Na Starym Cmentarzu przy ul. Ogrodowej rozpoczęła się 18. kwesta na rzecz ratowania zabytków tej najstarszej łódzkiej nekropolii, gdzie pochowani są katolicy, ewangelicy i wyznawcy prawosławia. Do tej pory z datków łodzian odnowiono ponad 100 zabytkowych nagrobków.
Tegoroczna kwesta zakończy się w niedzielę, 4 listopada. W trakcie czterech dni pieniądze będą zbierać m.in. samorządowcy, dziennikarze, politycy, ludzie nauki, kultury i sportu a także uczniowie łódzkich szkół i członkowie Towarzystwa Opieki nad Starym Cmentarzem. Pierwszego dnia kwestować będą m.in. prezydent Łodzi Hanna Zdanowska oraz marszałek woj. łódzkiego Witold Stępień, który liczy na to, że uda się pobić rekord z poprzedniego roku, kiedy zebrano ponad 93 tys. zł.
"Spróbujemy pobić ten rekordowy w historii zbiórek wynik. To może się udać, bo mieszkańcy Łódzkiego widzą efekty datków w postaci odnowionych zabytków, pomników, nagrobków" - powiedział Stępień.
Łączna kwota datków uzyskanych od pierwszej zbiórki zbliża się już do 1 mln zł. Prezes Towarzystwa Opieki nad Starym Cmentarzem Cezary Pawlak ma nadzieję, że ta suma zostanie przekroczona właśnie w tym roku. Brakuje do niej niewiele ponad 100 tys. zł.
Pieniądze zebrane podczas dotychczasowych kwest pozwoliły odnowić ponad 100 nagrobków. Po ubiegłorocznej zbiórce pracom konserwatorskim poddano osiem pomników (pięć w części katolickiej, dwa w ewangelickiej i jeden w prawosławnej). Wykonano również prace pielęgnacyjno-zabezpieczające na trzech wcześniej odnowionych nagrobkach.
Koszt renowacji jednego pomnika to ok. 15 tys. zł. O tym, które z zabytków nekropolii są odnawiane w danym roku, decyduje specjalna rada złożona z członków Towarzystwa, historyków i konserwatorów zabytków.
Rokrocznie 10 proc. środków ze zbiórki w dniu Wszystkich Świętych przekazywanych jest na ratowanie najcenniejszego zabytku nekropolii - unikalnego w skali światowej neogotyckiej kaplicy-mauzoleum jednego z największych łódzkich fabrykantów Karola Scheiblera. Kaplicę zbudowano w latach 1885-1888 według projektu Edwarda Lillpopa i Józefa Piusa Dziekońskiego, należy ona do arcydzieł europejskiej architektury neogotyckiej. Po 1945 r. kaplica została zdewastowana i ograbiona. Prace przy jej renowacji rozpoczęto cztery lata temu. Ich łączny koszt szacowany jest na ok. 20 mln zł.
Stary Cmentarz w wielowyznaniowej Łodzi powstał w latach 1855-1858. W jego obrębie wyznaczono części dla katolików, protestantów i prawosławnych. Obecnie część katolicka zajmuje obszar 11 ha, ewangelicka (z kaplicą Scheiblera) 9 ha, a prawosławna - niespełna hektar powierzchni.
Nekropolię wyróżnia bogactwo form i stylistyki pomników nagrobnych. Wśród jej zabytków jest ok. tysiąc kaplic grobowych, pomników nagrobnych, rzeźb i kutych ogrodzeń. Ich autorzy to często znakomici architekci i rzeźbiarze. Niemal 200 obiektów jest wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków.
Stary Cmentarz jest miejscem pochówku przemysłowców, lekarzy, prawników, uczestników walk o niepodległość i ludzi zasłużonych dla rozwoju miasta, jego sztuki i oświaty. Znajdują się tu mauzolea łódzkich rodów fabrykanckich - Grohmanów, Geyerów, Kunitzerów, Kindermannów.
W tej nekropolii pochowani są również m.in. porucznik Stefan Pogonowski, jeden z bohaterów bitwy warszawskiej 1920 roku, rzeźbiarz Wacław Konopka, wybitny malarz i teoretyk sztuki z kręgu konstruktywizmu Władysław Strzemiński, aktor Leon Niemczyk czy tragicznie zmarła w smoleńskiej katastrofie mec. Joanna Agacka-Indecka.
Kwesta na Starym Cmentarzu została zainicjowana przez nieżyjącego już nestora łódzkich przewodników Stanisława Łukawskiego oraz łódzki ośrodek TVP. Pierwsza zbiórka odbyła się w 1995 r.(PAP)
duk/ mki/
