W tym tygodniu w ramach realizowanego w Lubuskiem programu ochrony rybołowa na obszarze Nadleśnictwa Międzyrzecz powstaną cztery sztuczne gniazda dla tych ptaków. Ich budowa ma wpłynąć na zwiększenie populacji zagrożonych wyginięciem w Polsce drapieżników.
W ramach programu ochrony tych ptaków w Lubuskiem przyrodnicy chcą zbudować 35-40 takich gniazd. Do tej pory powstało 27, z czego cztery są zasiedlone - poinformował PAP Michał Bielewicz z Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim.
Gniazda budowane są na specjalnych platformach, montowanych przez alpinistów na wierzchołkach najwyższych drzew rosnących w pobliżu dzikich zbiorników wodnych. Miejsca te są specjalnie typowane, gdyż gatunek ten jest bardzo płochliwy i unika ludzi. Takie sztuczne gniazdo (o średnicy ok. 1,5 m) powstaje najczęściej na 130-150-letnich sosnach, na wysokości ok. 25-30 metrów.
"Zbudowane jest z gałęzi, wyściełane gałązkami świerku, liśćmi i ziemią. Dodatkowo skrapiamy je białą farbą imitującą ptasie odchody, aby przekonać ptaki, że gniazdo było wcześniej zasiedlone. W środę dwie takie platformy zainstalujemy w rejonie Międzyrzecza" - powiedział PAP Bielewicz.
Jeżeli gniazdo zostanie zasiedlone, wówczas otoczone będzie strefą ochronną, do której obowiązywać będzie całoroczny zakaz wstępu. Jej średnica wynosi 200 metrów, a w okresie lęgowym poszerzana jest do 500 m.
W ramach programu ochrony rybołowów na Ziemi Lubuskiej prowadzona jest również akcja edukacyjna wśród leśników, myśliwych i właścicieli stawów rybnych. Wszystkie gniazda rybołowów są także stale monitorowane, a młode ptaki obrączkowane.
Podobnie jak w przypadku innych zagrożonych gatunków, również dla rybołowów zagrożeniem są zmiany środowiska wynikające z działalności człowieka. Z powodu coraz mniejszej powierzchni starych lasów kurczą się tereny lęgowe, gdyż ptaki te zakładają gniazda jedynie w koronach najwyższych i najstarszych drzew. Średni wiek takich drzew to 150 lat.
Zagrożeń jest jednak więcej. "Nadal zdarzają się przypadki odstrzału rybołowów, które niektórzy właściciele stawów rybnych traktują jako szkodniki. Kolejnym negatywnym czynnikiem jest niekontrolowany ruch turystyczny nad jeziorami. Ptaki te stronią od ludzi. W przypadku jezior otoczonych coraz większą liczbą ośrodków wypoczynkowych opuszczają wcześniej zasiedlane tereny łowieckie" - powiedział Bielewicz.
Z danych Komitetu Ochrony Orłów wynika, że liczba rybołowów w naszym kraju stale spada. W połowie lat 90. minionego wieku szacowano ją na 70-75 par, w 2001 roku na 40 par, a najnowsze szacunki mówią zaś o 30 parach tych ptaków. Dla porównania, w Niemczech jest ich 600.
W Polsce rybołowy występują wyłącznie w regionie północno-wschodnim, na Ziemi Lubuskiej, w północnej Wielkopolsce i w południowej części Pomorza Zachodniego.
Od początku 2012 r. program ochrony zagrożonego w naszym kraju wyginięciem rybołowa prowadzi i finansuje Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim, we współpracy z administracją Lasów Państwowych (RDLP Szczecin oraz RDLP Zielona Góra).
W ubiegłym roku w Lubuskiem lęgi wyprowadziły cztery pary rybołowów; dwie z nich odchowały pięć młodych.
Rybołów (Pandion haliaetus) to ptak drapieżny, osiągający masę do 2 kg przy rozpiętości skrzydeł dochodzącej do 180 cm. Ma brązowo-białe ubarwienie, charakterystyczny ciemny pas wzdłuż oczu i nieco nastroszone pióra na tyle głowy.
Rybołowy są ptakami wędrownymi. Do Polski przylatują najczęściej na przełomie marca i kwietnia, niekiedy nawet później. Po odchowaniu młodych, najczęściej pod koniec sierpnia, opuszczają nasz kraj. Podobnie jak bociany białe, rybołowy z reguły wracają do tych samych gniazd przez kilkanaście lat. Głównym pożywieniem tych ptaków są ryby.
W Polsce gatunek ten wpisany jest do Czerwonej Listy Zwierząt Ginących i Zagrożonych, a w Unii Europejskiej jego ochronę sankcjonuje Dyrektywa Ptasia. (PAP)
mmd/ pad/
