*Kilkanaście szkiców historycznych, relacje byłych żołnierzy oraz ponad 260 zdjęć tworzy "Zarys historii 34 Brygady Kawalerii Pancernej. Od 4 do 34 Brygady" przygotowany pod redakcją majora Marka Zielińskiego, żagańskiego wojskowego regionalisty. *
- Brygada to jedna z najstarszych jednostek wojskowych 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej - "Czarnej Dywizji". Jej początki sięgają 1944 roku, a od 1949 r. związana jest z "Czarną Dywizją" i garnizonem Żagań.
Autor spędził w niej blisko jedną trzecią swojej ponad 30-letniej służby. "Największa wartość książki to wspomnienia byłych żołnierzy, niekiedy już nieżyjących uczestników ostatniej wojny oraz późniejszego okresu służby" - powiedział mjr Zieliński.
Przedstawił on m.in. wspomnienia nieżyjącego por. Stanisława Korzyńskiego, który walczył z Ukraińską Powstańczą Armią (UPA). "Mimo zachowania największych środków ostrożności, piechota ponosiła jednak znaczne straty w ludziach. Najlepszym dowodem były liczne świeże groby żołnierzy w Baligrodzie i Lesku, którzy padli w walkach z bandami. Jednostki UPA były w tym czasie silnie zorganizowane" - pisał Korzyński.
- Brygada powstała na bazie 4. Brygady Pancernej sformowanej w 1944 r. na Ukrainie. Po II wojnie światowej chroniła południowe granice Polski.
W książce jest też wspomnienie o gen. broni Tadeuszu Buku, dowódcy Wojsk Lądowych, który zginął w katastrofie smoleńskiej. W Żaganiu, w 1984 r., zaczynał on karierę jako dowódca plutonu czołgów, a w latach 2002-2005 dowodził 34. Brygadą.
Autor pisze, dlaczego żołnierze brygady, jako jedyni w Polsce, noszą sznur "Fourragere". Sznur w barwach belgijskiego Krzyża Wojennego (czerwony przetykany złotą nicią) i tytuł strzelców flandryjskich, otrzymał 1 lipca 1945 r. 9. batalion strzelców wchodzący w skład 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka w podziękowaniu za wyzwolenie wschodniej Flandrii i jej stolicy Gandawy.
"9. batalion strzelców był jednym z pododdziałów 3. Brygady Strzelców, która wchodziła w skład legendarnej dywizji gen. Maczka. Nasza brygada kontynuuje ich tradycję i dlatego sznur "Fourragere" nosi kampania honorowa oraz żołnierze do mundurów galowych" - powiedział Zieliński.
Przybliżone zostały dzieje 4. Brygady Pancernej z 1.˙Korpusu Pancernego˙WP, 8. batalionu strzelców i 9. batalionu strzelców flandryjskich z 1. Dywizji Pancernej gen. Maczka, których symbole towarzyszą żołnierzom brygady w służbie w kraju i poza jego granicami.
Książka została wydana przez żagańską oficynę wydawniczą Dekorgraf. (PAP)
mrd/ ls/
