobre jest podłoże emocjonalne tych stosunków - ocenił minister spraw zagranicznych Litwy Audronius Ażubalis, którego we wtorek cytuje polska rozgłośnia w Wilnie Radio znad Wilii.
Minister wskazał na współpracę obu krajów w Unii Europejskiej i w NATO, na wzrastające obroty gospodarcze, ale jednocześnie przyznał, że ostatnio stosunki obu krajów są zdominowane przez emocje.
"Sądzę, że powstałe obecnie emocje są sprawą przejściową. Miną jak choroba wieku dziecięcego. Najważniejsze, abyśmy my, przedstawiciele władzy obu krajów, zachowali powagę i ostrożnie dobierali słowa w trakcie dialogu" - powiedział szef MSZ Litwy, sugerując, że to media w dużej mierze ponoszą odpowiedzialność za zaistniałe napięcia polsko-litewskie.
Minister Ażubalis spotkał się w poniedziałek z przedstawicielami społeczności lokalnej w Solecznikach, mieście na Wileńszczyźnie, które w większości zamieszkują Polacy.
Podczas tego spotkania minister zdecydowanie opowiedział się za dialogiem w rozwiązywaniu problemów i podkreślił, że na konflikcie obu stron - Polski i Litwy - zależy jedynie stronie trzeciej - Rosji.
Podczas poniedziałkowego spotkania z ministrem poruszono m.in. kwestię litewskiej ustawy o oświacie, która w ocenie litewskich Polaków jest dyskryminująca, a także problem pisowni polskich nazwisk na Litwie i używania podwójnych nazw ulic i nazw miejscowości na Wileńszczyźnie, gdzie Polacy stanowią większość.
W sprawie ustawy o oświacie Ażubalis powtórzył stanowisko strony litewskiej, że ma ona służyć lepszej integracji społeczności polskiej z litewską. Przypomniał, że na zapis nazwisk polskich zgodnie z polską ortografią w litewskich dokumentach nie zezwala litewska konstytucja. Natomiast kwestia podwójnego nazewnictwa ulic i miejscowości jest, zdaniem Ażubalisa, do załatwienia.
W oświadczeniu, wystosowanym 13 stycznia br. przez polskie MSZ w związku z 20. rocznicą podpisania Deklaracji o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy między Warszawą a Wilnem, podkreślono m.in., że "Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP wyraża nadzieję, że wola porozumienia, która doprowadziła do podpisania Deklaracji (o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy między Polską a Litwą - PAP) jest wciąż żywa".
W dokumencie przypomniano, że podpisanie Deklaracji było możliwe dzięki determinacji i postawie ministrów Krzysztofa Skubiszewskiego i Algirdasa Saudargasa. "Po dwóch dekadach, które upłynęły od tej historycznej chwili, Deklaracja pozostaje dowodem, że stosunki polsko-litewskie mogą być oparte na wzajemnym poszanowaniu i przyjaźni" - oceniło MSZ.
Zgodnie z nowym prawem od roku 2013 w szkołach litewskich i szkołach mniejszości narodowych egzamin maturalny z języka litewskiego zostanie ujednolicony. Obecnie program nauczania litewskiego w szkołach litewskich i nielitewskich na Litwie różni się. W szkołach litewskich język ten jest wykładany jako język ojczysty, a więc w szerszym wymiarze, natomiast w szkołach mniejszości - jako język państwowy, w wymiarze ograniczonym.
W ustawie zapisano też, że od 1 września 2011 roku w szkołach mniejszości narodowych lekcje historii i geografii Litwy oraz wiedzy o świecie w części dotyczącej Litwy są prowadzone w języku litewskim. W całości po litewsku wykładany jest przedmiot o nazwie "podstawy wychowania patriotycznego".
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ mmp/ mc/ gma/
