Rada Miasta Nowego Targu zdecydowała o przeniesieniu pomnika Władysława Orkana z nowotarskiego rynku na swoje pierwotne miejsce, czyli Plac Słowackiego. Związek Podhalan we wtorek zorganizował protest w obronie monumentu.
"Pomimo wcześniejszych zapewnień burmistrza i radnych złamano dane naszej organizacji słowo o pozostawieniu pomnika przed Ratuszem" - powiedział prezes Związku Podhalan Maciej Motor - Grelok. Jego zdaniem, Związek Podhalan został potraktowany lekceważąco przez władze Nowego Targu.
"Rada miasta tą bezprecedensową uchwałą ignoruje głos wyborców, a decyzja ta kładzie się wielkim cieniem na pozytywnym postrzeganiu miasta" - twierdzi Motor - Grelok.
Zdaniem władz Związku Podhalan, Orkan był tak wybitną postacią i zasłużoną dla regionu, że jego pomnik powinien pozostać w centralnym miejscu "stolicy Podhala". "Pod pomnikiem organizujemy wiele uroczystości patriotycznych, nie wyobrażamy sobie, abyśmy mieli iść w inne miejsce" - powiedział Motor - Grelok.
Jak powiedział PAP doradca burmistrza Nowego Targu Piotr Rayski - Pawlik uchwała o przeniesieniu pomnika została niemal jednogłośnie przyjęta przez radę miejską 9 marca. "17. radnych głosowało za i tylko jeden był przeciwny" - wyjaśnił i zaznaczył, że pomnik musi być przeniesiony w tym roku ze względu na rewitalizację rynku.
Pomnik Orkana ufundował w 1934 roku Związek Podhalan w Ameryce Północnej. Wówczas został on usytuowany na Placu Słowackiego i stał tam do wybuchu II wojny światowej. Po wojnie na placu Słowackiego powstał pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej, dlatego powrót pomnika Orkana w to miejsce był niemożliwy. W 1950 roku monument stanął na płycie rynku przed Ratuszem. W 2003 roku pomnik został przeniesiony do rodzinnej wsi Orkana Niedźwiedź koło Rabki, a w Nowym Targu postawiono kopię monumentu.
Jak powiedział PAP Motor - Grelok już w 1934 roku było nieporozumienie pomiędzy fundatorami a władzami Nowego Targu co do miejsca ustawienia pomnika. Jak twierdzi Motor - Grelok, fundatorzy chcieli od początku, aby pomnik stał przed Ratuszem. Ówczesny burmistrz miasta zaproponował kompromis, aby ustawić pomnik na placu Słowackiego.
Władysław Orkan pisarz tworzący w okresie Młodej Polski, właściwie nazywał się Franciszek Ksawery Smaciarz. Urodził się 27 listopada 1875 roku w Porębie Wielkiej. Orkan jest autorem dramatów, wierszy, powieści i nowel. Zajmował się także publicystyką pisząc m.in. do Gazety Podhalańskiej". W 1914 r. poeta został żołnierzem IV Pułku Legionów. W 1919 roku Orkan objął przewodnictwo w Związku Podhalan i stworzył "Wskazania dla synów Podhala", w których pisał m.in. o konieczności zachowania rodzimej kultury Podhala. Dzieło to stało się wskazówką dla kolejnych pokoleń górali. Władysław Orkan zmarł 14 maja 1930 roku w Krakowie. Został pochowany na cmentarzu dla zasłużonych w Zakopanem.(PAP)
szb/ abe/
