Blisko 35 tys. zł udało się zebrać w niedzielę kwestującym po raz dwudziesty na rzecz ratowania cmentarnych zabytków w Łomży (Podlaskie) - poinformował PAP Józef Babiel z Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej. Za te pieniądze zostaną wyremontowane kolejne cenne obiekty na tej jednej z najstarszych w kraju, ponad dwustuletniej nekropolii.
Kwesty organizuje od lat Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej. W tym roku pieniądze zbierało ponad sto osób. Co konkretnie będzie odnawiane, jeszcze nie wiadomo. Jak zaznaczył Babiel, teraz Towarzystwo będzie dokonywało wyboru, biorąc pod uwagę zebraną kwotę.
Za zebrane w ubiegłym roku 45 tys. zł udało się odnowić trzynaście różnych obiektów - nagrobków, ale też ozdobnych żeliwnych krzyży czy ogrodzeń grobów.
Były to jedyne pieniądze, jakie w minionym roku przeznaczono na ratowanie łomżyńskich zabytków cmentarnych. Jak powiedział PAP Babiel, za te pieniądze udało się odrestaurować nagrobki z końca XIX wieku - z lat 1880, 1855 i 1887 oraz z początku XX wieku, np. z roku 1920. To nagrobki osób prywatnych. Groby te nie mają opiekunów, bo być może rodziny już nie żyją - mówi Babiel. Odnawiano też piękne, cenne pod względem historycznym i artystycznym, zdobione, żeliwne ogrodzenia nagrobków z 1885 i 1886 roku, żeliwne krzyże.
Babiel podkreślił, że nie za wszystkie wykonane prace renowacyjne jeszcze zapłacono. Mówił, że są kłopoty z odnawianiem żeliwnych ogrodzeń, bo te nie są uznawane za zabytki. Od takich prac renowacyjnych trzeba płacić 22 proc. podatku VAT. "Będziemy się starać jak najwięcej nagrobków wpisać do rejestru zabytków" - mówił Babiel.
Od początku lat 80. XX wieku, gdy zaczęto organizować kwesty i prowadzić prace renowacyjne na łomżyńskim cmentarzu, odnowiono około 150 nagrobków. Część prac była także w minionych latach finansowana przez służby konserwatora zabytków. Teraz trwają starania o zdobycie dotacji na wykonanie dokumentacji kilkunastu zabytkowych nagrobków znajdujących się w lapidarium cmentarza - poinformował PAP kierownik delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Łomży Bolesław Gadawski.
Łomżyńską nekropolię założono około 1801 roku. Zajmuje ona teren cmentarza rzymskokatolickiego parafii katedralnej oraz teren byłych cmentarzy ewangelicko-augsburskiego i prawosławnego. Najstarszy zachowany pomnik pochodzi z 1814 roku. Znajduje się tam w sumie ponad pół tysiąca zabytkowych nagrobków, z czego ponad 60 zostało wpisanych do rejestru zabytków.
Na łomżyńskim cmentarzu spoczywają m.in.: autor "Flory Polskiej" sławny botanik Jakub Waga (zm. 1872), pisarz Feliks Bernatowicz (zm. 1836) czy pierwszy archeolog północno-wschodniej Polski Alfons Budzyński (zm. 1855).
"Potrzeby renowacyjne wciąż są duże" - podkreśla Babiel i dodaje, że niektóre z odnawianych w minionych latach nagrobków wymagają pomocy ponownie. "To ustawiczna praca" - dodał. (PAP)
kow/ rof/ je/
