Unikatowy krzyż relikwiarzowy oraz inne przedmioty codziennego użytku z wieków średnich będzie można zobaczyć na wystawie archeologicznej "Piotrówka. Pamięć rodowodu" przygotowywanej w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Jej otwarcie zaplanowano na 24 stycznia.
Wystawa ma przybliżyć wyniki najnowszych badań archeologicznych prowadzonych przez naukowców z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w latach 2009-2012 na terenie dawnego grodu Piotrówka, uważanego za kolebkę Radomia. Wcześniejsze prace wykopaliskowe prowadzone były w latach 1959-1974.
Jak poinformowała we wtorek na konferencji prasowej kierownik działu archeologicznego radomskiego muzeum Małgorzata Cieślak-Kopyt, jednym z najciekawszych eksponatów jest chrześcijański krzyż reliwiarzowy, czyli enkolpion. Enkolpiony noszone były na piersiach przez chrześcijan i zawierały relikwie lub cytaty z Pisma Świętego. Zdaniem archeologów okaz znaleziony podczas wykopalisk w Radomiu pochodzi z Bizancjum z XI-XIII w.
Na wystawie pokazanych zostanie ponad 280 eksponatów z okresu od X w. do XVI w. Połowa z nich stanowi własność muzeum w Radomiu, drugie tyle pozyskano z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN. Cieślak-Kopyt podkreśliła, że na wystawie można zobaczyć szereg zabytków świadczących o wysokim poziomie życia dawnych mieszkańców tych ziem. Są to tzw. importy, czyli przedmioty przywożone przez kupców z różnych stron świata, ozdoby średniowiecznego stroju, np. tzw. lunule, czyli ozdoby na szyję w kształcie półksiężyca, a także przedmioty codziennego użytku.
Na wystawie znajdą się też militaria, monety i wyroby garncarskie.
Ekspozycja jest organizowana przy współpracy radomskiego muzeum z Instytutem Archeologii i Etnologii PAN oraz Gminą Miasta Radom. Wystawie towarzyszyć będzie katalog, zawierający opisy i fotografie ponad 280 eksponatów prezentowanych w Radomiu oraz artykuły poświęcone badaniom archeologicznym prowadzonym w tym mieście.
Początki Radomia sięgają końca IX w., gdy w dolinie rzeki Mlecznej pojawili się Słowianie i założyli pierwszą niewielką osadę rolniczą. Rozkwit ośrodka nastąpił w drugiej połowie X w., kiedy to ramach tworzenia struktur państwa piastowskiego wybudowano nad Mleczną potężny gród. Otoczyły go osiedla zamieszkane przez rzemieślników różnych specjalności i ludność rolniczą. Umocnienia grodu kilkakrotnie przebudowywano, z czasem wał osiągnął wysokość 10 m, a szerokość 14 m. Prawdopodobnie w XI w. wybudowano tam pierwszy kościół p.w. św. Piotra (stąd nazwa Piotrówka).
Z czasem Radom stał się ważnym ośrodkiem administracyjnym, siedzibą kasztelana. W XII w. w sąsiedztwie grodu powstała osada o charakterze targowym, która w XIII w. otrzymała prawdopodobnie prawa miejskie. W XIV w. Kazimierz Wielki przeniósł miasto na nowe miejsce, wały grodu zostały spalone, ale nad Mleczną nadal rozwijało się osadnictwo. W XV-XVI w. na miejscu grodu funkcjonowała duża osada - zaplecze gospodarcze zamku. Świadczą o tym liczne znaleziska m.in. średniowiecznych militariów oraz monet. (PAP)
ilp/ hes/
