Media polonijne ogłosiły we wtorek powołanie wspólnej organizacji - Federacji Mediów Polskich na Wschodzie. Ma ona m.in. zabiegać o większe wsparcie finansowe państwa i reprezentować te media w rozmowach z MSZ. Resort podkreśla, że nakłady na te media rosną.
W Senacie rozpoczęła się we wtorek dwudniowa konferencja pt. "Polskie media na Wschodzie", której celem jest wymiana informacji i doświadczeń między mediami polskimi na Wschodzie i instytucjami państwa polskiego oraz organizacjami społecznymi. Konferencja organizowana jest z myślą o wiodących mediach polskich na: Litwie, Łotwie, Białorusi i Ukrainie.
Podczas konferencji odczytano oświadczenie redakcji mediów na Wschodzie, informujące m.in. o utworzeniu Federacji Mediów Polskich na Wschodzie, która ma być "poważnym i podmiotowo traktowanym partnerem do rozmów dla wszystkich agend państwa polskiego zajmujących się wspieraniem Polaków na Wschodzie". Federacja postuluje m.in. wpisanie wspierania mediów polonijnych do priorytetów MSZ; przywrócenie finansowania mediów polskich na Wschodzie do poziomu z 2011 roku, wprowadzenie trzyletniego systemu finansowania polskich mediów na Wschodzie, zapewnienie przejrzystości ogłaszanych konkursów.
Wiceminister SZ Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz mówiła w swoim wystąpieniu podczas konferencji o rosnących nakładach na media polonijne.
"Nakłady na media (polonijne) rosną. W 2012 roku wyniosły one około 4,7 miliona złotych, w roku bieżącym już przekroczyły tę kwotę. Tylko poprzez tegoroczny konkurs media polonijne na świecie uzyskały wsparcie w kwocie prawie 4 milionów złotych, dodatkowo dofinansowanie dla mediów przekazywane było poprzez placówki dyplomatyczno-konsularne, do chwili obecnej te placówki wsparły media kwotą w wysokości 800 tysięcy złotych, w tym 600 tysięcy złotych przeznaczono na media na Wschodzie" - poinformowała Pełczyńska-Nałęcz.
Jak dodała, wsparcie finansowe otrzymało 140 tytułów prasy drukowanej, mediów internetowych, audycji radiowych i telewizyjnych w 29 krajach. "Tylko na Wschodzie było to 80 tytułów, wsparcie mediów na Wschodzie to ponad 80 procent środków finansowych, które przeznaczamy na media polonijne" - zaznaczyła wiceminister.
Zdaniem Pełczyńskiej-Nałęcz środki masowego przekazu w języku polskim mają wielkie znaczenie dla polskości na Wschodzie. "Chcę zapewnić, że MSZ ma tego pełną świadomość i naszą intencją jest rozwój dotychczasowego dorobku w tej dziedzinie" - zadeklarowała.
Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz powiedziała też, że MSZ oczekuje, iż media o zasięgu lokalnym będą się konsolidować, co - jej zdaniem - stworzy im lepsze warunki funkcjonowania. Jak dodała, MSZ będzie też sprzyjać doskonaleniu warsztatu dziennikarskiego partnerów polonijnych.
Wiceminister poinformowała, że MSZ "rozważa wprowadzenie w konkursie na rok 2014 dwuletnich cyklów kwalifikacji projektów". "W ramach obowiązującego dzisiaj w Polsce prawa jest to jedyny możliwy sposób, aby obejść jednoroczne dofinansowanie, które - jak rozumiemy - jest wielkim utrudnieniem w budowaniu długofalowej strategii medialnej" - podkreśliła. Jak oceniła, jest to "maksymalne wyjście naprzeciw oczekiwaniom" mediów polonijnych na Wschodzie.
Jak dodała, MSZ skłania się również do postulatu specjalizacji poszczególnych organizacji pozarządowych. "Będzie to oznaczało wsparcie mediów przez jeden podmiot pozarządowy, w co najmniej jednym państwie" - mówiła Pełczyńska-Nałęcz. "Oznacza to, że w konkursie np. w odniesieniu do Litwy będzie wyłoniony jeden podmiot pozarządowy, który przedstawi ofertę finansowania całej przestrzeni polonijnej, medialnej w tym kraju i przedstawi tę ofertę na dwa lata" - wyjaśniła wiceminister.
Wypowiedź wiceszefowej MSZ komentowali przedstawiciele polonijnych mediów. "Tracimy w ostatnim czasie (...) Bardzo niejasna jest polityka rządu wobec nas (...) Czemu jeśli jest tak dobrze, jest tak źle. Jeśli media dostały więcej środków, to dlaczego realnie mamy ich mniej?" - pytał Zygmunt Klonowski, wydawca "Kuriera Wileńskiego".
Z zadowoleniem przyjął wydłużenie obowiązywania konkursów do dwóch lat. "To spełnienie części naszych postulatów" - ocenił. Jednocześnie zwrócił uwagę na trudności finansowe wielu gazet, w tym "Kuriera" w 2013 roku.
Przewodniczący sejmowej komisji spraw zagranicznych Grzegorz Schetyna (PO) ocenił, że ważne jest, aby w kwestii Polonii na Wschodzie i mediów polonijnych nie było różnic politycznych. "W tej sprawie jesteśmy solidarni z wami, połączeni w zaangażowaniu i odpowiedzialnym spojrzeniu na przyszłość współpracy" - zadeklarował.
Z kolei przewodniczący sejmowej komisji łączności z Polakami za granicą Adam Lipiński (PiS) postulował przeanalizowanie zmiany mechanizmu finansowania Polonii.
"Jeżeli okazało się, że ten mechanizm jest niesprawny, to może należałoby się poważnie zastanowić, aby z niego zrezygnować i wrócić do poprzedniego" - ocenił. Według niego przekazanie środków na pomoc Polonii z Senatu do MSZ "w dużym stopniu upolityczniło tę pomoc". "Wielu działaczy polskich na Wschodzie wskazywało, że to upolitycznienie może powodować różne reperkusje w krajach, w których ta pomoc jest przekazywana" - podkreślił Lipiński.
Polskie media na Wschodzie w wydanym oświadczeniu zaznaczyły, że ostatnie półtora roku, po przesunięciu środków budżetowych na wspieranie Polonii z Senatu do MSZ, to okres niezwykle ciężki dla środowisk polskich na Wschodzie. "Wszystkie polskie redakcje na Wschodzie przeżywały większe lub mniejsze trudności. Niektóre redakcje zmuszone zostały do znacznego ograniczenia swojej działalności - zwalniano dziennikarzy, ograniczano nakład, objętość, kontent i zasięg oddziaływania. Niektóre tytuły uległy likwidacji, a ich zespoły redakcyjne rozproszeniu. Problem pogłębiało poczucie braku chęci realnego i merytorycznego dialogu z naszymi środowiskami ze strony MSZ" - podkreślili przedstawiciele redakcji.
"Skutkiem tego było zachwianie, do tej pory bezwzględnego, zaufania do struktur państwa polskiego, szczególnie po nieprawidłowościach stwierdzonych w trakcie tegorocznego konkursu na wspieranie Polonii i Polaków za granicą" - napisali.
Media na Wschodzie otrzymują środki z MSZ poprzez fundacje polonijne, które co roku przystępują do konkursów. W przypadku gdy fundacja ogranicza środki dla konkretnego medium, wówczas wsparcie przekazywane jest bezpośrednio przez konsulaty. Od 2012 r. decyzją Sejmu środki przeznaczone na wsparcie Polonii, którymi od 1990 r. dysponował Senat, zostały przekazane Ministerstwu Spraw Zagranicznych.
Konferencję organizuje senacka komisja spraw emigracji i łączności z Polakami za granicą we współpracy z Fundacją "Wolność i Demokracja" oraz Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. Wśród zaproszonych gości są parlamentarzyści, eksperci, przedstawiciele instytucji państwowych, organizacji pozarządowych, krajowych mediów.(PAP)
tgo/ mrr/ son/ mow/
