Co najmniej pięć lat trzeba będzie jeszcze czekać na dokończenie renowacji neogotyckiej kaplicy-mauzoleum Karola Scheiblera - jednego z największych fabrykantów XIX-wiecznej Łodzi. Prace mogą pochłonąć jeszcze ok. 16 mln zł.
"Trudno jednoznacznie określić, jak długo będą trwały i ile będą kosztowały. Prace trwają od czterech lat. Do tej pory wydaliśmy ok. 4 mln zł, a szacunkowy koszt pełnej renowacji opiewa na kwotę 20 mln zł. W tej chwili powinniśmy więc mieć za sobą 1/5 inwestycji, ale wykonaliśmy już 1/3 wszystkich prac" - powiedział PAP prof. Krzysztof Stefański z Fundacji na rzecz Ratowania Kaplicy Karola Scheiblera.
W tym roku główne prace renowacyjne odbywały się w części prezbiterialnej, przy absydzie.
"To tylna część kaplicy, więc z tego powodu prace były mniej widoczne niż w początkowej fazie renowacji, gdy rusztowania wokół wieży kaplicy były z daleka widoczne" - wyjaśnił Stefański. Zapewnił, że choć prace posuwają się obecnie wolniej niż w pierwszej fazie (głównie ze względu na zmniejszone dotacje od miasta), to ich ciągłość jest zachowana. Na 2013 r. zaplanowano m.in. prace przy elewacjach zewnętrznych i dokańczaniu dachu.
"Wszystko zależy od pieniędzy, ale mamy nadzieję, że w ciągu pięciu lat uda nam się wszystko skończyć. Choć nieco wolniej niż poprzednio, to jednak cały czas idziemy do przodu,. Sytuacja finansowa miasta nie jest zbyt dobra, więc trudno liczyć na to, że dostaniemy od magistratu więcej pieniędzy. Dzięki wsparciu prywatnego darczyńcy możemy jednak kontynuować prace. Próbujemy też szukać innych źródeł finansowania. Wsparły nas władze województwa. Staramy się również o dotację unijną" - wyliczał Stefański.
Na renowację co roku przekazywane jest również 10 proc. środków z kwesty na rzecz ratowania zabytków Starego Cmentarza przy ul. Ogrodowej - najstarszej łódzkiej nekropolii. Kaplica Karola Scheiblera znajduje się w protestanckiej części cmentarza i jest najcenniejszym zabytkiem całej nekropolii.
Została zbudowana w latach 1885-1888 według projektu dwóch architektów z Warszawy: Edwarda Lilpopa i Józefa Piusa Dziekońskiego, którzy wzorowali się na gotyku francuskim i niemieckim. Kaplica otrzymała smukłą bryłę zwieńczoną ażurową kamienną wieżą. U jej podstawy umieszczono figury ośmiu muzykujących aniołów, wykonane z blachy cynkowej według modeli znanego warszawskiego rzeźbiarza Andrzeja Pruszyńskiego.
Do budowy kaplicy użyto piaskowca, a w wystroju wnętrz - marmurów. Okna wypełniły witraże. Po zakończeniu budowy w warszawskiej prasie napisano, że "kaplica jest pomnikiem najkosztowniej wykonanym w kraju naszym". Zdaniem fachowców było to arcydzieło architektury neogotyckiej, któremu mogło dorównać zaledwie kilka budowli w Europie.
W kaplicy złożono najpierw doczesne szczątki Karola Scheiblera (1820-1881) oraz jego dwóch wcześnie zmarłych synów. Później pochowano tam również kolejnych członków rodziny, w tym Annę Scheibler - wdowę po Karolu.
Po 1945 r. kaplica była systematycznie dewastowana i ograbiana. Zniszczono m.in. trumny i szczątki zmarłych. Do drugiej połowy lat 70. XX stulecia budowlą nikt się nie interesował. Dopiero w 1978 r. wykonano szczegółową inwentaryzację fotogrametryczną kaplicy, zamurowano okna, a teren zabezpieczono siatką. Mimo to stan kaplicy nadal się pogarszał.
Pierwsze prace renowacyjne w 1991 r. podjęła parafia ewangelicko-augsburska. Dokonano wówczas wymiany pokrycia dachu i opracowano wstępne plany odbudowy obiektu. Brak pieniędzy uniemożliwił jednak ich realizację. Zadania tego podjęła się dopiero utworzona w 2003 r. Fundacja na rzecz Ratowania Kaplicy Karola Scheiblera.
Oprócz szczegółowej dokumentacji konserwatorskiej do tej pory wykonano m.in. izolację fundamentów i remont wieży. Przywrócono też pierwotny napis, częściowo naprawiono dach, oszklono okna oraz odnowiono wrota główne i boczne kaplicy.(PAP)
duk/ hes/
